Рылыс академиясы
жүктеу/скачать 7,3 Mb. Pdf көрінісі
|
АҒАШТАНУ
| Су сіңіру. Суға батырылған судың кеуекті құрылымының әсерінен ылғал-
дылығы кӛбейеді. Бұл жағдайдағы оның максималды ылғалдылығы үлкен мӛлшердегі байланысты судың суммасымен (клеткалық қабырғаларды қанықтыру шегі) және ағаштағы кеуектердің кӛлеміне тәуелді болатын еркін судың мӛлшерімен анықталады. Сондықтан ағаштың тығыздығы кӛп болған сайын, оның максималды ылғалдылығы соншалықты аз болады. Максималды ылғалдылық, %, келесі формула бойынша анықталуы мүмкін: (3.16) мұндағы – клеткалы қабырғаларды қанықтыру шегі, %; – ағаштың тығыздығы, г/см 3 ; – абсолютті құрғақ күйдегі ағаштың тығыздығы, г/см 3 ; – судың тығыздығы, г/см 3 . Егер мәні белгісіз болса, онда максималды ылғалдылықты, %, мына формула бойынша анықтауға болады: (3.17) мұндағы – ағаштың базистік тығыздығы, г/см 3 (3.3 п. қараңыз). Ағаш сұрыптары үшін есептік мәні 100...270% диапазоны аралығында орналасқан. Олар тәжірибелік анықталғандарға қарағанда кӛбірек, себебі ағаш ішіндегі кеуек қуыстар шайырдың болғандығынан сумен толтырылады, кеме бұғаттары тилдармен және т.с.с. Үлгі неғұрлым үлкен болса, суды сіңіру үрдісі соғұрлым жай жүреді. Дӛңгелек тӛселген беттері дамыған үлгілер суды жеткілікті түрде тез сіңіреді. Бұл үрдіс температураның жоғарылауымен жылдамдайды. Сіңірілген судың кӛлемі ағаштың сұрыбына, үлгінің бастапқы ылғалдылығына тәуелді болады. Қабық ӛзекке қарағанда кӛп су сіңіреді. Ағаштың су сіңіру қабілеті МемСТ 16483.20 сәйкес анықталады. Ӛлшемдері 20х20 мм құрайтын және талшықтардың биіктігі бойынша 10 мм мүлдем құрғақ күйіне дейін кептіреді, содан кейін дистилденген суымен эксикаторға орналастырып (20±2)˚С температурада ұстайды. Мезгіл-мезгіл үлгілерді судан шығарып алады да беткі қабатын сүзгіш қағазбен кептіріп ӛлшейді. Бірінші ӛлшеуді 2 сағаттан соң жүргізеді, содан кейін бастапқы 70 батырудан соң 1, 2, 3, 6, 9, 13, 20 тәуліктен кейін, одан әрі әрбір 10 тәулік сайын. Екі ӛлшеудің айырмашылығы 0,05 г кем болған кезде тәжірибе аяқталады. Сынау нәтижелері бойынша «ылғалдылық – ұстау уақыты» кестесін құрайды. Су сіңіру кӛрсеткіші ретінде, 30 тәулік ұстаудан кейін қол жеткізілген ылғалдылықты алады. Ағаштың суды, сондай-ақ басқа да сұйықтықтарды сіңіру қабілеті келесі үрдістерде маңызы бар, олар: целлюлоза алу үшін ағашты қайнату үрдісі, антисептик ерітінділерімен және антипирендермен сіңіру кезінде, ағаш материалдарының қорытпаларына және басқа да бірқатар жағдайларда. жүктеу/скачать 7,3 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|