Оқулық Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігі бекіткен Алматы, 2011 1



бет41/210
Дата06.01.2022
өлшемі4,42 Mb.
#16437
түріОқулық
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   210
Байланысты:
boribaev-algoritmdeu

Логикалық операциялар boolean типіндегі мəндермен орындалады. Егер логикалық операцияларда операндтар ре-тінде қатынас операциясы қарастырылса, олардың приоритеті төмен болғандықтан, жақшалар қолданылуы керек. Мысалы, х [а, b] интервалына кіретінін анықтағанда, ақиқаттық мəні қол-данылатын логикалық өрнек былай болып жазылуы тиіс:
(x >= a) and (x <=b.
Разрядтары бойынша атқарылатын логикалық операция-лар мен ығыстыру операциялары бүтін сандармен орында-лады. Алынатын нəтижесі де бүтін сан болады. Ал ығыстыру операциясының екінші операнды биттер түрінде берілген бірінші операндты неше разрядқа ығыстыру керек екендігін анықтайды :
5 shl 4 – екілік биттер түрінде бейнеленген 5 саны (00000101) солға қарай 4 разрядқа ығыстырылады да (01010000), ол сол санды 24=16-ға көбейткенге сəйкес келіп, нəтижесі – 80 болып шығады (010100002 = 26+24 =80).
Қалған операциялар соларға арналған тарауларда қарастырыл-ған.
Сонымен меншіктеу операторы айнымалылардың мəнін өз-гертеді екен. Бұл оператор орындалуы барысында меншіктеу белгісінен оң жақта тұрған өрнек мəні есептеліп, оның нəтижесі сол жақтағы айнымалы мəні болып саналады. Оператор соңына нүктелі үтір қойылады. Мысалы:


  1. Var a, b, c:real; Begin...

c:=(a*a-sin(b))/(a+25.1);...


  1. Var v:boolean; a:integer; b:real; Begin


66

a:=8; b:=1.5;
v:=(a>5)and(b>=8); {v false мəнін
қабылдайды}
...

Меншіктеу операциясының нəтижесі дұрыс болуы үшін, оның құрамындағы өрнек пен айнымалы бірдей типте немесе бір-біріне түрлендірілетін сəйкес типтерде болуы керек.


Сəйкес келетін типтерге мыналар жатады:


  1. барлық бүтін сандар типтері;




  1. барлық нақты сандар типтері;




  1. белгілі бір негізгі (базалық) типке кіретін кесінді мен базалық тип;




  1. бір базалық тип кесінділері;




  1. символ жəне сөз тіркесі.

Меншіктеу операциясының сол жағы мен оң жағында орналас-қан мəндер типі əр түрлі болса, өрнек нəтижесі айнымалы типіне келтіріледі. Мысалы:


Var
L:longint; {айнымалы типі longint}
E,x:extended; {айнымалылар типтері extended}
I:integer; {айнымалы типі integer}
R:real; {айнымалы типі real}
Begin...
R:=I*E/(x+L);... {оң жақтағы өрнек нəтижесінің типі – extended, бірақ R айнымалысы типі – real, сондықтан өрнек мəні де осы типке түрленеді}

End.
Егер меншіктеу операциясының сол жағы мен оң жағында орналасқан мəндер типі бір біріне сəйкес келмесе, онда оларды тікелей түрлендіру керек.


Тікелей түрлендіру төмендегі арнайы функциялар арқылы орындалады:




  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   210




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет