Специальный выпуск посвящен международной научно


МЕЖКУЛЬТУРНАЯ КОММУНИКАЦИЯ НА НЕМЕЦКОМ ЯЗЫКЕ В



Pdf көрінісі
бет29/34
Дата24.03.2017
өлшемі5,29 Mb.
#10235
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34

 
МЕЖКУЛЬТУРНАЯ КОММУНИКАЦИЯ НА НЕМЕЦКОМ ЯЗЫКЕ В 
МЕДИЦИНСКОМ ВУЗЕ 
Сулейменова О.Я., Еленова А.К., Лозенко .И.В. 
Казахский национальный медицинский университет им.С.Д.Асфендиярова 
 
Резюме   На сегодняшнем этапе развития методики преподавания иностранных 
языков  возникает  необходимость  и  потребность  обучающих  усилить 
социокультурный  компонент  коммуникативной  компетенции.  В  статье 
обсуждаются  возможности    использования  инностраного  языка  в  качества 
межкультурной коммуникации. 
 
Түйін    Мақалада  медициналық  жоғарғы  оқу  орнында  неміс  тілі  сабағындағы 
мәдениетаралық  қарым-қатынастың  мүмкіндіктері  мен  ерекшеліктері  жайында 
айтылады.  Сабақта  неміс  тілінің  грамматика  жүйесін  студенттердің  меңгеру 
мен  шын  мәніндегі  мәдениетаралық  қарым-қатынас  үрдісін  жүргізу 
қиындықтарын атап көрсету қажет.  
Abstrakct   This article deals with the problem about possibilities and perspectives of 
intercultural  communication  in  German  language  at  medical  high  school.  It  is 
necessary  to  point  out  the  difficulties  of  German  grammar  system  mastering  by 
students and reproduction of real intercultural communication process in lessons. 
 
Современные  требования  к  уровню  владения  студентами  иностранным 
языком  делают  необходимым  исследование  возможностей  формирования  у 
студентов  умений  иноязычной  межкультурной  коммуникации.  Прежде  всего, 
необходимо  иметь  четкое  представление  о  смысле  данного  термина, 
объединяющего 
две 
важнейшие 
составляющие 
процесса 
обучения 
иноязычному общению: коммуникативную и межкультурную компетенции. 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
278 
 
Конечной 
целью 
обучения 
иностранному 
языку 
определяется 
необходимость  формирования  у  студентов  коммуникативной  компетенции. 
Коммуникативная компетенция означает такой уровень владения иностранным 
языком, который бы обеспечивал cтудентам возможность достаточно свободно 
общаться на иностранном языке. 
Наиболее  оптимальным  на  наш  взгляд  является  выделение  следующих 
компонентов 
коммуникативной 
компетенции: лингвистическая, 
социо- 
лингвистическая, социокультурная, социальная, дискурсивная, стратегическая.   
На  сегодняшнем  этапе  развития  методики  преподавания  иностранных 
языков  возникает  необходимость  и  потребность  обучающих  усилить 
социокультурный 
компонент 
коммуникативной 
компетенции. 
И 
это 
совершенно  оправдано.  Изучая  иностранный  язык,  студенты  приобщаются  к 
иной культуре, "преподавание языков - это всегда межкультурное общение"[1]. 
Г.В.  Колшанский  отмечал,  что  включение  в  обучение  иностранным  языкам 
страноведческих  элементов,  культурологических  сведений,  реалий  и  т.д. 
связано  не  со  стремлением  придать  учебному  процессу  занимательность,  а  с 
внутренней  необходимостью  самого  процесса  обучения[2].  Студенты  должны 
овладеть  умениями  межкультурной  компетенции,  овладеть  умениями  вести 
беседу  в  рамках  диалога  культур.  "Процесс  приобретения  учащимися  личного 
опыта  общения  с  чужой  лингвокультурой  требует  создания  ситуаций 
практического использования языка как инструмента межкультурного познания 
и взаимодействия"[3] 
Межкультурная  компетенция  понимается  как  часть  коммуникативной 
компетенции личности, изучающей иностранный язык[4]. Справедливо мнение, 
что  межкультурная  компетенция  как  бы  "пронизывает"  все  составные  части 
коммуникативной  компетенции,  является  их  фоном[5].  Таким  образом,  термин 
«межкультурная  коммуникация»,  объединяющий  термины  "межкультурная 
компетенция"  и  "коммуникативная  компетенция"  в  единое  целое,  означает 
"общение людей, представляющих разные культуры"[6], при этом партнеры по 
общению  осознают  тот  факт,  что  каждый  из  них  является  "другим"  и  каждый 
воспринимает попеременно "чужеродность" партнера[7]. 
Межкультурный  аспект  должен  стать  содержанием  коммуникативной 
компетенции,  основным  ориентиром  для  формирования  коммуникативной 
лингвистической компетенции. А также при определении содержания обучения 
иностранному  языку  следует  не  ограничиваться  только  культурологической 
направленностью речевых тем и ситуаций общения. 
Умение общаться в рамках диалога культур требует наличия у cтудентов 
многих  частных,  довольно  трудно  формируемых,  умений:  1)  умение  ставить 
себя  на  место  других,  2)  умение  проявлять  инициативу  на  установление 
межкультурного  контакта,  3)  умение  прогнозировать  и  распознавать 
социокультурные пробелы, ведущие к недопониманию, 4) умение принимать на 
себя  ответственность  за  устранение  всевозможного  кросс-культурного 
недопонимания,  5)  умение  проявлять  дипломатичность  с  целью  поддержания 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
279 
 
диалога  культур  в  духе  мира,  6)  умение  выступать  в  качестве  полноценных 
представителей  родной  культуры,  7)  умение  самообучаться  функционировать 
самостоятельно 
в 
поликультурном 
мире, 
используя 
социокультурные 
стратегии
8
.  Такой  уровень  владения  иностранным  языком,  наверно,  можно 
считать  идеальным.  Конечно,  к  идеалу  следует  постоянно  стремиться.  Но  те, 
кто  реально  подходит  к  процессу  обучения  студентов  иностранным  языкам, 
обязательно  увидит,  насколько  этот  идеальный  уровень  далеко  отстоит  от 
возможностей  студентов.  Особенно  если  речь  идет  об  обучении  трудному  с 
грамматической точки зрения немецкому языку. 
Анализ  немецкой  грамматической  системы  позволяет  выделить 
ряд 
особенностей,  объясняющих,  почему  казахскоязычным  и  русскоязычным 
cтудентам нелегко изучать немецкий язык. 
 
Следует 
отметить уникально-нормативный 
характер (термин 
А.В. 
Большаковой) многих  грамматических  явлений  немецкого  языка,  высокую 
степень  морфологической  дифференцированности  грамматических  явлений 
немецкого 
языка, 
постоянное 
сочетание 
морфологического 
и 
синтаксического,наличие  количественно  весомых  грамматических  явлений, 
вмещающих 
в 
одной 
словоформе 
морфологически 
и 
синтаксически 
релевантные компоненты (как например,  глаголы с отделяемыми приставками 
и  возвратные  глаголы),            частое  образование  в  предложениях  глагольной 
рамочной  конструкции,  широкое  распространение  аналитических  форм 
грамматических 
явлений, 
непременную 
двусоставность 
немецкого 
предложения  при  обязательной  вербальности  сказуемого  и  номинальности 
подлежащего, частое употребление инвертивных конструкций. 
Трудности  грамматической  системы  немецкого  языка  приводят  к  тому, 
что  она  требует  много  времени  на  ее  усвоение  студентами.  Нельзя  при  этом 
ожидать  быстрого  и  легкого  «выведения»  в  речь  каждого  трудного 
грамматического  явления,  даже  если  содержание  речи  соответствует  всем 
современным научным требованиям и представляет интерес для cтудентов. Но 
в то же время иноязычная грамматика изучается с целью научиться общаться на 
иностранном языке. Следовательно, нужно стремиться обеспечивать cтудентам 
возможность  использования  в  речи  трудного  грамматического  материала 
немецкого  языка.  Причем,  чем  труднее  иноязычная  грамматика,  тем  больше 
речевых  заданий  следует  использовать  в  обучении.  Таким  образом, 
целесообразно  больше  внимания  уделять  созданию  условий  для  употребления 
студентами  грамматических  явлений  немецкого  языка  в  коммуникативной 
деятельности. 
Необходимо  обеспечивать  естественное  употребление  cтудентами  в  речи 
изучаемых  грамматических  явлений  иностранного  языка  и  на  всех  этапах 
обучения  упражнения  для  развития  устной  речи  должны  быть  направлены  на 
привитие  cтудентам  умения  вести  беседу  и  высказываться  максимально 
свободно и разносторонне в пределах пройденного материала; что  упражнения 
для  развития  устной  речи  должны  быть  по  возможности  информативными  и 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
280 
 
мотивированными[9].  Действительно  эффективными  могут  стать  речевые 
упражнения,  если  они  активизируют  фантазию  cтудентов.  Поэтому  задания  по 
типу  "Представьте  себе,  что..."  могут  оказаться  не  менее  полезными  для 
усвоения  иноязычного  языкового  материала,  чем  реально-коммуникативные 
упражнения,  в  которых  учащиеся  сообщают,  например,  о  событиях  своей 
жизни. 
Истинно  реальным  на  уроке  иностранного  языка  может  быть  общение 
преподавателя  и  cтудентов,  а  также  cтудентов  между  собой  по  ситуациям, 
связанным  с  учебной  деятельностью  предмета  "Иностранный  язык".  Такие 
беседы,  как  правило,  возникают  спонтанно,  их  нельзя  заранее  предвидеть. 
Реальные ситуации  на занятии ограничены ролями преподавателя и студентов, 
врача  и  пациентов,  а  значит,  и  не  столь  многочисленны.  В  основном  они 
касаются  опозданий,  выполнения  или  невыполнения  домашнего  задания, 
самочувствия и просьб, связанных с классным обиходом, беседы между  врачом 
и  пациентом.  Очень  сложно  организовать  на  занятиях  иностранного  языка 
естественное  (реальное)  общение  cтудентов,  затрагивающее  интересующие  их 
вопросы.  И  здесь  требуются  большие  усилия  преподавателей,  чтобы  такое 
обсуждение  осуществилось  на  иностранном  языке.  Еще  сложнее  организовать 
на  уроках  вне  языковой  среды  общение  в  рамках  диалога  культур.  При  этом  в 
идеале  такой  диалог  культур  также  должен  быть  довольно  естественным 
(реальным).  Однако,  следует  согласиться  с  мнением,  что  "все  равно  человек 
другой  культуры  не  сумеет  полностью  воспроизвести  коммуникативное 
поведение  носителей  изучаемого  языка"[10].  Поэтому  справедливо  опасение 
А.В.  Вартанова,  что  даже  в  рамках  учебной  аудитории  студентов 
лингвистического  университета  не  представляется  возможным  воспроизвести 
процесс  реального  межкультурного  общения,  "так  как  и  преподаватель,  и 
студенты являются представителями одной культуры"[11]. 
Интерес могут  представлять  для cтудентов  определенные виды заданий. 
Например, кому-то нравится читать тексты на иностранном языке и обсуждать 
прочитанное;  кто-то  с  удовольствием  займется  творческой  деятельностью  и 
придумает окончание рассказа на иностранном языке и т.д.   ХД. Браун считает, 
что  мотивация  может  проявляться  на  трех  уровнях:  на  глобальном  уровне,  на 
уровне  ситуации  и  на 
уровне  задания[12].  Еще  одним  способом 
стимулирования  мотивации  учения  может  стать  рефлексия  студентов, 
самоанализ  собственных  желаний  и  стремлений  в  процессе  изучения 
иностранного языка[13]. 
Эффективность положительных мотивов к усвоению иностранного языка 
трудно переоценить. Можно  утверждать, что, обеспечив студентам мотивацию 
речевой  деятельности  на  немецком  языке,  мы  создадим  оптимальные  условия 
для усвоения ими трудной немецкой грамматической системы. 
Итак,  речевые  задания  для  отработки  грамматического  материала 
немецкого  языка  должны  соответствовать  прежде  всего  требованиям  реальной 
коммуникации, 
должны 
способствовать 
естественному 
употреблению 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
281 
 
учащимися в речи изучаемых грамматических явлений. Однако не все реально-
коммуникативные 
задания 
действительно 
соответствуют 
требованиям 
естественного речевого общения. Например, задание выразить свое отношение 
к  какому-то  факту  или  явлению  действительности  можно  считать  реально-
коммуникативным  упражнением.  На  родном  языке  такие  высказывания 
действительно  могут  состояться.  Но  на  занятии  немецкого  языка  не  все 
студенты  могут  захотеть  выразить  свое  отношение  к  тому,  что  требует 
преподаватель, тем более сделать это на немецком языке. Ситуация становится 
реальной  только  формально.  Для  cтудентов  она  будет  неестественной,  так  как 
это  задание  не  будет  для  них  внутренние  мотивированным.  Конечно,  важно, 
чтобы  беседы  учащихся  между  собой  или  беседы  между  преподавателем  и 
студентами были информативными. Но, пожалуй, еще важнее, чтобы студенты 
ощущали необходимость осуществлять эти беседы именно на немецком языке.  
Стремление  придать  обучению  немецкой  грамматике  коммуникативный 
характер  должно  означать  воспитание  у  cтудентов  потребности  использовать 
немецкий  язык  в  коммуникативных  целях.  Следовательно,  необходимо 
добиваться   подлинной  мотивированности  высказываний  cтудентов  на 
немецком  языке,  которая  относится  не  столько  к  содержанию  этих 
высказываний,  сколько  к  переключению  cтудентов  с  родного  языка  на 
немецкий.  Это  можно  считать  высшей  формой  мотивации  овладения 
грамматическими явлениями немецкого языка. 
        Таким 
образом, 
возможности 
и 
перспективы 
межкультурной 
коммуникации  на  немецком  языке  в  школе  связаны,  в  первую  очередь,  с 
необходимостью 
преодоления 
трудностей 
употребления 
cтудентами 
грамматических  явлений  немецкого  языка.  Важно  добиваться  стремления 
cтудентов  общаться  на  немецком  языке,  употребляя  при  этом  необходимые 
грамматические явления. 
 
Литература 
1.  Гришаева  Л.И.  Изучение  национально-специфических  культурных 
фактов  как  задача  преподавания  неродного  языка  //  Актуальные  проблемы 
обучения  иностранным  языкам  в  школе  и  вузе.  Курс  лекций  для  студентов 
факультетов иностранных языков. Воронеж, 1999, С. 155. 
2.  Колшанский  Г.В. Лингвокоммуникативные  аспекты  речевого  общения  // 
Иностранные языки в школе. 1985. №1. С. 13. 
3.  Гальскова  Н.Д. Межкультурное  обучение:  проблема  целей  и  содержания 
обучения иностранным языкам // Иностранные языки в школе. 2004. №1. С. 
4.  Сафонова  В.В. Изучение  языков  международного  общения  в  контексте 
диалога культур. Воронеж, 1996. 
5.  Елизарова  Г.В. Указ.  соч.; Kramsch,  С.J. Context  and  culture  in  language 
teaching. Hong Kong: Oxford University Press, 1996. 
6.  Тер-Минасова С.Г. Язык и межкультурная коммуникация. М., 2000. 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
282 
 
7.  Халеева  И.И. Интеркультура  -  третье  измерение  межкультурного 
взаимодействия? (Из опыта подготовки переводчиков) // Актуальные проблемы 
межкультурной коммуникации. М., 1999. С. 5-15. 
8.  Сысоев  П.В. Культурное  самоопределение  личности  в  контексте  диалога 
культур. Тамбов, 2001. 
9.  Гурвич  П.Б. Программирование  коммуникативных  упражнений  для 
развития устной речи // Иностранные языки в школе. 1967. №2. С. 32. 
10.  Леонтьев  А.А.,  Маркосян  А.С. Описание  языков  стран  СНГ  и  Балтии  и 
республик в составе Российской Федерации для целей обучения. Методические 
рекомендации. М., 2002. С. 43. 
11.  Вартанов 
А.В. Обучение 
межкультурной 
коммуникации 
в 
монокультурной  образовательной  среде  (английский  язык,  лингвистический 
университет). Автореферат дисс. ... канд. пед. наук. Пятигорск, 2004. С. 14. 
12.  Brown, H.D. Op. cit. P. 115. 
13.  Соколова Л.А. Рефлексивный компонент деятельности как необходимое 
условие развития учителя и учащихся // Иностранные языки в школе. 2005. №1. 
С. 19-26. 
 
 
 
ШЕТЕЛ  ТІЛІН ОҚЫТУ ҮРДІСІНДЕ ЖАҢА ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫ 
ҚОЛДАНУДЫҢ МАҢЫЗЫ 
Сулейменова  О. Я., Толебаев  Т.П., Кайбалдиева   Б.М. 
С.Ж.Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті 
 
Түйін  Білім    беру  үрдісінде  жаңа  ақпараттық  технологияларды  қолдану 
мәселесі  өзектімәселелердің  қатарынан  орын  алуда.  Шетел  тілін  оқытудың 
мақсаты 
субьектінің 
мәдениетаралық 
 
қарым-қатынас 
 
біліктілігін 
қалыптастыру    десек,  онда    сол  шетел    тілін  оқытуда  жаңа  ақпараттық 
технологияларды  қолдану  шетел  тілін  оқытудың  мақсатынан  туындап  отырған 
қажеттілік болмақ.   
 
Резюме      В    данной    статье    рассматриваются    преимущества  применения  
инновационно-информационных    технологии,  являющиеся    основным  
фактором    повышения    качества  образования      и      обучения      иностранным   
языкам . 
Abstrakct    This    article    deals    with    the      advantages  of    usage    innovative   
technologies   which  is the  basic  factor of   increasing  the  quality  of  education  
and  the  teaching  of  foreign  languages. 
 
Шетел    тілін    жаңаща    оқыту    соңғы    жылдары    жоғары    қарқынға    ие 
болды. Үстаздардардың сабақты  жобалаудағы   жауапкершілігі   студенттердің  
шетел    тілінде    нәтижелі    тілдік    қарым-қатынас    жасауына    мүмкіншіліктер  

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
283 
 
туғызады  .    Олар    аз    уақытта    жаңа  технология    жәрдемінде  үлкен  
жетістіктерге    жете    алады  .    Оқудың    дәстүрлі      үрдісіне    инновациялық 
технологияны    ендіру,  оқытушылар    мен    студенттерге  дәстүрлі    формаларды  
және  әдістерді  жетілдіруге    мүмкіндік  береді,  сонымен    қатар    жаңаларды    да, 
атап  айтқанда : тренингтер, дөңгелек үстелдер, пресс-конференциялар  және  т 
б  .    Оқытушылардың    біліктілігі    олардың    педогогикалық    қарым-  қатынаста  
жағдаят    жасауда    көрінеді,  онда  оқытушылар    да,  студенттер    де  таңдау  және  
бақлау  мүмкіншілігіне    ие    болады.      Инновация    дегеніміз  тек  ғана  жаңалық 
енгізу  емес,  сонымен    қатар  жаңаны  дәстүрлі    оқу-  тәрбие    үрдісіне    қолдана  
білу.   
Білім  беру үрдісінде жаңа ақпараттық технологияларды қолдану мәселесі 
өзектімәселелердің  қатарынан  орын  алуда.  Шетел  тілін  оқытудың  мақсаты 
субьектінің мәдениетаралық  қарым-қатынас  біліктілігін қалыптастыру  десек, 
онда    сол  шетел    тілін  оқытуда  жаңа  ақпараттық  технологияларды  қолдану 
шетел тілін оқытудың мақсатынан туындап отырған қажеттілік болмақ.  
 Білім  беру  үрдісін  ақпараттандыруда    төмендегідей  әдістемелік, 
педагогикалық міндеттерді шешуге болады: 
  білім беруде көлемді ақпаратқа қол жеткізе алу; білім алуға мотивацияның 
жоғарылауы; өз бетінше жұмыс істеу; өзін-өзі бақылау және  т. б.  
  жеке  тұлғаны  жетілдіру  (  түлғаның  ой-өрісі,  эстетикалық  тәрбие,  зерттеу 
жұмысымен    шұғылдану  іскерлігін  дамыту,  ақпараттық    мәдениетін 
қалыптастыру және  т. б. 
  әлеуметтік 
тапсырысты 
жүзеге 
асыру 
(компьютерлік 
біліктілікті 
қалыптастыру, белгілі бір сала бойынша маман дайындау және  т. б.) 
  оқу-тәрбие  жүмысын  жетілдіру  (білім  берудің  сапасы  мен  тиімділігін 
арттыру,  танымдық  әрекеттің  мотивін  қамтамасыз  ету,  пәнаралық 
байланыстарды тереңдету  және т. б. 
 Сөз  арқауы  компьютерлік  технологияны    пайдалана  отырып,  шетел  тілі 
сабағында  интернет  жүйесін  қолдану  мәселесі  болмақ.  Жаһанданған    интернет 
жүйесін  қолдану  негізінде,тіл  үйренушілердің  сөз  әрекетінің  төрт  түрінде  де 
біліктілігін  қалыптастыруға  болады,жүйе    материалдарын  қолдану  арқылы 
олардың  оқу,  жазу  іскерлігі  мен  дағдыларын  қалыптастыруға  ,  сөздік  қорын 
байытуға  мүмкіндік  туады  .    Интернет  жүйесін  пайдалана  отырып,  тілін 
үйренуші елдің өкілдерімен байланысқа түсе алады. 
 Студенттердің  шетел  тілін  үйренуге    деген    ынтасын    арттыру  олардың 
төмендегі  шараларға  қатысуы  негізінде  жасалынады:  диспуттар,  байқаулар, 
олимпиядалар және т. б. 
  «Интернет»  деген  термин  ағылшынның  «international  net»  деген  сөзінен, 
аудармасында «халықаралық байланыс» деген ұғымды береді.  Интернет жүйесі 
арқылы  тіл  үйренуші  тіл  өкілімен  тура,  тікелей  байланысқа  түсе  алады,  шетел 
тілі  сабағында  Интернетке  қосылу  арқылы  шынайы  қарым-қатынас  үлгісін 
жасауға  болады.  Табиғи  тілдік  ортада  тілді  қарым-қатынас  құралы  ретінде 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
284 
 
қолдана отырып, тіл үйренушілер айтылымдарға спонтанды  түрде, түрлі тілдік 
формулаларды қолдана отырып, жылдам жауап беруге дағдыланады.   
Интернет  жүйесінің  келесі  ақпараттық  қоры  мен  ресурстарын  шетел  тілі 
сабағында пайдалану бірден-бір тиімді болмақ: 
  электрондық пошта( e-mail), телеконфереция, видеоконференция; 
  жеке  ақпараттарды  жарыққа  шығару  мүмкіндігі  немесе  басқаша  айтқанда 
Web 
  серверге  жеке шығару; 
  ақпараттық каталогтар ( Yahoo,  InfoSeek/ UltraSmart, Galaxy) іздеу жүйесі 
(Altta, Vista, HotBob, Open Text), жүйе ішіндегі әңгіме( Chat). 
Шетел  тілі  сабағында  компьютермен  жұмыс  жасай  отырып,  студенттер 
психологиялық  тұрғыдан  да  жеңілдіктерге  ие  болады.    Атап  айтқанда, 
студенттердің  жасаған  әрбір  жұмысына  берілетін  бағаның,олардың  жасаған 
қатесін қайталаулар негізінде көрсете отырып, яғни жұмыс нәтижесін мақұлдап 
немесе  белгілі  бір  дәрежеде  қоштамай,  өз  пікірін  білдіріп  отыратын 
оқытушының  тікелей  қатыспауы,  студенттерге  өз  бетінше  жұмыс  жасап,  өзіне 
сенімділік  болуын  қамтамасыз  етеді.    Бұдан  оқытушының    шетел  тілі 
сабағындағы  орнын жоққа шығару деген түсінік туындамауы керек.    
  Керісінше,  оқытушы  тіл  үйренушілердің  жеке  тұлға    ретінде  өз 
тапсырмаларын  орындап,  жұмыс  қортындысын  белгілейтін  әлеуметтік-
психологиялық  жағдай  туындата  алатын,  олардың  жүмысына  бағыт-бағдар 
беретін бірден-бір субъект. 
  Қазіргі  уақытта шетел тілін оқытудың   коммуникативтігі, интерактивтілігі, 
аутенттігі тілді үйрену  үрдісінің мәдени контексте болуы үстемдікке ие болуда.  
Аталған  ұстанымдар    коммуникативтілік    қабілетінің    компоненті    ретінде  
мәдениетаралық    біліктілікті  дамытудың    алғышартын  жасайды.    Шетел  тілін 
дәстүрлі  оқытуда  тіл  үйренушілер  тілдік  жаттығуларды    жасап,  қажетті 
материалды  жаттаумен  ғана  шектеледі.    Яғни,ол  төмендегідей  көрініске    ие 
болады:  «сөздік  қор  +  қажетті  құрылым  =    тіл».  Алайда  ,  тілдік  құрылымды 
жаттаумен  шектелу,  тілді  қарым-  қатынас    құралы  ретінде  меңгеруге  толық 
мүмкіндік  бермейді.    Шетел  тілінде  тілдік  қарым  –  қатынасқа  үйрету  үшін 
шынайы,  өмірлік  жағдаяттар  туындату  қажет.      Ол  студенттердің  қажетті 
материалды  меңгеруіне    және  соған  сәйкес    мінез  –  құлықын    қалыптастыруға  
жағдай  жасайды.    Аталған  мәселені  шешуде    Интернет  жүйесі    айтарлықтай 
маңызға ие . Біз дәстүрлі шетел тілі сабағынатағы да сипаттама жасайық.  Көп 
жағдайда шетел тілін оқыту үрдісінде оқытушы студент ойын басқарады, яғни , 
бағыт  беру  немесе  жетекшілік  етуден  гөрі,  ол  басшылық  қызметіне    ауысады.  
Бұл  әрекет,  психологтар  көрсеткендей,  студенттердің  ойлау  процесін  тежейді. 
Мысалы,  дөңгелек  үстел,  пікірталас  мәселесін  оқытушы  өзі  дайындап, 
жоспарды  беріп,  студенттен  сөйлеу  барысында  тек  соған  сүйенуін  талап  етеді.  
Яғни, өз ойын айтуда тұлғаға  еркіндік берілмейді.  
  Студент  мәселені  түсінбей,  өзіне  қажетті  ақпаратты  ала-алмай,  мәселені 
шешуге  шығармашылық  тұрғыдан  келу  мүмкіншілігінен  айрылып,  өзінше  ой 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
285 
 
қорытып, оны тұжырымдау және қызықты пікірлер айта алу қабілетіне ие бола 
алмайды. Ал  мәселені  шешуде жаңа ой , құнды пікір айту өте маңызды.  Және 
ол  міндетті  түрде  қортындыланып,  көрініске    ие  болар  болса,  оның  нәтижесі 
жоғары  болмақ.  Шетел    тілін  оқыту  технологиясының    тиімділігінің  
көрсеткіштері мыналар: 
  Студенттердің    моральдық    психологиялық    ,интелектуалдық  және    жас 
ерекшеліктерін  ескеру.  
  Оқуға жағымды көңіл күй  қалыптастыру. 
  Ұстаз  бен  студент    арасында  сөз  алмасу,  ғылыми    қарым-қатынас  және 
әріптестік принципін  орнықтыру. 
  Студенттердің    еске    сақтау  қабілеті  мен  творчестволық    деңгейін  көтеру 
арқылы белсенділігін арттыру. 
  Оқуды    игеруге    мультимедиялық  және  басқа  да  техникалық    арсеналды 
кең іске қосу. 
  Сабақтардың    бітуімен    студенттердің  келешекке    қанағаттануының  
қорытынды нәтижесі. 
  Білім  беру  технологиясының    үш    түрлі  типі    бар.      Олар  дәстүрлік, 
инновациялық    және  Ақпараттық.    Бастысы  -    технологияның    жиынтығы  
емес, оның  дәрежесі. 
Студенттің    әртүрлі    ақпарат    көздерін,  ресурстарын  пайдалану    арқылы 
компьютерлік  технологияның    көмегімен    өздерінің    дербес  ізденуі  арқылы 
тілді    игеруге    кәсіби  шеберлігін    шыңдайды.    Жаңа  ақпараттық  технологияға 
әртүрлі    ақпараттарды  электрондық  әдіспен  енгізу,  сақтау  және    беру  болып 
табылады.    Оларды    оқу  процесінде    пайдалану  ерекшелігіне    сай    мына 
төмендегідей топтастыруға  болады: 
  Компьютерлік    оқу  бағдарламалары    (электрондық    оқулықтар, 
тренажерлар,  тьюторлар,  лабораториялық    жаттығулар,  тест    жүйесі). 
Мультимедиялық  технологияға  сай    оқу  жүйесі    компьютер,  видеотехника, 
оптикалық    дискінің    жиындысын  пайдалану  арқылы    жүргізіледі. 
Интеллектуалдық    және    эксперттік    жүйе.  Ақпарат    жиынтығы    базасының  
қалыптасуы.  Электрондық    пошта,  телеконференция  ,  шоғырлы  не    аймақтық  
байланыс    жүйесін    біріктіретін  телекоммуникациялық    қондырғылар.  
Электронды    кітапханалар.  Бұл    технологиялар    білім  саласында  оларды 
пайдаланудан    гөрі  тезірек  дамиды.    Жоғары  оқу    орындарында    көбіне  –  көп  
электрондық  почталар  жиі    пайдаланылады.    Қазіргі    кезде    аудиоақпарат  
алмасу,  видеоақпарат  алмасу,  виртуалды  аудиторлық  тақта,тақырыптық  
ақпарат енгізілген  клавиатуралар,  файлды алмасу,  көпжақты конференциялар  
өткізу  кеңнен    таралған    көпке    белгілі  компьютерлік  видеоконференц 
байланыстың  әдістемесіне  жатқызылады.Бұл    технологиялар    ағылшын    тілін  
біршама  меңгерген    студенттің  еншісі  болып    табылады.    Өйткені    бұл  
материалдар  тек  ағылшын    тілінде    ғана    беріледі.    Компьютер    жүйесі  оқу  
процесін жетілдіру құралы болып табылады.  Дегенмен,  Интернет  жүйесіндегі 

ВЕСТНИК КАЗНМУ 
286 
 
оқуға байланысты  ақпараттар сирек, аз, жүйеленбеген.   Оқу  процесін  аралық 
байланыс арқылы  басқару  электрондық почта  арқылы материалдар қабылдау, 
жіберу,  курс  және  диплом    жұмыстарын  көшіру,    интерактивтік    хабарлар 
алмасу    арқылы  жүргізіледі.  Бүгінде    бұл  технологиялар    оқытудан  гөрі  жаңа 
дамушылық  маңызға  ие  .    Дегенмен,  түрлі  ақпараттық    ағымды    пайдалану  
арқылы  шет тілін меңгеруге  талпыныс  келешек медик-студенттерге  өздерінің 
жан-жақты  дамып,  сауатты  маман  ретінде    қалыптасуына    игі  ықпал    етеді  . 
Студенттердің    техникалық    білімінің    кәсіби  бағдарламаға  сәйкес    шет  тілін 
меңгере    отырып  игеруі,  олардың  осы  мақсатта  жүйелі    түрде  технологиялық 
ақпараттарды    және    педагогикалық    технологияны  пайдалана    отырып    үнемі  
дайындығын  арттыруына,  ізденуіне    байланысты.  Жаңа    педагогикалық  
технология    студенттерді    шет    тілін  меңгеруге    жеке    бағыттап,  даярлық  
кезінде    олардың    қарым  –  қабілетін  ескеруге    мүмкіндік    береді. 
Технологияның    методикаға      қарағанда    айырмашылығы    мынада:  оқуды 
жобалау  тәжірибені    қортындылау    негізінде    емес,  оқуды    ғылыми    тұрғыдан 
негіздеуге  бағытталған. 
  Технология    нәтиженің    тұрақтылығына    негізделген.    Оқудың    жағдайы  
мен түрлі факторларына  қарамайды   Жеке іскерлік тұрғысынан педагогикалық  
технология    жоғары          нәтижеге    жету  үшін  оқу  процесіне    эмперикалық  
инновацияны    пайдалану    арқылы    ғылымды    игеруге    дидактикалық    білімнің 
қасиетін  нақтылау.      Ол    үшін  оқудың    мазмұнын,  әдісін,    оқу  процесін  
ұйымдастыру  формасын,  оқу  құралын  жетілдіру қажет. 
  Интернет  –  технологияның    мәселелерін    зерттеушілер    кез    келген 
педагогикалық    технология    ақпараттық    екенін    баса    көрсетеді.    Ақпараттық  
технология  оқу процесіне кеңінен  компьютерлік  технологияны  пайдаланумен  
ерекшеленеді.    Оқуда  жаңа  ақпараттық    технологияны    пайдалану    негізгі  
педагогикалық технологияның  негізгі  принциптерін  қанағаттандырады.   Шет 
тілін  кәсіби  бағдар    ретінде  оқып    үйренуде  жаңа  педагогикалық    және  
телекоммуникациялық  технологияларды    пайдалану    бүгінгі    күнгі  білім 
жетілдірудің  инновациялық  түрі  болып  табылады.  
  Педагогикалық    технология    деп  оқудың    сапасын    жақсарту  және   
жобалық    қортындыға  жету    мақсатында  оқытушы    мен  студенттер    біріккен  
технологиялық  іс- қимылын  айтады. 
  Қорыта    айтқанда,      инновациялық    технологияларды  сабақта    қолдану  -  
бұл оның нәтижелігіне  қолайлы  жағдайды  жасаудың бірден – бір  жолы, ал ол 
өз  кезегінде   бірлесе    жұмыс    жасауға, адами   қарым  –  қатынастарға   себепкер 
болады.    Оқытуға  жаңашыл  көзқарасты    қолдану,  тәжірибеге    бағытталған  
оқытудың    үлкен    жетістігі  болып    табылады  ,  сондай-  ақ    оның    сапасы  
алынған    білімнің  нақты    жағдайда  мақсатқа  жетумен  қатар  өмірдің    сапасын  
көтеруде  үлкен  сұранысты  қанағаттандыруды  қамтамасыз етеді. 
 

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет