С. Т. Иксатова қылмыстық ҚҰҚЫҚ ерекше бөлім


Билікті теріс пайдалану, биліктің асыра қолданылуы немесе әрекетсіздігі (380-бап)



бет224/231
Дата19.11.2022
өлшемі1,81 Mb.
#51184
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   231
Билікті теріс пайдалану, биліктің асыра қолданылуы немесе әрекетсіздігі (380-бап)

Қылмыстың тікелей объектісі-әскери басқару аппаратының белгіленген қызметін реттейтін қоғамдық қатынастар. Қылмыс объективтік жағынан бастықтың немесе лауазымды адамның билікті немесе қызмет бабын теріс пайдалануы, билігін немесе қызметтік өкілеттігін асыра қолдануы, сол сияқты пайдакүнемдік немесе өзге де жеке мүдделілікте жасаған және елеулі түрде зиян келтірген биліктің әрекетсіздігі арқылы көрініс табады. Яғни қылмыс объективтік жағынан үш түрлі жеке қылмыс құрамынан құралады:



  1. қызмет бабын теріс пайдалану;

  2. қызметтік өкілдігін асыра қолдану;

  3. биліктің әрекетсіздігі.

Көрсетілген қылмыс құрамдарының түсінігі Қылмыстық кодекстің 307,308, 315-баптарында берілген. Олардың объективтік және субъективтік жақтарының белгілері ұқсас. Қылмыстық кодекстің 380-бабындағы қылмыстың субъектісі әскери лауазымды адамдар.


Қызметке селқос қарау (381-бап)

Бастықтың немесе лауазымды адамның қызметке селқос қарауынан елеулі түрде зиян келтірілсе-кінәлы адам Қылмыстық Кодекстің 381-бабының 1-тармағы бойынша, ал ауыр зардаптарға әкеп соққан дәл сол әрекет үшін жауаптылық осы баптың 2-тармағы бойынша белгіленген.Осы баптың бірінші және үшінші бөліктерінде көзделген, соғыс уақытында немесе ұрыс жағдайында жасалған әрекеттер үшін жауаптылық көрсетілген баптың 3-бөлігінде белгіленген. Қызметке селқос қарау құрамының объективтік және субъективтік белгілері Қылмыстық Кодекстің 316-бабындағы осындай құрамға ұқсас. Бұл құрамдар бір-бірінен құрамның объект және субъект белгілері бойынша ажыратылады. Қызметке селқос қарау (381-бап) объектісі әскери басқару аппаратының белгіленген қызметін реттейтін қоғамдық қатынастар. Қылмыстың субъектісі әскери лауазымды адамдар және әскери мекеме бастығы. Қылмыстық кодекстің 381-бабының ескертуіне сәйкес осы баптың бірінші бөлігінде көзделген әрекетті алғаш рет жасаған әскери қызметші қылмысты жеңілдететін мән-жайларда қылмыстық жауаптылықтан босатылуы мүмкін. Шайқас даласында және соғыс жүріп жатқан ауданда әскери қызметті атқару тәртібіне қарсы қылмыстар. Құрып бара жатқан әскери кемені бейберекет тастап кетудің қоғамға қауіптілігі сол мұндай ретте кеме ішінде бейберекетсіздік пайда болып, кеме экипажы мүшелерінің қаза болуына, әскери техниканың күйреуіне әкеп соғуы мүмкін. Қылмыс объективтік жағынан:



  1. құрып бара жатқан әскери кемені өзінің әскери міндеттерін ақырына дейін орындамаған кеме командирінің, сол сияқты;

  2. командирдің оған тиісті өкімінсіз қызмет атқаратын кеме командасы құрамындағы адамның тастап кетуі арқылы сипатталады. Қылмыс субъективтік жағынан қасақаналықпен істеледі. Қылмыс субъектісі кеме командирі немесе кеме командасындағы адам.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   220   221   222   223   224   225   226   227   ...   231




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет