Оқулық Түзетілген және толықтырылган екінші басылым 1-кітап алматы, 2004 ббк28. 86 я 73 р 12


dens , мына бөліктерден түрады: 1) тіс сауыты,  corona dentis



Pdf көрінісі
бет369/369
Дата27.11.2023
өлшемі23,05 Mb.
#129210
түріОқулық
1   ...   361   362   363   364   365   366   367   368   369
dens
, мына бөліктерден түрады: 1) тіс сауыты, 
corona dentis

2) тіс мойны, 
collum dentis
, 3) тіс түбірі, 
radix dentis
, тіс сауыты кызы- 
лиектен шыгып түрады, мойын (тістің сәл кысыңкы бөлігі) қызылиекпен 
каусырылады, ал түбір тіс үяшығында орналасып, тістің үшымен, 
apex
radicis,
аякталады, онда жай көзбен-ак үштың кішкене тесігі, 
foramen
apicis
, көрініп түрады. Осы тесік арқылы тіске кантамырлар мен нервтер 
келеді. Тістің ішінде куыс, 
cavitas dentis
орналаскан, ол қуыстың ең 
көлемді бөлігі - сауыттык бөлігі мен куыстың тарылатын бөлігі - 
canalis
radicis dentis
, түбір өзегі деп аталатын бөлімінен түрады. Өзек тіс үшында, 
жоғарыда аталган үш тесігімен ашылады. Tie куысын кантамырлар мен 
нервтерге бай үлпа, 
pulpa dentis
, толтырып түрады. Tic түбірі үяшыктық 
сүйек кабығы, 
periodontium,
аркылы тіс үяшыктарымен тығыз түтасады. 
Tie, периодонт, үяшық қабырғасы мен қызылиек тіс ағзасын күрайды. 
Тістің қатты заты мыналардан түрады: 1) дентин, 
dentium;
2) кіреуке, 
епатеіит
және 3) цемент, 
eementum.
Тісті қүрайтын заттың көбісі - 
дентин.
Кіреуке сыртынан тіс сауытын жауып, ал цемент тіс түбірін 
каптайды (195-сурет).
Жақсүйектерде тіс сауыттары сыртында жайғасып, жоғаргы және 
төменгі тіс доғалары түрінде орналасқан, оларда 16-дан тіс болады.
Әрбір тістің 5 беті болады: 1) ауыз кіреберісіне қараған, кіреберістік 
беті, 
facies vestibularis
, ол алдыңғы тістерде еріннің шырышты 
кабығымен, ал артқы тістерде ұрттың шырышты кабығымен жанасады; 
2) ауыз қуысына қараған тілдік беті, 
facies lingualis
3) және 4) өз 
қатарындағы көршілес тістермен түйісу бет
\, facies contactus.
Тістердің 
тістер доғасы орталығына бағытта қараған беттері 
facies mesialis
(meso, 
грекше - арасында) деп белгіленеді. Алдыңғы тістерде бүндай беттер 
мсдиалды, арткы тістерде алдыңғы болады. Тістер доғасының 
орталығына карама-қарсы жаққа бағытталған түйісу беттері дисталды, 
facies distalis,
деп аталады. Алдыңғы тістерде бүл бет латералды, ал 
арткы тістерде - арткы болып табылады; 5) шайнау беті немесе кар

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   361   362   363   364   365   366   367   368   369




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет