Психология ғылым ретінде пайда болуы (пайда болу тарихы). Психология пәні, міндеттері, принциптері мен әдістері
1. ХХ ғасырдың басында психоанализ немесе фрейдизм бағыты
жүктеу/скачать 79,12 Kb.
|
| 4
1. ХХ ғасырдың басында психоанализ немесе фрейдизм бағыты. Фрейдтің үш деңгейлі тұлға моделі. ХХ ғасырдың басында психоанализ немесе фрейдизм бағыты пайда болды. Негізін қалаушы - австриялық психоневролог З.Фрейд (1856-1939), ол психологияға бірқатар маңызды тақырыптарды енгізді: бейсаналық мотивация, психиканың қорғаныс механизмдері, ондағы сексуалдылықтың рөлі, балалық шақ психикалық жарақатының ересек жастағы мінез-құлыққа әсері және т.б. Психоанализ адамның мінез-құлқы оның сана-сезімімен ғана емес, санасыздықпен де (бейсаналықпен) анықталады деген идеяға негізделген, оған адамның өзіне мойындай алмайтын қалауы, құмарлығы, күйзелісі кіреді, сондықтан олар санаға жіберілмейді немесе одан күштеп шығарылады, олар жоғалып кетеді, ұмытылады, бірақ шын мәнінде адамның психикалық өмірінде қалады, адамды белгілі бір әрекеттерге итермелейді. Фрейд психиканың құрылымдық моделін жасады, оған сәйкес адам үш элементтен тұрады: Ид «Ол» – бейсаналық – тума әрі тұқымқуалаушылықпен бекітілген. Ең примитивті компонент, инстинкт тасымалдаушысы (немесе либидо); иррационалды және бейсаналық бола отырып, ол ләззат қағидасына бағынады; тума әуестіктерді, сондай-ақ ығыстырылғандарды және иеленгендерді қамтиды. Эго «Мен» – сана - сыртқы әлемнің ерекшеліктерін, оның қасиеттері мен қатынастарын ескере отырып, шындық принципін ұстанады; басты мақсаты Ид пен Супер Эгоның арасында делдал болу, Идтің талаптарына қарай, Супер Эгоның бұйрықтарын ескере келе, ақиқаттың талаптарына сай барлығын қанағаттандыру. Супер Эго «Жоғары-Мен» – жоғары сана - моральдық стандарттардың тасымалдаушысы ретінде қызмет етеді, бұл сын мен цензор рөлін атқаратын адамның бөлігі. 5 1. Психология дамуының негізгі кезеңдері. I кезең - психология Жан туралы ғылым ретінде. Психологияның бұл анықтамасы екі мың жыл бұрын берілген. Адам өміріндегі түсініксіз құбылыстардың барлығын жанның болуымен түсіндіруге тырысты. II кезең - психология сана туралы ғылым ретінде. XVII ғасырда жаратылыстану ғылымдарының дамуына байланысты пайда болды. Ойлау, сезіну қабілеті сана деп аталды. Зерттеудің негізгі әдісі адамның өзін-өзі бақылауы болып саналды. III кезең - психология мінез-құлық ғылымы ретінде. ХХ ғасырда пайда болды. Психологияның міндеті-эксперимент жасау және тікелей көруге болатын нәрсені байқау, атап айтқанда: мінез-құлық, іс-әрекеттер, адамның реакциялары. IV кезең-психология психиканың объективті заңдылықтарын, көріністері мен механизмдерін зерттейтін ғылым ретінде. ХХ ғасырдың екінші жартысынан басталады. жүктеу/скачать 79,12 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|