Оқулық Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі оқулық ретінде бекіткен
жүктеу/скачать 2,45 Mb. Pdf көрінісі
|
| Ӛндірістік кооператив
– азаматтардың бірлескен кәсіпкерлік қызметі ҥшін мҥшелік негізде олардың ӛз еңбегімен қатысуына және мҥшелерінің мҥліктік жарналарын (пайларды) біріктіруіне негізделген ерікті бірлестік. Кооператив мҥшелері екеуден кем болмауы керек. Кооператив мҥшелері заңнамалық актілермен тыйым салынбаған кәсіпкерлік қызметтің кез-келген тҥрімен айналысуға қҧқылы. 2.2 КӘСІПКЕРЛІК ТҤРЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЖІКТЕМЕСІ Кәсіпкерлік қызмет алуан тҥрлі. Кез – келген бизнес қандай да бір дәрежеде ҧдайы ӛндірістік циклдың негізгі фазаларымен – ӛнімдер мен қызметтерді ӛндірумен, тауарларды айырбастау және бӛлумен, оларды тҧтынумен - байланысты болғандықтан кәсіпкерлік қызметтің келесідей тҥрлерін бӛліп кӛрсетуге болады: ӛндірістік, коммерциялық, және қаржылық кәсіпкерлік. Сонымен қатар, соңғы онжылдықта әлемнің барлық экономикалық тҧрғыдан дамыған елдерінде кәсіпкерліктің ӛз бетінше қалыптасқан тҥрі пайда болды, ол кеңес беруші (консалтинг) кәсіпкерлік . Жоғарыда аталған кәсіпкерлік тҥрлерінің әрқайсысы ӛз кезегінде басқа тҥрлерге бӛлінеді. Кәсікерліктің тҥрлерін келесі сызба тҥрінде сипаттауға болады (3 - сурет ). Ӛндірістік кәсіпкерлікті кәсіпкерліктің жетекші тҥрі деп атауға болдаы. Мҧнда ӛнім, тауарлар ӛндіру, жҧмыс жасау мен қызмет кӛрсету жҥзеге асырылады,белгілі бір рухани қҧндылықтар қалыптасады. Коммерциялық сипаттағы кәсіпкерлік ең алдымен, онда негізі рӛлді тауарлы – ақшалай, тауарлы – айырбас операциялары атқаратындығымен сипатталады. Олар коммерциялық кәсіпкерліктің негізгі мазмҧнын сипаттайды. Кәсіпкерлік қызметтің бҧл тҥрінің маңыздылығын сатып алу – сату бойынша операциялар мен мәмілелер, жҥргізіледі. Мҧнда қайтарымдылыққа тез қол жеткізуге болады. Бҧл сфера бҧрын шектеулі болса, кейінгі кездері ынталы адамдардың арқасында қарқынды тҥрде әсіресе жеке, дара кәсіпкерлік тҥрінде дами бастады. Кәсіпкерлік қызметтің ерекше тҥрі ретінде оның қаржылық (қаржы - несиелік) тҥрі болып табылады. Оның қызмет ету саласы – қҧн айырбасы, 35 Коммерциялық Қаржылық Кеңес берушілік (консалтинг) КӘСІПКЕРЛІК ТҤРЛЕРІ Ӛндірістік Инновациялық Сауда Жалпы басқару Әкімшілік Банктік Ғылыми - техникалық Тауарлар ӛндірісі Сауда-сатып алушы Сауда- делдалдық Қаржылық басқару Аудиторлық Сақтандыру Лизингтік Қызмет кӛрсету Тауарларды ӛндірістік тҧтыну Тауарлық биржалар Қор биржалары Кадрларды басқару Маркетинг Ӛндіріс Ақпараттық технология Мамандандырылған қызметтер Қызметтерді ӛндірістік тҧтыну Ақпараттық айналымы. Қаржылық қызмет ӛндірістік, коммерциялық салаларға да әсер етеді, бірақ ӛз бетінше қызмет етуі мҥмкін: банктік, сақтандыру және т.б. 3- сурет – Кәсіпкерлік қызмет тҥрлері Соңғы жылдары Қазақстанда кеңес берушілік (консалтинг) кәсіпкерлік сияқты болашағы бар қызмет аясы кеңінен дамуда. Оның кӛптеген бағыттары бар (3 – суретті қараңыз) және оның біздің елдегі даму деңгейін басқа дамыған елдермен сәйкестендіре отырып, таяу жылдарда консалтинг қарқынды дамитындығын байқауға болады. Ӛз бетінше қызмет ете отырып, кәсіпкерлік қызмет тҥрлері ӛзара бір- бірімен байланысып, және толықтырып отырады. Ескертетін жағдай, кәсіпкерлік қызметтің барлық тҥрлерін анықтайтын және кҥрделі болып табылатын ӛндірістік кәсіпкерлік басымдылыққа ие болады. 3 – суреттен кӛрініп тҧрғандай, ӛндірістік кәсіпкерлікке инновациялық, ғылыми – техникалық қызметті, нақты тауарлар ӛндіру мен қызмет кӛрсету, оларды ӛндірістік тҧтынуды, сонымен қатар осы жҥйедегі ақпараттық қызметті де жатқызуға болады. Ӛндірістік қызметпен айналысуға бел буған кез – келген кәсіпкер, ең алдымен, қандай нақты тауарларды ӛндіретіндігін, қандай қызмет тҥрлерін кӛрсететіндігін шешіп алуы қажет. Ары қарай, осы кәсіпкер маркетингтік қызметке кӛңіл бӛледі. Тауарға деген қажеттілікті, сҧранысты анықтау ҥшін ол ӛнімді нақты тҧтынушылармен, сауда ҧйымдарымен байланысқа тҥседі. Келіссӛздердің соңғы ресми сатысы болып кәсіпкер мен тауардың болашақ тҧтынушылары арасындағы келісімшарт болып табылады. Мҧндай келісімшарт кәсіпкерлік тәуекелді тӛмендетуге мҥмкіндік береді. |