П у бли ка сы м әдениет, а қ п а ра т ж ә н е қ о ға м д ы қ к е л іс ім м и н и с т р л іг ін щ м ем л е к етт ік тілді дам ы ту бағдарламасы

ҚАЗАҚ ТІЛІІІІҢ ДЫБЬІСТАРЫ
17
Естілімі:
1. 
I дыбысы жіңішке үндесім әуезбен дыбыс- 
талады. Үндесім дыбысталуына қарай жіңіш ке 
әуезді дауысты дыбыс болып табылады.
2 . 1 
дыбысы қысаң және езу жасалым әуезбен 
дыбысталады. Ж асалым дыбысталуына қарай 
қысаң езу әуезді дауысты дыбыс болып табылады.
Естілім белгілері: 
жіңішке, қы саң езу эуезді 
дауысты дыбыс.
¥ дауысты дыбысы 
(7-сурет)
Жасалымы:
1. Ұ дыбысы жақтың қысаң ашылып, тілдің 
ж оғары көтерілуі арқылы (7) жасалады. Ж ақ- 
тың қаты сы на қарай қы саң дауысты дыбыс бо- 
лып табылады.
2. Ұ ды бы сы н айтқанда ерін доғалданы п 
(1-2) тұрады. Еріннің қатысына қарай доғал ерін 
дауысты дыбыс болып табылады.
3. Ұ дыбысын айтқанда тіл ауыз қуысы- 
ның арт ж ағы на (8) орналасады. Тілдің қаты - 
сына қарай тіл арты дауысты дыбыс болып та- 
былады.
Дауысты жақ қатысына қарай - қысаң, ерін 
қаты сы на қарай - доғал ерін, жасалу орны на 
қарай - тіл арты дыбыс.
Жасалым белгілері: 
қы саң, доғал ерін, тіл 
арты дауысты дыбыс.
Аитылымы:
1. Тілдің артқы тұсы жұмсақ таңдайға қарай 
жоғары котеріліп (дөңес тартып), ауыз қуысын 
екіге бөледі. Ауыз қуысы комей қуысынан үлкен 
болады. Тіл жатысына қарай комей қуысты да- 
уысты дыбыс болыгі табылады.
2. Ерін доңгеленіп бітіп, ауа үйіріліп шығады. 
Е ріннің қалгіына қарай д өң гелек ш ы ғы сты
дауысты дыбыс болып табылады.

жүктеу/скачать 38,54 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: