Шарлардың серпімді және серпімсіз соқТЫҒысуы. Импульстың сақталу заңЫ



бет2/4
Дата21.10.2023
өлшемі0,7 Mb.
#120163
түріСабақ
1   2   3   4
ҚОНДЫРҒЫ СИПАТТАМАСЫ

Жалпақ жақтау 4 және оған бекітілген құбыр 9 қондырғының негізгі бөлімі болып табылады (1 сур.). Құбыр төбесінде шарларды ілу құрылғысы бар құрылым 1 орнатылған.



Сурет 1. Қондырғының жалпы схемасы.

Бұл құрылғының бұрандалары 7 жіптерге 2 бекітілген шарлардың 10 ортақ орналасуын реттеуге мүмкіндік береді. Жалпақ жақтауда 4 шарлардың ауытқу бұрыштарын өлшеуге арналған транспортир 5 бекітілген. Транспортирдың шкаласын бөлу құны 0,5 град. Транспортирде электромагниттік тығынның 6 орналасуын реттеуге арналған кесілген ойық бар. Транспортирдегі тоқтатқыш орнын гайкамен 11 бекітуге болады. Электромагниттік тоқтатқыш және шарларды ілу құрылғысының байланыстары микросекундомерге 8 қосылған.





  1. ЭКСПЕРИМЕНТ ЖҮРГІЗУ ӘДІСТЕМЕСІ

Тура центрлік серпімді соқтығысу шартының орындалуы үшін, шарлар тігінен вертикаль бірдей ұзындықтағы жіптерге ілінуі тиіс. Ол үшін, қондырғының бұрандалары 7 арқылы алдын ала түзету кезінде, транспортирдегі тік сызық бойымен ауытқу бұрыштарына назар аудара отырып, шар центрлерін тепе-теңдік жағдайында біріктіру қажет.
Оң жақ шарды тепе-теңдік күйінен белгілі-бір бұрышқа ауыттырайық. Электромагнит қосулы кезде, ол осы күйде ұсталады (2 сур.).

Сурет 2.
Тепе-теңдік деңгейге қатысты массасы m1 шардың көтерілу биіктігін h анықтауға болады:
. (15)
Микросекундомердегі «Пуск» батырмасын қосқаннан кейін массасы шар қозғалысқа келеді, оның потенциалдық энергиясы кинетикалық энергияға ауысады. Тепе-теңдік күйден өту кезінде, яғни соққы болған сәтте оның жылдамдығы:
, (16)
ал кинетикалық энергия 1-ші шардың потенциалдық энергиясының өзгерісіне тең болады:
(17)
Осы энергияның бір бөлігі 2-ші шарға беріледі.
Оны, осы шардың соққыдан кейінгі ауытқу бұрышын өлшеу арқылы бағалауға болады:
(18)
Осы кездегі оның жылдамдығы:
. (19)
m1=m2 болған жағдайдағы серпімді соққыдан кейінгі энергияны қалпына келтіру коэффициенті K:
. (20)



Сурет 3.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет