Пәнінен syllabus
Ядролық күштің алмастыру сипаттамалары
жүктеу/скачать 0,83 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Виртуалды бөлшектер. π -мезондар.
| Ядролық күштің алмастыру сипаттамалары
Алғашқы рет алмастыру сипаттама химиялық байлансы бар күштерде табылған. Бұл байланыс электронның бір атомының екінші атомға көшкенде байқалады. Электромагниттік күштерді де алмастыру күштеріне жатқызуға болады. Өйткені зарядтың әсерлесуі -кванттарымен алмастыру арқылы болады. Ядролық күштердің алмастыру қасиеттері мынада. Нуклондар бір-бірімен өздерінің параметрлерімен ауысады: заряд, спиннің проекциясы және тағы басқа. Кванттық механика арқылы алмастыру күштерінің әсері мен қанығу құбылысының байланысын дәлелдеуге болады. Яғни бөлшек алмастыру арқылы тек белгілі бөлшектермен әсерлеседі. Бірақ нуклонның нуклонмен шашырауын эксперимент арқылы зерттегенде алмастыру сипаттамасы бар болғанмен толық қанығудың өзі түсіндірілмейді. Сондықтан ядролық күштердің тағы бір қасиеті бар: шамамен 0,5*10 -13 см қашықтықта нуклондар бір-біріне тартылмайды, алмасып тебіледі. Бұны нуклондарда бір-бірінен алмасып тебілетін өзегі бар деп түсіндірген болатын және осы өзегі қанығу эффектісін сипаттайды. Сондықтан әсерлесу графигі өзгеше болады (сурет 3). U U r 0 r r 0 U 0 U 0 Сурет 3. Виртуалды бөлшектер. π -мезондар. Нуклондар арасындағы алмастыру күш зарядталған бөлшектің берілуімен байланыстығын Совет физигі И.Е.Тамм ұсынды. Ал япон физигі Хидеки Юкава мынадай қортындыға келген: электромагниттік өріс сияқты басқа өріс болу керек. Кванттық физика бойынша осы өрісте бөлшектердің берілуі, кванттың сәулелену және жұтылу арқылы өтеді. Егерде осындай процесс кезінде энергетикалық байланыс бұзылатын болса бұл процесті виртуалды процесс деп, ал энергия мен импульсі жоқ берілісетін бөлшектерді виртуалды бөлшектер деп атайды. Сондай виртуалдық бөлшектің біреуі π– мезон. π -мезонды ядролық әсерлесудегі байланыс агенті деп атайды. Нейтронмен протон әсерлескенде π + , π - –дар берідеді, ал (р,р), (n,n) әсерлескенде - π 0 n n n n n n p p p p p р n p p p p n p n n n n р 0 0 жүктеу/скачать 0,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|