§ 32. ХVІ—ХVІІ ғасырлардағы Осман империясы 1. Осман империясының əлемдік державаға айналуы. 2. Осман империясының қоғамдық құрылысы. 3. Антифеодалдық қозғалыстар мен көтерілістер. 4. Осман империясының жаулап алушылықтары. 5. Түркия — Ресей қатынастары. 6. Осман империясының ХVІІ ғасырдың І-жартысындағы сыртқы саясаты. 7. Түрік мəдениеті. ХVІ ғасырдың қарсаңында Осман империясы өзінің қол астына
Балқан түбегін түгелдей дерлік бағындырды. Енді түрік сұлтандары
1501 ж. Əзербайжанда бұрынғы Ақ Қойлылар мемлекетінің орнында
құрылған Сефевилер мемлекетімен күресе бастады. Шешуші шайқас
1514 ж. тамыз айында Шалдырған жазығында (Маку қаласының
маңында) болды. Осман түріктерінің əскері жеңіске жетті, Тавризды
басып алды. Сұлтан Селим І Исмаил Шахтың қазынасын, бала-
шағасын Стамбулға алып кетті. Сондай-ақ Тавризден 700 ұста-
шеберлердің отбасы да Стамбулға көшірілді.
1515 жылғы бітім шарты бойынша Туркияға Батыс Армения
Эрзерум қаласымен, Ирактың Мосул қаласына дейінгі солтүстігі
қосып алынды. Арменияның жартысы, Күрдістан, Ирактың көп жері
жəне Əзербайжан сефевилер мемлекеті құрамында қалды. Туркия
мен сефевилер мемлекеті арасындағы Закавказье үшін күрес 1555
жылға дейін толастамады. Бұл күрес суннит түріктердің шиит
қызыл бастарға қарсы күресі ретінде жүрді.
