Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар:
1. Ұлы Жібек жолының Қазақстандағы маршруты?
2. Жібек жолымен ең алғашқы қатынас, байланыс қашан жасалған?
3. Ұлы Жібек жолы қай ғасырларға дейін пайдаланылды?
4. ХІ-ХІІғғ. Қай қалада матамен сауда жасайтын арнаулы орны бар керуен-сарай
болды?
5. ХІ-ХІІғғ. Қазақстан территориясында “күміс дағдарысы” неден көрініс тапты?
6. Ерте жəне ортағасырлардағы саудадағы басты тауар?
7. ХІ-ХІІғғ. Қазақстанның қай бөліктерінде жəрмеңкелік сауда дамыды?
8. Ұлы Жібек жолының б.з.б. ҮІІ-ҮІғғ. Ең гүлденген бөлігі?
9. Не себепті Жібек жолы өзінің маңызын жоғалтып, өмір сүруін тоқтатты?
6. СЕМИНАР САБАҚТАРЫНЫҢ ЖОСПАРЫ.
№
Тақырыбы
Семинар сабақтарының
мазмұны
Апта
Əдебиеттер
1 Тарих ғылымының
пəні, қалыптасуы.
1.Қазақстан
тарихын
оқытудағы
мақсат-
міндеттер. 2. Қазақстанның
ежелгі
дəуіріндегі
тарихының зерттелуі.
1
Ақышев К. “Қазақ
мемлекеті: қайнар
көзі,
даму
кезеңдері,
тұрақтануы”
/
Қазақ
тарихы,
1995,
№2;
Қазақстан тарихы»
очерктер, Алматы.,
94ж;
«Қазақстан
тарихы»
көне
заманнан
күні
бүгінге дейін. 1
том.
А;
96;
Назарбаев
Н.Ə.
«Қазақтың
бүкіл
тарихы,
бірігу
тарихы, тұтастану
тарихы.»
Ақиқат
журналы, 1998.
2 Қазақстан
тарихындағы
тас
ғасыры дəуірі.
1.
Тас
дəуірінің
ерекшеліктері
мен
кезеңдері.
2.
Алғашқы
адамдардың
еңбек
құралдары.
2
Алпысбаев
Х.А.
“Памятники
нижнего палеолита
южного
Казахстана”
А.,
1989;
“Культура
древних
скотоводов
и
земледельцев
Казахстана”
А.,
1989; “По следам
древних
культур
Казахстана”
А.,
1970;
Байпаков
К.М.,
Таймаганбетов
Ж.К.,
Жумагамбетов
Т.С. “Археология
Казахстана”
А.,
1993;
Таймагамбетов
Ж.К.
“Палеолитическая
стоянка им.
Ч.
Валиханова” А-А.,
1990; Медоев А.Г.
“Геохронология
палеолита
Казахстана” А-А.,
1982.
3 Жаңа
тас
ғасырындағы
Қазақстан.
1.Неолит
дəуірінің
ерекшелігі. 2. Неолиттік
мəдениеттер.
3
«Культура
древних
скотоводов
и
земледельцев
Казахстана»
А.,
1989; “По следам
древних
культур
Казахстана”
А.,
1970;
Байпаков
К.М.,
Таймаганбетов
Ж.К.,
Жумагамбетов
Т.С. “Археология
Казахстана”
А.,
1993
4 Қола
дəуіріндегі
Қазақстан.
1.Қола
дəуіріндегі
шаруашылықтың
даму
бағыттары,
мəдениеті,
өнері
мен
діні.
2.
Андроновтық тайпалардың
қоғамдық
құрылысы,
əлеуметтік өмірде мүліктік
теңсіздіктің пайда болуы.
4
МаргуланА.Х.,
Акишев
К.А.,
Кадырбаев
М.К.,
Оразбаев
А.М.
«Древняя культура
Центрального
Казахстана»
А.,
1966;
Маргулан
А.Х. «Бегазы –
Дандыбаевская
культура
Центрального
Казахстана» А-А.,
1979; Байпаков К.
Қазақстанның
ежелгі
жəне
ортағасырлық
тарихының кейбір
мəселелері / Қазақ
тарихы, 195. №5;
Зданович
Г.Б.
«Феномен
протоцивилизация
бронзового
века
Урало
–
Казахстанских
степей.
Взаймодействие
кочевых культур и
древних
цивилизаций» А-
А., 1989; Кузьмина
Е.Е. «Древнейшие
скотоводы
от
Урало до Тянь-
Шаня»
Фрунзе.,
1989.
5 Қазақстан
Ерте
темір дəуірінде.
1.Сақ тайпалық одағының
көрші
мемлекеттермен
(Иран, Қытай) өзара қарым-
қатынастары. 2. I Дарий,
Кир
əскерлері
мен
А.Македонскийдің
жаулаушылық
жорықтарына
қарсы
сақтардың күресі.
5
Акишев
К.А.,
Кушаев
Г.А.
“Древняя культура
саков и усуней
долина реки Или”
А., 1963; Акишев
К.А.
“Курган
“Иссык”
Искусство
саков
Казахстана”
М.,
1978; Акишев К.А.
“Икусство
и
мифология саков
Семиречья”
А.,
1986;
Артықбаев
Ж.
Қазақтың
этникалық
құрылымының
бастаулары. / қазақ
тарихы, 1996, №3;
Вишневская О.А.
“Культура сакских
племен
низовья
Сырдарьи в YII-Y
в.в. до н. э.” М.,
1973;
Есмағамбетов
К
Батыс
деректері
мен
əдебиеттері
Қазақстанның
ежелгі
тарихы
хақында / Қазақ
тарихы, 1996, №1;
Жұртбаев
Т
“Дулыға:
көне
түркі
батырлары
туралы
тарихи
əфсаналар”
А.,
1994. К.1.; кушаев
Г.а.”Этюды
степного
Приуралья”
О.,
1993;
МаргуланА.Х.,
Акишев
К.А.,
Кадырбаев
М.К.,
Оразбаев
А.М.
«Древняя культура
Центрального
Казахстана»
А.,
1966;
Смирнов
К.Ф. “Сарматы и
утверждение
их
политического
господства
в
Скифии” М., 1984;
Черников
С.С.
“Загадка Золотого
кургана” М., 1965.
6 Тақырыбы:
Қазақстан
территориясындағы
ерте
мемлекеттік
құрылымдар.
1.
Ғұндардың
жəне
үйсіндердің саяси тарихы.
2.
Шаруашылық-
экономикалық қатынастары
жəне
əлеуметтік
құрылымы.
6
Акишев
К.А.,
Кушаев
Г.А.
“Древняя культура
саков и усуней
долина реки Или”
А.,
1963;
Бернштам
А.Н.
“Очерки истории
гуннов” Л., 1951;
Бичурин
Н.Я.
“Собрание
сведений
о
народах
обитавших
в
Средней Азии в
дрение времена” Т.
1.
М-Л.,
1950;
Гумилев
Л.Н.
“Хунну” м., 1960;
Жұртбаев
“Дулыға” А., 1994.
К.1.;
Исмагулов
О.И.
“Население
Казахстана
от
эпохи бронзы до
современности” А-
А.,
1992,
Кляшторный С.Г.,
Султанов
Т.И.
“Казахстан
летопись
трех
тысячилетий” А-
А., 1992; Миняев
С.С.
“Сюнну”
М.,1988; Салғарин
Қ. “Алтын тамыр”
А.,
1986;
Тынышпаев
М.
“Материалы
к
истории
киргиз-
казахского народа”
Ташкент., 1925.
7 Ерте ортағасырлық
мемлекет – Түрік
қағанаты.
1.III-Y
ғ.ғ.
Орталық
Азиядағы саяси жағдай.
Ашина руы. 2. YI ғ. I-ші
жартысында
Алтай
өңірінде түрік ықпалының
нығаюы. 3. Аварлардың
күйреуі жəне Бумынның
Ашина руының мемлекетін
құруы. 4. Түріктердің Орта
Азияға жылжуы. 5. Түрік
қағанатының халықаралық
байланысы.
6.
YI
ғ.
соңындағы саяси дағдарыс
жəне
ұлы
империяның
жікке бөлінуі.
7
Ақышев К. Қазақ
мемлекеті: қайнар
көзі,
дапу
кезеңдері,
тұрақтануы.
/
Қазақ
тарихы,
1995,
№2;
Бартольд
В.В.
«Двенадцать
лекций по истории
турецских народов
Средней
Азии»
Шығ. 5-том. М.,
1972;
Бартольд
В.В.
«Очерки
истории
Семиречья» Шығ.
2-том. М., 1963;
Бартольд
В.В.
«Древнетюркские
надписи
и
арабские
источники»
Шығ.5-том.
М.,
1972; Барманкулов
М. «Хрустальные
мечты тюрков о
квардонации» А.,
1999;
Бернштам
А.Н. «Социально-
экономический
строй орхоно –
енисейских тюрок
YI-XII
в.в.
Восточно-
тюркский каганат
и кыргызы.» М-Л.,
1946;
Бичурин
Н.Я.
“Собрание
сведений
о
народах
обитавших
в
Средней Азии в
дрение времена” Т.
1.
М-Л.,
1950;
Гумилев
Л.Н.
“Көне
түріктер”
А., 1994; Гумилев
Л.Н.
“Древняя
Русь и Великая
Степь” М., 1970;
Гумилев
Л.Н.
“Қиял патшалығын
іздеу” а., 1992;
Ирмуханов
Б.Б.
“Этническая
история древнего
Казахстана”
А.,1998;
Кляшторный С.Р.
“Древнетюркские
рунические
надписи
как
источник
по
истории Средней
Азии” М., 1964;
Салғарин
Қ.
“Көмбе” А., 1989.
8 Батыс Түрік жəне
Түргеш
қағанаттары.
1. Батыс Түрік қағанаты
құрылуының
алғышарттары. 2. Батыс
Түрік
қағанатының
қоғамдық құрылысы. 3.
Мемлекеттегі тайпааралық
соғыстар.
Түргештердің
көтерілуі.
4.
Түргеш
қағанатының ішкі саяси,
8
Ақышев К. Қазақ
мемлекеті: қайнар
көзі,
дапу
кезеңдері,
тұрақтануы.
/
Қазақ
тарихы,
1995,
№2;
Бартольд
В.В.
«Двенадцать
халықаралық
дағдарысы
жəне құлауы.
лекций по истории
турецских народов
Средней
Азии»
Шығ. 5-том. М.,
1972;
Бартольд
В.В.
«Очерки
истории
Семиречья» Шығ.
2-том. М., 1963;
Бартольд
В.В.
«Древнетюркские
надписи
и
арабские
источники»
Шығ.5-том.
М.,
1972; Барманкулов
М. «Хрустальные
мечты тюрков о
квардонации» А.,
1999;
Бернштам
А.Н. «Социально-
экономический
строй орхоно –
енисейских тюрок
YI-XII
в.в.
Восточно-
тюркский каганат
и кыргызы.» М-Л.,
1946;
Бичурин
Н.Я.
“Собрание
сведений
о
народах
обитавших
в
Средней Азии в
дрение времена” Т.
1.
М-Л.,
1950;
Гумилев
Л.Н.
“Көне
түріктер”
А., 1994; Гумилев
Л.Н.
“Древняя
Русь и Великая
Степь” М., 1970;
Гумилев
Л.Н.
“Қиял патшалығын
іздеу” а., 1992;
Ирмуханов
Б.Б.
“Этническая
история древнего
Казахстана”
А.,1998;
Кляшторный С.Р.
“Древнетюркские
рунические
надписи
как
источник
по
истории Средней
Азии” М., 1964;
Салғарин
Қ.
“Көмбе” А., 1989.
9 Қарлұқ
конфедерациясы.
1. Қарлұқтардың Жетісуға
қоныс
аударуы
жəне
ондағы саяси өмірге əсері.
2. Мемлекеттің қоғамдық
құрылымы.
9
Бисенбаев
А.
Батыс
Қазақстандағы
көшпелілер
ескерткіштері(YIII-
IX ғ.ғ.). / Қазақ
тарихы, 1996, №3;
Есмағанбетов
к.
Батыс
деректері
мен
əдебиеттері
Қазақстанның
ежелгі
тарихы
хақында. / Қазақ
тарихы, 1996, №2;
Сыздықов
С.
Қарлық қағанаты :
шаруашылығы,
саяси-əлеуметтік
құрылымы. / Қазақ
тарихы, 1995, №5;
Шаниязов
К.
«Узбеки-карлуки.»
Ташкент., 1964.
10 Оғыз мемлекеті.
1.
Оғыз
мемлекетінің
қоғамдық құрылысы. 2.
Оғыздардың
шаруашылығы,
салт-
дəстүрлері.
10
Агаджанов
С.Г.
«Очерки истории
огузов и туркмен
Средней Азии IX-
XIII.в.» Ашхабад.,
1969; Бисенбаев А.
Батыс
Қазақстандағы
көшпелілер
ескерткіштері(YIII-
IX ғ.ғ.). / Қазақ
тарихы, 1996, №3;
Есмағанбетов
к.
Батыс
деректері
мен
əдебиеттері
Қазақстанның
ежелгі
тарихы
хақында. / Қазақ
тарихы, 1996, №2.
11 Кимек қағанаты.
1.”Кимек»,
«Кимак»,
«Йемек», «Яньмо», «Болат»
атауларына сипаттама. 2.
Кимектердің үй кəсіптері
мен
қолөнері.3.
Кимек
Қағанатының мемлекеттік-
əкімшілік құрылысы. 4.
Кимектердегі əлеуметтік-
экономикалық қатынастар.
11
Бисенбаев
А.
Батыс
Қазақстандағы
көшпелілер
ескерткіштері(YIII-
IX ғ.ғ.). / Қазақ
тарихы, 1996, №3;
Есмағанбетов
к.
Батыс
деректері
мен
əдебиеттері
Қазақстанның
ежелгі
тарихы
хақында. / Қазақ
тарихы, 1996, №2;
Кумеков
Б.Е.
«Государство
кимаков IX-XI в.в.
по
арабским
источникам.» А-А.,
1972; Кумеков Б.Е.
«Арабские
источники
по
истории кыпчаков,
куманов, кимеков
YIII-XIII
в.в.»
СПБ., 1994.
12 Қарахан мемлекеті. 1.
Этникалық-саяси
тарихының мəселелері. 2.
Шаруашылығы.
12
Бартольд
В.В.
«Двенадцать
лекций по истории
турецских народов
Средней
Азии»
Соч.
Т.5.
М.,
1968;Караев
О.
«История
Карханидского
каганата»Ф., 1983;
«Проблемы
этногенеза
и
этнической
истории
народов
Средней Азии и
Казахстана»м.,
1986.
13 Қарақытайлар
мемлекеті.
1.Қидан-қарақытайлардың
этникалық-тайпалық
құрамы. 2. Қарақытайлық
гурхандардың ішкі саясаты,
əулеттік қырқыстар.
13
Бартольд В.В.
«Двенадцать
лекций по истории
турецских народов
Средней Азии»
Соч. Т.5. М., 1968;
«Восточный
Туркестан в
древности и
раннем
средневековье» М.,
1988; Қалибек
Данияров
«Қазақстанның
балама тарихы» А.,
1997.
14 Наймандар,
керейттер,
жалайырлар.
1.Наймандар,
керейттер,
жалайырлардың
саяси
ұйымы.
2.
Наймандар,
керейттер, жалайырлардың
шаруашылық-
экономикалық уклады.
14
Бартольд
В.В.
«Двенадцать
лекций по истории
турецских народов
Средней
Азии»
Соч. Т.5. М., 1968;
Бартольд
В.В.
“Туркестан в эпоху
монгольского
нашествия”
Соч.
Т.1.
М.,
1963;
Бартольд В.В. “О
христианстве
в
Туркестане
в
домонгольский
период.” Соч. Т.1
м.,
1963;
“Восточный
Туркестан
в
древности
и
раннем
средневековье” М.,
1988; Сұнғатай С.
Несториан дінінің
ортағасырлық
қазақ
тайпалары
арасында таралуы /
Қазақ
тарихы,
1996,
№1;
“Проблемы
этногенеза
и
этнической
истории
народов
Средней Азии и
Казахстана”
М.,
1986.
15 Қыпшақ хандығы.
1.
Қыпшақтардың
ерте
этникалық
тарихының
проблемасы.
2.
Шаруашылығы.
3.
Əлеуметтік
жəне
мемлекеттік құрылысы. 4.
Қыпшақтардың мəдениеті
мен діні.
15
Ахинжанов
С.Н.
“Кипчаки
в
истории
средневекого
Казахстана”
А.,
1989;
Бартольд
В.В. «Двенадцать
лекций по истории
турецских народов
Средней
Азии»
Соч. Т.5. М.,1968;
“Проблемы
этногенеза
и
этнической
истории
народов
Средней Азии и
Казахстана”
М.,
1986; Кляшторный
С.Г. “Кипчаки в
рунических
памятниках.”
Л.,
1986; Мурад Аджи
“Европа,
тюрки,
Великая степь” М.,
“Мысль”, 1998.
7. КУРСТЫ ОҚУҒА АРНАЛҒАН ƏДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
СЕМИНАР САБАҚТАРЫНА АРНАЛҒАН ƏДІСТЕМЕЛІК НҰСҚАУЛАР.
Семинарлық сабақтардың негізгі мақсаты-студенттердің теориялық білімдерін
бекіту мен тереңдету жəне практика жүзінде оларды қолдану дағдыларын
қалыптастыру.
1. Семинар сабақтарын тиімді өткізуге арналған талаптар.
1.1. Ұйымдастырушылқ жұмыстарына қойылатын талаптар:
- семинар сабақтарының мамандық бойынша құрылған оқу жоспарына сəйкес келуі;
- пəннің типтік жəне оқу бағдарламасының, сабақ кестесінің болуы;
- семинар сабақтарының дəріс сабақтарымен, бақылау жұмыстарымен жəне басқа да
пəн бойынша өткізілетін оқу сабақтарының түрлерімен сəйкестігі;
- техникалық құралдарды кеңінене қолдану;
- университеттегі кітапханалардың əдебиеттермен қамтылу жағдайын ескере
отырып, семинарларға əдебиеттер беру;
- семинар сабақтарына студенттердің дайындығын тексеруді ұйымдастыру;
1.2. Семинар сабақтарының мазмұнына қойылатын талаптар:
-семинар сабақтарының мазмұнының пəннің негізгі бөлімдерін қамтыған оқу
бағдарламасына сəйкес келуі;
- семинар сабақтарының пəннің оқу сабақтарының басқа түрлерімен байланысын
қамтамасыз ету;
-сабақтарда студенттердің жаңа жағдайда білімді өз бетімен пайдалана алу қабілетін
дамыту;
-алға қойылған міндеттерді шешу қабілетін дамыту.
1.3. Əдістемелік талаптар:
-дəріс курсымен жəне басқа да оқу сабақтарының түрлерімен логикалық
байланысын қамтамасыз ету;
-студенттер мен оқытушының семинар сабағына дайындық;
-қайшылықты мəселелерді дұрыс талдау мен дұрыс емес жауаптарды түзету;
-курстың спецификалық ерекшелігі мен студенттердің жеке қабілеттерін ескере
отырып
студенттердің
өз
бетімен
жұмыстануына
оқытушының
дифференцияцияланған басшылығын қамтамасыз ету.
№ 1 практикалық сабақ
Тақырып: Тарих ғылымының пəні, қалыптасуы.
Практикалық сабақтың мақсаты: Ауызша баяндата отырып, студенттердің
мəселенің мазмұны бойынша білім деңгейін тексеру.
Практикалық сабақ мазмұны:1.Қазақстан тарихын оқытудағы мақсат-міндеттер.
2. Қазақстанның ежелгі дəуіріндегі тарихының зерттелуі.
Əдістемелік нұсқау: Ауызша баяндау
Əдебиеттер: Ақышев К. “Қазақ мемлекеті: қайнар көзі, даму кезеңдері,
тұрақтануы” / Қазақ тарихы, 1995, №2; Қазақстан тарихы» очерктер, Алматы., 94ж;
«Қазақстан тарихы» көне заманнан күні бүгінге дейін. 1 том. А; 96; Назарбаев Н.Ə.
«Қазақтың бүкіл тарихы, бірігу тарихы, тұтастану тарихы.» Ақиқат журналы, 1998.
Практикалық сабақ №2
Тақырыбы:Қазақстан тарихындағы тас ғасыры дəуірі.
Практикалық сабақтың мақсаты: «Галереяға саяхат» əдісін қолдану арқылы
студенттердің тас ғасыры дəуірінің кезеңдерін, тас дəуірінің еңбек құралдарын
жасау технологиясының түрлерін, олардың бір-бірімен байланысын, ерекшеліктерін
анықтауға түрткі болу.
Практикалық сабақ мазмұны:1. Тас дəуірінің ерекшеліктері мен кезеңдері. 2.
Алғашқы адамдардың еңбек құралдары.
Əдістемелік нұсқау: Галеряға саяхат.
Галеряға саяхат.
1. Студенттер бір проблеманы əртүрлі жолдармен талдайды жəне өз
жұмыстарының қорытындысы ретінде не диаграмма не кесте сызады;
2. Нəтижелер тақтаға қыстырылады;
3. Оқытушы белгі кезегімен жылжып тақтадағы барлық нəтижелерді оқып
талқылайды;
4. Əр топ немесе оқытушы тақтадағы нəтижеге келесі топтың нəтижелеріндегі
жетістіктер, кемшіліктер көрсетілген жəне ескертпелер берілген өз
байқауларын қыстырып қояды;
5. Осы галерея саяхатынан соң, топтар нəтижелерді басқалармен салыстыра
зерттейді, өз жазған нəтижелеріне басқалардың қыстырып кеткен байқауларын
талқылайды.
Əдебиеттер: Алпысбаев Х.А. “Памятники нижнего палеолита южного Казахстана”
А., 1989; “Культура древних скотоводов и земледельцев Казахстана” А., 1989; “По
следам древних культур Казахстана” А., 1970; Байпаков К.М., Таймаганбетов Ж.К.,
Жумагамбетов Т.С. “Археология Казахстана” А., 1993; Таймагамбетов Ж.К.
“Палеолитическая стоянка им. Ч. Валиханова” А-А., 1990; Медоев А.Г.
“Геохронология палеолита Казахстана” А-А., 1982.
Практикалық сабақ №3
Тақырыбы: Жаңа тас ғасырындағы Қазақстан.
Практикалық сабақтың мақсаты: Ауызша баяндата отырып, студенттердің
мəселенің мазмұны бойынша білім деңгейін тексеру.
Практикалық сабақ мазмұны: 1.Неолит дəуірінің ерекшелігі. 2. Неолиттік
мəдениеттер.
Əдістемелік нұсқау: Ауызша баяндау
Əдебиеттер: «Культура древних скотоводов и земледельцев Казахстана» А., 1989;
“По следам древних культур Казахстана” А., 1970; Байпаков К.М., Таймаганбетов
Ж.К., Жумагамбетов Т.С. “Археология Казахстана” А., 1993
Практикалық сабақ №4
Тақырыбы: Қола дəуіріндегі Қазақстан.
Практикалық сабақтың мақсаты: Үш қадамнан тұратын сұхбат əдісі арқылы
студенттердің өзар еркін ой бөлісуіне, жеке көзқарастарын, тұжырымдарын
ұсынуға, өзгенің пікірін тыңдай отырып, сыни талдауына жағдай тудыру.
Практикалық сабақ мазмұны:1.Қола дəуіріндегі шаруашылықтың даму
бағыттары, мəдениеті, өнері мен діні. 2. Андроновтық тайпалардың қоғамдық
құрылысы, əлеуметтік өмірде мүліктік теңсіздіктің пайда болуы.
|