Оқулық «гэотар-медиа»



Pdf көрінісі
бет19/315
Дата15.11.2023
өлшемі12,15 Mb.
#122940
түріОқулық
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   315
29 
 
 
 1-10 кесте
Жасөспірімде дамуының медико-әлеуметтік аспектісі
Физикалық 
Әлеуметтік 
Психологиялық 
Бойдың күрт өсуі (өсу қарқыны), соған 
байланысты бала өзін «ебедейсіз» сезінуі 
мүмкін.
Екіншілік жыныстық белгілердің дамуы: 

Екі жыныста да қасаға түгі болуы 

Ер балаларда бетінің түктенуі, жыныс 
ағзаларының ұлғаюы; дауыс мутациясы, 
гинекомастия болуы мүмкін.

Қыздарда - сүт бездерінің ұлғаюы, 
менархе басталуы. 
Ата-анасынан материалдық 
тәуелділігінің сақталуы. 
Үлкен бостандық және дербестік алу. 
Мектепте оқу үшін өзіндік тәртіп 
қалыптасуы.
Жыныстық жетілу, сексуалдық қарым-
қатынасқа қызығушылықтың 
жоғарлауы. 
Орта мектепті бітіру, жоғары білім 
алу, болашақ мамандық туралы шешім 
қабылдау, жұмыс іздеу, қаржылай 
тәуелсіз болуы не керісінше, 
жұмыссыздық.
Жеке тұлға болу, қоғамдағы орнын табу. 
Ересек адамға сай ой-өрісінің дамуы, 
Абстракты 
және 
логикалық 
ой-өріс 
мүмкіндігін дамыту. 
Адамгершілік құндылығын бағалау, ортада 
әлеуметтік орнын түсіну. 
Тәуелсіздікке талпыну. 
Эмоционалдық қабылдауды жоғарылау. 
Эксперемент 
жасауға, 
тәуекелдікке 
талпыну. 
Денсаулыққа 
байлансты 
проблемалар 
Психологиялық 
проблемалар 
Денсаулыққа 
жағымсыз әсер 
«Осал» жасөспірімдер 
Безеу 
АҚЖ бұзылыстары 
Созылмалы аурулар 
(ҚД, муковисцидоз, 
Крон ауруы, 
бронхиальды астма 
және т.б.)
Тамақтанумен
байланысты бұзылыстар 
(анорексия, булимия) 
Депрессия 
Дәрілерді артық қабылдау 
Суицидтык мінез-құлық 
Үлкендермен, 
құрдастарымен, қарсы 
жыныспен жанжалдасу 
Алкоголь 
Шылым шегу 
Наркомания 
Токсикомания 
Жазатайым оқиға 
Ретсіз жыныстық өмір 
(жыныс жолдарымен 
берілетін аурулар, 
қалаусыз жүктілік) 
Диетаға тым көп 
қызығушылық таныту
Жыныстық даму кезеңінде әр-түрлі аурулар 
мүмкіндігі бар жасөспірімдер тобы: 

созылмалы және тұқымқуалаушылық 
патологиялы (мысалы, ҚД); 

физикалық дамуы төмен не оқудағы 
қиындықтар; 

жұмыссыздық және тұрақты мекен-жайы 
жоқтық; 

физикалық, эмоционалды және жыныстық
зорлықтан зардап шеккендер; 

жүктілер; 

нашар жанұялық балалар.


30 
Әртүрлі жастық кезеңдерде биологиялық жасты анықтау үшін 
биологиялық жетілу үдерістін білдіретін белгілер қолданылады. Әр балаға 
биологиялық дамудың дара қарқыны тән, сондықтан биологиялық жасы сол 
жастағы балалардың жасынан өзгеше болуы мүмкін. Балалық шақтың барлық 
кезеңдерінде дене пропроциясы және физикалық пен психомоторлық 
дамуының ерекше айырмашылықтары бар. Сәби және мектеп алдына дейінгі 
жастағы балаларды биологиялық жасы туралы туа біткен шартсыз 
рефлекстердің жойылуы және шартты рефлекстер пайда болуы, сүт тістерінің 
шығуы және сүйектену ядросының қалыптасуы, қозғалыс дағдылары мен 
сөйлеуінің дамуы бойынша айтуға болады. Мектеп алды жасында жетілудің 
маңызды белгісі – тұрақты тістердің пайда болуы, ал бастауыш және жоғарғы 
сынып жасында – екіншілік жыныстық белгілердің, интеллекттің, физикалық 
жұмысқа қабілеттілік.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   315




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет