Педагогических работников по актюбинской области

183 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1.

 

Н.Ҽ.Назарбаев: «Қазақстанның ҽлемдегі бҽсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарына кіру стратегиясы»  - 

Егемен Қазақстан газеті. 19/І-2006. №16 

2.

 

Хасенов Ҽ. Ті л білімі.- Алматы: Ер-дҽулет, 2003. 

3.

 

Ҽлімбек Г. Қазақтілі.- Астана: Ер-дҽулет, 2007. 

4.

 

Тіл туралы толғам.Қҧраст./ Д.Дҥйсебай.- Астана:Ер дҽулет, 2007. 

5.

 

Қапасова Б.Қ. т.б. Қазақ тілін жедел оқыту.- Астана: «Арман-ПВ»,2009. 

 

 

ҤШТІЛДІЛІК – ӘЛЕМДІК БІЛІМ КЕҢЕСТІГІНДЕ ПОЛИМӘДЕНИЕТТІ ТҦЛҒАНЫ 

ҚАЛЫПТАСТЫРУ НЕГІЗІ 

 

Мыржыкбаева Ж.А.,  

Кеңқияқ орта мектебінің мектепалды даярлық класс тҽрбиешісі 

Кеңқияқ кенті Ақтҿбе облысы Қазақстан Республикасы 

 

Қазақ  еліміз  ҧрпақ  тҽрбиесін  ҧлттың  тағдыры,  ҧлттың  болашағы  деп  білген.  Сондықтан  тҽрбие 

мҽселесіне  кҿңіл  бҿліп,  оған  тиімді  ҽдіс-тҽсілдерді  қолданып,  қарастыру  ҽрбір  педагогтың  тапқырлығы  мен 

ізденімпаздығын талап етеді.  Қазақ ҽдебиетінің ХХ ғасыр басындағы жарқын  жҧлдыздарының бірі  –  Мағжан 

Жҧмабаев ҿзінің бір сҿзінде былай деген болатын: «Баланы тҽрбиешінің дҽл ҿзіндей қылып шығармай, келешек 

заманына лайық қылып шығару керек» . Қай ҧлт болсын тілі арқылы ғана халықтың ҿзге туыс жҽне туыс емес 

халықтардан  ерекше  болмысы  мен  табиғи  қалпын,  ҿзіндік  дҽстҥрін  кҿрсете  алады.  Ол  –  тҽуелсіз  ҧлттың 

мҽдениеті мен салт-санасының, рухани болмысының тірегі. Тіл арқылы халық ҿзге халықтардан ерекшеленеді. 

Ҥштілділік жҿніндегі сҿз Елбасымыздың ―Тілдердің ҥштҧғырлығы мҽдени жобасын кезеңдеп жҥзеге асыруды 

қолға алуды ҧсынамын. Қазақстан бҥкіл ҽлемге халқы  ҥш тілді пайдаланатын мҽдениетті ел ретінде танылуға 

тиіс.  Бҧлар  -  қазақ  тілі  -  мемлекеттік  тіл,  орыс  тілі  -  ҧлтаралық  қатынас  тілі  жҽне  ағылшын  тілі  -  жаһандық 

экономикаға ойдағыдай кіру тілі‖ деген салиқалы ҥндеуінен бастау алған болатын. Сонымен қатар Нҧрсҧлтан 

Ҽбішҧлы: ―мектептерге ағылшын тілінен шетелдік оқытушыларды тарту қажет. Кез келген ортанқол мектептің 

балаларға ең жоғары деңгейде шет тілін оқып ҥйренуіне жағдай жасайтындай дҽрежеге қол жеткізуіміз міндет‖ 

-  деп  етекше  атап  кҿрсеткен.  Ҥштілділік  -  нақты  тҧлға,  ҧжым,  халықтың  белгілі  бір  қоғамда  қарым-қатынас 

ҥдерісінде қажет болған жағдайда ҥш тҥрлі тілді алма-кезек қолдану қҧбылысы. Біз ҥштілділікті тҽуелсіз еліміз 

ҥшін  стратегиялық  мҽні  ерекше  қҧбылыс  деп  бағалаймыз,  сондықтан  да  бҧл  қҧбылысты  тҿрттілділік  пен 

бестілділіктен  бҿліп қараймыз, ҥштілділіктің кез  келген сыңары  ретінде  кез келген шет  тілін алуға  болар еді, 

бірақ  біз  бҧл  жерде  де  қоғамның  нақты  сҧранысы  басым  тҥскен  қазақ,  орыс,  ағылшын  тілдеріне  ерекше  мҽн 

берген жҿн деп тҥсінеміз  

Елбасымыз,  Нҧрсҧлтан  Ҽбішҧлы  Назарбаев  -  ҿзінің  стратегиялық  ойлау  қабілетімен,  саяси-

экономикалық  батыл  қадамдарымен  Қазақстанды  дамыған  50  елдің  қатарына  енгізген,  енді  алғашқы  30-дың 

қатарына  кіргізуді  мақсат  еткен  ҽлемдік  деңгейдегі,  ірі  саясаткер.  Жалпы  Мемлекет  басшысы  қойған  негізгі 

мақсат - 2050 жылға дейін Қазақстан ҽлемдегі 30 дамыған мемлекеттің қатарына қосылуы керек. Бҧл ҽрине ҿте 

ҥлкен  мақсат.  Бірақ  бҧл  жетуге  болатын  мақсат  екеніне  кҿзіміз  жетеді.  Бҧған  «Қазақстан-2030»  даму 

стратегиясы куҽ. «Қазақстан-2050» Стратегиясы бҧл болашақ ҧрпақтың қамы. Болашақ бҥгіннен басталады , ел 

болашағы  –  ертеңгі  азамат,  бҥгінгі  жас  ҧрпақ.  «Бала  тҽрбиелеу  –  болашаққа  ең  ҥлкен  инвестиция.  Біз  бҧл 

мҽселеге осылай қарап, балаларымызға жақсы білім беруге ҧмтылуымыз керек» - деген болатын Елбасы. 

Білім  берудің  мектепке  дейінгіден  бастап  жоғары  білімге  дейінгі  барлық  деңгейлерін  тҥбегейлі 

жаңғыртуға бағытталған. Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы іске асырылып, сондай-ақ жалпы 

барлық жеткіншек ҧрпақтың функционалдық сауаттылығына да зор кҿңіл бҿлініп жатқаны жасырын емес. 

Қазіргі  таңда оқушыларға  компьютермен, интернетпен,интербелсенді  тақтамен сабақ ҿткізу толығымен 

жолға  қойылып  отыр.  Кҿптеген  мҧғалімдер  осы  уақытқа  дейін  техникалық  қҧралдармен  сабақ  ҿтіп,  оның 

қаншалықты  тиімді екенін дҽлелдеді.  Компьютермен сабақ ҿткізу арқылы  оның қолданылуын ҥйрене  отырып 

телесабақтарды  тың,  жаңа  деңгейде  ҿткізуге,  оқытушы  мен  оқушының  қарым-қатынасының  педагогикалық 

жҽне  методикалық  тҧрғыдан  сараланып  алынған  алуан  тҥрлі  қызмет  тҥрлерінің  қолданылуы  жҥзеге  асады. 

Компьютерді  қолдану  барысында  ҿздерін  қызықтыратын  ҽр  тҥрлі  мҽселелерді  шешуге  болады  жҽне 

талқылайды.  Компьютермен  бала  жазады,оқиды,тҥрлі  тестер  орындайды.  Техникалық  қҧралдарды 

пайдаланудың  ең  тиімді  жағы  уақытты  ҧтасың,  дҽл,  тиянақты  оқу-материалдарын  алдын-ала  дайындап, 

оқушыға беріп отырсаң ҿзінен-ҿзі жасауға тырысады, қызығады, жасамай,ҥлгермей отырған оқушы болмайды, 

себебі оның алдында бҽрі дайын тҧр. Бҥгінгі таңда мемлекетімізде ҥштілділік мҽселесін нақты іс тҥрінде жҥзеге 

асыру керек пе? Ҽрине, керек. Еліміз  бен жерімізге ие  болатын жастар ҥш тілді де қатар меңгеруі тиіс. Бірақ 

бҧл ҥш тілдің тҧғыры бірдей деген сҿз емес. Қазақстанда бір ғана тҧғырлы тіл бар, ол мемлекеттік тіл  – қазақ 

тілі. Тҧғыр сҿзі діңгек, қазық деген мағынада қолданылады. Бір шаңырақты кҿтеру ҥшін ҥш діңгек керек емес. 

Бір  діңгекпен  кҿтерген  шаңырақтың  жан-жағынан  уықтар  қадалып,  оның  беріктігін  қамтамасыз  етеді.  Біздің 

алтын  діңгегіміз,  тҧғырымыз  –  қазақ  тілі,  ал  жан-жағынан  ҿзге  тілдер  мемлекеттік  тілді  қолдап  уық  секілді 

қадалады. 

184 

Ағылшын тілін ҥйренгеннен біз мҽңгҥрттенбейміз. Ағылшын тілі - ҽлемдік бизнес тілі, мемлекеттік тіл – 

ҧлт тілі. Мемлекеттік тілде сҿйлеу - ҽрбір Қазақстан азаматының борышы. Ағылшын тілі қазақ тілін ҥйренуге 

ешқандай кедергі жасамайды. Тек соны тҥсіне білу керек. Ҽлемдік ғаламдандырудың ҿткізгіші, ғаламдандыру 

тілі болып танылған ағылшын тілін білу - ағылшын тілді елдермен тиімді байланысқа тҥскен ҽлемдік деңгейде 

ҿз  орнын  ойып  тҧрып  ала  бастаған  Қазақстан  ҥшін  қажеттілік.  Қиындық  туғызатыны  -  аталған  ҥш  тілді 

меңгерген мамандардың кездесе бермейтіні. Ендеше, аталған компоненттерден тҧратын, яғни қазақ, ағылшын, 

орыс тілі қатысқан ҥштілділік сҿйлермендерін дайындау кезек кҥттірмейтін мҽселе. Мҽселені тҥбегейлі шешу 

ҥшін  Қазақстанның  жоғары  оқу  орындарында  ағылшын,  қазақ  тілінен  маман  болып  шыққан  қазақтілді  қазақ 

жҽне  басқа  ҧлт  ҿкілдерін  ҥштілділікке  ыңғайлап  қайта  дайындаудан  ҿткізіп,  оларға  ҥштілділік  маманы  деген 

қҧжат табыс еткен жҿн. 

Қазақстан – кҿпҧлтты мемлекет. 135-тен астам халық бірлік пен татулықта ҿмір сҥріп жатыр. Ҽрбір ҧлт 

ҿкілдері ҿз тілдерін, салт-дҽстҥрін сақтап қалуы ҥшін барлық жағдай жасалуда. Оны елбасымыз Н.Ҽ.Назарбаев 

та  атап  ҿткен  болатын:  «Біз  кҿпҧлтты  қоғамбыз.  Қазақстанда  тҧратын  барлық  ҧлттар  мен  ҧлыстардың  тілін, 

мҽдениетін  жҽне  салт-дҽстҥрін  дамытуға  барынша  жағдай  жасауды  алдыңғы  уақытта  да  жалғастыра  беретін 

боламыз.  Ҿзге  ҧлт  ҿкілдерінің  тілдерін  оқып-білуге,  ҥйренуге  жағдай  жасау  арқылы  ҽр  тілдің  ҿзіндік 

ерекшелігін  білеміз,  салт-дҽстҥрімен  таныс  боламыз.»  Тілдердің  функциясын  арттыруға  бағытталған 

бағдарламалардың  бірі  –  «Тілдерді  қолдану  мен  дамытудың  2011-2020  жылдарға  арналған  мемлекеттік 

бағдарламасы».  Жобаны  Қазақстан  Республикасының  м ҽ дениет  министрі  М.Қҧл-Мҧхаммед  дайындады. 

Бағдарламаның басты мақсаты: Қазақ тілінің мҽртебесін кҿтеру; мемлекеттік мекемелерде іс-қағаздарды қазақ 

тілінде  жҥргізу;ағылшын  тілін  меңгерту;  орыс  тілін  жетік  білу;  ҽр  ҧлттың  тілдерін  дамыту,  оларды  сақтап 

қалуға мҥмкіндік жасау; тілдер гармониясының бірлігіне жол ашу. Жобаның іске асу мерзімі:  

Бірінші кезең: 2011-2013 жыл  

Екінші кезең: 2014-2016 жыл  

Ҥшінші кезең: 2017-2020 жыл  

Жобаның  қорытындысы:  Мемлекеттік  тілді  меңгерген  мектеп  бітірушілер  -  100%;  Мемлекеттік  тілді 

меңгерген  жалпы  халық  саны  -  95%;  Мемлекеттік  мекемелерде  іс-қағаздарды  қазақ  тілінде  жҥргізу  -100%; 

Республикамыздағы  орыс  тілін  меңгерген  азаматтардың  ҥлесі  -  90%;  ағылшын  тілін  меңгерген  халық  ҥлесі  - 

20%;  Ҿз  тілдерін  меңгерген  ҿзге  ҧлт  ҿкілдері  -  30%.  ҥш  тілді  жетік  меңгергендер  жалпы  халықтың  20%-ын 

қҧрауы керек; Ағылшын тілі мен орыс тілін меңгерген азамат шет елде білім алып, ел экономикасымен, саяси 

ахуалымен,  салт-д ҽ стҥрімен,  болмысымен  таныса  алады.  Оны  еліміздің  тҥрлі  салаларында  қолданып, 

жетістіктерге  қол  жеткізе  алады.  Тілді  білудің  ерекшелігі  де  осы.  Сондықтан  жастарды  тілге  баулу,  еркін  сҿ

йлеуге машықтандыру балабақшада, мектеп қабырғасында, оқу орындарында қолға алынып, жҥзеге асырылуы 

қажет. Мемлекеттік тілді меңгеру – басты бағыт.  

Сонымен  «Ҥштілділік»  дегеніміз  не?  Бҧл  терминге  арнайы  ғылыми  ҽдебиеттерде  анықтама  жоқ. 

Ҥштілділік  (Полилингвизм)  терминін  баланың  бірнеше  тілді  сонымен  қатар,  шет  ел  тілін  қабылдай  алу 

қабілеттілігі деп тҥсінеміз. Осы мҽселе қазіргі кҥнде ашық сҧрақтардың бірі болып табылады. Мектепке дейінгі 

білім  беру  жҥйесінде  жҧмыс  істейтін  кҿптеген  мамандар,  балабақшада  ҥштілдік  бағдарламасын  енгізу 

тҽсілдерін қарастыруда. Ең біріншіден білім жҥйесіндегі «Ҥштілді» оқыту бағдарламасы бойынша ҽдістемелік 

қҧрал  шығарып,  белгілі  бір  балабақшаға  еңгізіп,  екі  жылдай  зерттеу-бақылау  жҧмыстарын  жҥргізу 

керекпіз.Осы жоба жоғары нҽтиже берсе, тек сонда ғана барлық білім жҥйесіндегі мектептерге, балабақшаларға 

,  жоғары  оқу  орындарға  ҽдістемелік  қҧралдарды  шығарып,  кҥнтізбелік  жоспарларға  еңгізіледі.  Бҧл  жобаға 

мектепке  дейінгі  мекемелердегі  жоғары  білікті  педагогтар,  психологтар,  логопедтер,  ҽдіскерлер,  шет  ел 

филологтар  қатысуы  керек.  Мектепке  дейінгі  білім  беру  жҥйесі,  оқыту  мен  тҽрбиелеудің  негізгі  басбалдағы 

болып  табылады.  Кҿптеген  мамандардың  айтуынша,  дҽл  осы  жаста  бала  бірнеше  тілді  меңгере  алады  жҽне 

оның  тілдік  дағдылары  қалыптасады.  Мидың  физиологиялық  жҽне  психологиялық  зерттеулері  кҿрсеткендей, 

баланың  ақыл-ойының  жоғары  дҽрежеде  дамуы  –  бҧл  оның  ҿмірінің  алғашқы  ҥш  жасқа  дейінгі  танымымен 

байланысты.  Қазақстанның  тілдер  саясатындағы  басты  бағыт  –  тілдердің  ҥштҧғырлылығы.  Елбасымыз  атап 

кҿрсеткендей:  «Мемлекеттік  тілді  ҥйрету  балабақшадан  басталуы  тиіс.  Бҧл  заман  талабы.  Бағдарлама  қазақ, 

орыс  жҽне  ағылшын  тілдерін  еркін  меңгертуді  кҿздеп  отыр.  Біз  еліміздің  тірегі  мемлекетіміздің  беріктігі 

ҿзіміздің  қолымызда  екенін  айқын  тҥсінеміз.  Келешектің  кепілі-білім  беру  ісіне  ерекше  кҿңіл  бҿліп,отандық 

білімді  жаңа  сатыға  кҿтеру,  Елбасы  Н.Ҽ.Назарбаевтың  Жолдауын  бҧлжытпай  орындау,  жаңа  технологияны 

игеріп  ,ҥштілділікті  меңгерсек,  ҿркениетті  озық  елдердің  бірі-  біз  боламыз!Сондықтан  еліміз  ҿркендеу  ҥшін, 

Отанымыздың болашағы баянды болу ҥшін білім жолында, білім жҥйесінде аянбай еңбек етуіміз қажет! 

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1. Назарбаев Н.Ҽ. (Қазақстан халқына жолдауы). Жаңа ҽлемдегі жаңа Қазақстан. – Астана, 2007. 

2. Хасанҧлы Б. Тілдік қатынас негіздері,  

3. Ғабжҽлелов Х. // Тасжарған, №18. 2008. 

4.Жарықбаев Қ. Аталы сҿз.– Алматы: Жалын, 1980.  

5.Ақиқат.  2013  жыл,  №1.  «Қазақстан  –  2050»  стратегиясы  –  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты. 

Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ҽ.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауы. 

185 

ТРЁХЪЯЗЫЧИЕ КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ ПОЛИЯЗЫЧНОЙ ЛИЧНОСТИ 

 

Мышанова А.К., 

преподаватель русского языка и литературы Актюбинского кооперативного колледжа Республика Казахстан 

г.Актобе 

  

Современная  языковая  ситуация  в  Казахстане  позволяет  говорить  о  триединстве  языков  как  о 

существенном  факторе  укрепления  общественного  согласия.  Многообразие  культур  и  языков,  их  равное 

сосуществование  является  безусловным  достоянием  нашей  страны.  В  современном  полиязычном  и 

мультикультурном  мире  актуальна  проблема  единства,  параллельного  существования  языков,  поиска 

эффективных  программ  в  области  языков.  Идея  триединства  языков  в  Казахстане  впервые  озвучена  Н.А. 

Назарбаевым  ещѐ  в  2004  году.  На  ХІІ  сессии  Ассамблеи  народа  Казахстана  в  октябре  2006  года  Президент 

вновь  отметил,  что  знание,  как  минимум,  трѐх  языков  важно  для  будущего  наших  детей.  В  2007  году  в 

Послании  народу  Казахстана  Н.А.  Назарбаева  «Новый  Казахстан  в  новом  мире»  в  целях  обеспечения 

конкурентоспособности  страны  и  ее  граждан  предложена  поэтапная  реализация  культурного  проекта 

«Триединство языков», согласно которому необходимо развитие трѐх языков: казахского как государственного, 

русского как языка межнационального общения и английского как языка  успешной интеграции в глобальную 

экономику:  «Казахстан  должен  восприниматься  во  всѐм  мире  как  высокообразованная  страна,  население 

которой пользуется тремя языками» [3].  

Результатом внедрения идеи Президента о триединстве является полиязычное образование, актуальность 

которого на сегодняшний день не вызывает сомнения ни у кого. Именно образование является важным этапом в 

процессе  формирования  и  развития  поликультурной  личности.  Конституция  Республики  Казахстан,  Закон 

Республики  Казахстан  «О  языках»,  Закон  «Об  образовании»,  Государственная  программа  функционирования 

языков  в  Республике  Казахстан  на  2001-2010гг.,  Концепция  развития  иноязычного  образования  Республики 

Казахстан составили правовую основу, определили роль и место полиязычного обучения, принципы создания 

современной эффективной системы управления полиязычным образованием [7].  

Подготовка  разностороннего  специалиста,  обладающего  высоким  уровнем  культуры  главная  проблема 

образования  сегодня.  Полиязычие  основа  формирования  коммуникабель-ной  языковой  личности.  Именно 

полиязычие способно предоставить студенту благоприят-ную среду, обеспечивающую гармоничное сочетание 

развития  гуманистических  общечело-веческих  качеств  личности  с  возможностью  полной  реализации  его 

национально-культур-ных,  этнических  потребностей.  Несомненно,  основой  формирования  поликультурной 

личности  является  полиязычие.  Полиязычие  рассматривается  как  действенный  инструмент  подготовки 

молодого  поколения  в  условиях  взаимосвязанного  и  взаимозависимого  мира.  В  этой  связи  понимание  роли 

языков  в  современном  мире  ставит  перед  нами  вопрос  обучения  языкам  и  повышения  уровня  языковой 

подготовки. 

Актуальность поликультурного образования определяется всеобщей мировой тенден-цией к интеграции 

в  экономической,  культурной  и  политической  сферах.  Сложившаяся  языковая  ситуация  в  Казахстане 

свидетельствует о сложном периоде культурно-языкового развития страны. Практически во всех документах в 

области языковой политики главной идеей является необходимость овладения несколькими языками. Казахстан 

стремительно врывается в мировое сообщество и ставит перед собой высокие цели развития. Именно под этим 

ракурсом  стоит  рассматривать  и  вопросы  изучения  иностранных  языков,  качественное  знание  которых  есть 

сегодня не самоцель, а требование времени. 

В  Республике  Казахстан  всегда  с  особой  заботой  и  вниманием  относились  к  развитию  языкового 

богатства народов государства, понималась его роль в развитии современного общества [2].  

Это можно понять, изучив один из  первых принятых в суверенном Казахстане законов  —  «О  языках в 

Республике  Казахстан»  (от  11.07.1997  г.),  который  объявляет  все  языки  народов  Казахстана  национальным 

достоянием, историко-культурным наследием страны [1].  

Вопросы  развития  языков  в  Казахстане  постоянно  находились  под  контролем  и  опекой  Президента 

Республики  Казахстан  Н.А.Назарбаева,  который  в  ежегодных  Посланиях  народу  Казахстана  всегда  старался 

акцентировать  внимание  на  развитии  образования,  культуры,  знании  языков.  В  Послании  Президента  прямо 

указывается:  «Народ  будет  мудр  в  воспитании  потомства,  заботясь  о  его  здоровье,  образовании  и 

мировоззрении…  Будет  одинаково  хорошо  владеть  казахским,  русским  и  английским  языками…  Он  будет 

патриотом своей страны, известным и уважаемым во всем мире» [3]. 

По  мнению  Президента  Н.Назарбаева,  "...Казахстан  уникален  и  силен  своей  ногонациональностью.  На  его 

земле  сформировалось  уникальное  поликультурное  пространство…  Поликультурность  Казахстана  -  это 

прогрессивный  фактор  развития  общества.  Евразийские  корни  народов  Казахстана  позволяют  соединить 

восточные,  азиатские,  западные,  европейские  потоки  и  создать  уникальный  казахстанский  вариант  развития 

поликультурности" [6]. 

Казахстан – многонациональное государство, с многовековой историей, в которой переплелись народы, 

нации  и культуры.Сколько языков нужно знать  современному  казахстанцу?  -  Не  менее трех:казахский язык  - 

как  государственный  язык,  русский  язык  -  как  язык  общения  на  постсоветском  пространстве,  один  из 

186 

иностранных языков - как средство общекультурного развития. Данный факт является требованием времени и 

находит отражение в государственной политике. 

Язык  —  это  ключевое  явление  культуры,  главный  механизм  национального  единения,  инструмент 

возникновения  и  воспроизводства  нации  как  социальной  структуры  и  сохранения  языкового  многообразия  в 

Казахстане. В Государственной программе развития и функционирования языков на 2011-2020 годы говорится, 

что цели и задачи основаны  на  приоритетности государственного языка  как важнейшего фактора  укрепления 

национального  единства.  В  ведущих  школах  и  вузах  страны  накоплен  позитивный  опыт,  все  меры  должны 

соответствовать принципам идеологии Государственной  программы развития языков в РК на 2011-2020 годы. 

Повышение  востребованности  государственного  языка,  престижа  его  употребления,  сохранение 

функционирования русского языка в коммуникативно-языковом пространстве, изучение английского и других 

языков,  развитие  интеллектуального  потенциала  страны  на  основе  ее  приобщения  к  ценностям  языка  и 

культуры – все эти направления приоритетны. Реализация культурного проекта триединства языков ключевой 

элемент  формирования  интеллектуаль-ного  потенциала  нации.  В  контексте  идеологии  триединства  языков 

актуализируется вопрос эффективного внедрения полиязычного образования в школах, вузах [4]. 

Чем  больше  знаешь  языков,  тем  мир  становится  ближе,  доступнее  и  интереснее.  Знание  не  одного,  а 

нескольких  языков  делает  человека  свободным  в  общении  и  выражении  своих  мыслей.  Именно  к  такому 

образованию  должны  стремиться  молодые  люди.  В  современных  условиях  владение  иностранными  языками 

является  признаком  высокого  уровня  образо-ванности.  В  основе  этого  лежит  идея  непрерывности  и 

преемственности  образовательного  процесса.  Полиязычие  и  полиязычное  преподавание  иностранных  языков 

абсолютная необходимость, веление времени, поскольку весь мир полиэтичен, полилингвистичен. И в решении 

главной  проблемы  современного  мира  согласия  и  взаимопонимания  между  людьми,  преодоления  трудностей 

межэтнического общения,  межкультурной коммуникации может способствовать  в большей мере  и в большей 

степени  именно сохранение и  поддержка  ситуации полиязычия в  каждом государстве  и в отношениях между 

государствами. 

Слагаемыми полиязычия должны явиться родной язык, который закрепляет осознание принадлежности к 

своему  этносу,  казахский  язык  как  государственный,  владение  которым  способствует  успешной  гражданской 

интеграции,  русский  язык  как  источник  научно-технической  информации,  иностранный  и  другие  неродные 

языки, развивающие способности человека к самоидентификации в мировом сообществе 

Полиязычное образование будет непременно способствовать решению задач формирования полиязычной 

личности: 

-

 

повышению  конкурентоспособности  казахского  языка  как  государственного,  его  продуктивности  в  сфере 

получения специально-профессиональной, социально-политической, культурной информации; 

-

 

укреплению  статуса  русского  языка  как  наиболее  удобного  средства  общения  и  осуществления 

межгосударственных отношений с постсоветскими странами; 

-

 

продвижению  английского  языка  как  доминантного  иностранного  языка  до  уровня  казахско-русского 

двуязычия. 

В то же время существуют проблемы в воспитании полиязычной личности студента: 

-

 

отсутствие  или  малое  количество  квалифицированных  и  творчески  работающих  учителей  неязыковых 

дисциплин; 

-

 

отсутствие  учебно-методического,  дидактического  обеспечения  (ещѐ  нет  специальных  учебных  пособий  и 

программ по изучению дисциплин на казахском, русском и английском языках). 

Каковы пути решения этих проблем? Пути решения следующие: 

-

 

сотрудничество  учителей  языковых  и  неязыковых  дисциплин  (совместное  планирование  и  проведение 

интегрированных уроков, взаимопосещение и рефлексия уроков); 

-

 

ежегодное  участие  учащихся  в  олимпиадах  по  предметам  лингвистического  цикла  (отсутствие 

преемственности участия); 

-

 

укрепление  статуса  владения  языком  среди  учащейся  молодѐжи  и  распространение  эффективного 

педагогического опыта учителей, чьи учащиеся демонстрируют высокие результаты по олимпиадам. 

Полиязычное образование диктует необходимость полиязычных кадров для воспитания поликультурной 

и  полиязычной  личности.  Для  поиска  эффективных  путей  подготовки  полиязычных  специалистов  следует 

решить следующие проблемы: 

-

 

отсутствие нормативного программно – методического сопровождения полиязычного образования; 

-

 

несоответствие  существующих  квалифицированных  требований  и  характеристик  к  требованиям 

полиязычного специалиста;  

-

 

отсутствие единой концепции подготовки полиязычных кадров на основе компетентностного подхода; 

-

 

недостаточное  изучение  опыта  стран  ближнего  и  дальнего  зарубежья  по  внедрению  полиязычного 

образования; 

-

 

неразработанность механизма оценки результативности деятельности полиязычного специалиста. 

Сегодня полиязычное образование – один из главных факторов эффективности и конкурентоспособности 

будущих  специалистов.  Также  это  залог  формирования  в  нашей  стране  современного  общества,  умеющего 

одинаково грамотно говорить и обучаться на трѐх языках и получать на любом из них информацию. Составной 

и неотъемлемой частью учебно-воспитательного процесса в образователь-ном учреждении является работа по 

187 

формированию  поликультурной  личности,  владеющей  несколькими  языками  и  способной  легко 

интегрироваться  в  культуру  других  народов.  Бесспорно,  использование  преподавателями  инновационных 

методов,  методов  формирования  интереса  к  обучению  (познавательные  игры,  учебные  дискуссии,  создание 

проблемных  ситуаций  и  др.), методов  формирования  долга  и  ответственности  в  обучении  (поощрение, 

одобрение,  порицание  и  др.);  внедрение  в  образовательный  процесс  преподавателями  и  студентами  новых 

технологий  (презентаций  учебного  материала,  электронных  пособий,  аудио-  и  видеоматериалов  и  пр.), 

активизируют  процесс  языкового  обучения  и  способствуют  эффективности  усвоения  казахского,  русского  и 

иностранных языков. 

Содержание  поликультурного  образования  многоаспектно  и  отличается  высокой  степенью 

междисциплинарности,  что  позволяет  рассматривать  проблемы  поликультурного  образования  в  составе 

учебных  дисциплин  гуманитарного,  естественно  научного,  художественно-эстетического  циклов  и 

специальных курсах по истории и культуре отдельных народов [5]. 

Владение  тремя  языками  становится  в  современном  обществе  неотъемлемым  компонентом  личной  и 

профессиональной  деятельности  человека.  Всѐ  это  вызывает  потребность  в  большом  количестве  граждан, 

практически  и  профессионально  владеющих  несколькими  языками  и  получающих  в  связи  с  этим  реальные 

шансы  занять  в  обществе  более  престижное  как  в  социальном,  так  и  в  профессиональном  отношении 

положение.  Следует  отметить,  что  обучение  на  трѐх  языках  и,  как  следствие,  владение  ими  практически  в 

совершенстве  будут  способствовать  академической  мобильности  обучаемых,  их  умению  свободно 

ориентироваться  в  международном  пространстве,  в  культуре  и  в  традициях  разных  народов,  быть 

коммуникативно-адаптированными в любой среде. 

Языковая  политика  Казахстана  выдвигает  «разумную  трансформацию  языковой  культуры  на  основе 

равноправного  использования  трѐх  языков:  государственного,  межнационального  и  международного»  и 

позволяет нам постепенное вхождение в мобильный мегакультурный мир [6]. 

Таким  образом,  для  формирования  конкурентоспособного  специалиста,  коммуникабельной  позитивной 

личности,  способной  к  активной  и  эффективной  жизнедеятельности  в  многонациональной  и  поликультурной 

среде,  обладающей  развитым  пониманием  и  чувством  уважения  других  культур,  умением  жить  в  мире  и 

согласии, необходимо поликультурное и полиязычное образование. 

жүктеу/скачать 5,85 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: