Шағын және орта бизнес субъектілерінің өнім саясаты және кәсіпкерлік сектордың несиелік құралдары



бет5/12
Дата09.02.2023
өлшемі90,91 Kb.
#66517
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Байланысты:
КСНӨ 1 тақырып

Бұрын КСРО-ның одақтық республикаларының бірі болған Қазақстан тарихында мемлекеттік несиенің тауарлық және ақшалай нысандары кеңінен қолданылды. Тауар нысаны экономиканың нарықтық принципке көшуіне байланысты жаңа дамуға ие болды, бұл кезде әрбір шаруашылық жүргізуші субъекті өз өнімдерін кейінге қалдырылған төлеммен (тауарды консигнацияға шығару) сата алады, банктер шаруашылық жүргізуші субъектілерге лизингтік қызмет көрсете алады (қайта сатып алу құқығымен қымбат тұратын жабдықты жалға алу).

  • Бұрын КСРО-ның одақтық республикаларының бірі болған Қазақстан тарихында мемлекеттік несиенің тауарлық және ақшалай нысандары кеңінен қолданылды. Тауар нысаны экономиканың нарықтық принципке көшуіне байланысты жаңа дамуға ие болды, бұл кезде әрбір шаруашылық жүргізуші субъекті өз өнімдерін кейінге қалдырылған төлеммен (тауарды консигнацияға шығару) сата алады, банктер шаруашылық жүргізуші субъектілерге лизингтік қызмет көрсете алады (қайта сатып алу құқығымен қымбат тұратын жабдықты жалға алу).
  • Тәжірибе көрсеткендей, тауарлық несиені пайдаланған кезде капитал айналымы баяулайды, төлем тәртібі әлсірейді, ал несие беруші өз өндірісінің қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қосымша қаражат қажет етеді, бұл айналыстағы ақша массасының өсуіне және т.б. Демек, несиені тауар түрінде беру өркениетті дамыған экономикада жағымсыз құбылыс болып табылады.

Қазіргі жағдайда несиенің ақшалай нысаны ең кең таралған және экономикалық даму талаптарына жауап береді. Ақша тауар айырбастаудағы әмбебап эквивалент және әмбебап айналыс пен төлем құралы болып есептелетіндіктен, оларға қажеттілік өндіріс пен өткізу көлемінің, тұтыну айырбасының өсуіне сәйкес өседі. Бұл қажеттілік негізінен несиенің ақшалай нысаны арқылы қанағаттандырылады. Оның үстіне оны мемлекет, жеке шаруашылық жүргізуші субъектілер, жеке тұлғалар ел ішінде де, сыртқы экономикалық байланыстарда да пайдаланады.

  • Қазіргі жағдайда несиенің ақшалай нысаны ең кең таралған және экономикалық даму талаптарына жауап береді. Ақша тауар айырбастаудағы әмбебап эквивалент және әмбебап айналыс пен төлем құралы болып есептелетіндіктен, оларға қажеттілік өндіріс пен өткізу көлемінің, тұтыну айырбасының өсуіне сәйкес өседі. Бұл қажеттілік негізінен несиенің ақшалай нысаны арқылы қанағаттандырылады. Оның үстіне оны мемлекет, жеке шаруашылық жүргізуші субъектілер, жеке тұлғалар ел ішінде де, сыртқы экономикалық байланыстарда да пайдаланады.
  • Несиенің тауарлы-ақшалай (аралас) нысаны несиені төлем мерзімі ұзартылған тауар түрінде ұсынғанда және қолма-қол ақшамен қайтарылғанда немесе керісінше, қолма-қол ақшамен берілген несиені қарыз алушы өтеу нысанында тауар т үрінде өтеген кезде пайда болады. Несиенің бұл түрі мемлекетаралық несиелік қатынастарда, қарыз алушы ел алған ақшалай несие үшін несие берушімен тауарды төлеген кезде қолданылады. Мұндай жағдай нашар дамыған елдердің экономикасында жиі кездеседі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет