«су объектілерін қалпына келтіру» пәнінен ДӘрістер жинағы ш ымкент, 2022ж
Суландыру мөлшері мен көлтабандап суғрудың ауданын анықтау
жүктеу/скачать 1,73 Mb.
|
| Суландыру мөлшері мен көлтабандап суғрудың ауданын анықтау
Көлтабандап суғаратын жердің суландыру мөлшерін топырақтың есептеу қабатындағы ылғалдылықтың күшін ең төменгі ылғал сиымдылығына (ЕТЫС) жеткізгенге дейінгі аралықта анықтайды. Суландыру мөлшерін былай анықтаймыз: мұндағы ; Мс.*брутто-суландыру мөлшері (нетто, брутто), м3/га; -топырақ тығыздығы. т/м3; Н-есептеу қабаты, м; -суғарудың алдындағы ылғалдылық, %. - ең төменгі ылғал сиымдылығы, %. - суландыру жүйесінің пайдалы әсер коэффициенті (П0 К=0,8). Көлтабанды толтырған аралықта топыраққа судың жартысы ғана сіңеді және осыдан кейін, көлтабанда есептейтін ығалдану қабаты пайда болады. Жалпы сіңірілген судың көлемі, брутто суландыру мөлшерінің 20...50 %-іне тең. Олай болса. =0,20, онда.Мбр(1- )*Мнт; Бұдан көлтабан ортасындағы судын қабаты шығады. Ал көлтабандағы судың тереңдігі 0*ден 2 орт.брутто дейін өзгереді. Көлтабандағы топырақтың ылғалдануын бірқалыпты қамтамасыз ету үшін, баурай бойымен жалдарды (дуалдарды) жақындастыру қажет немесе қосымша су беріп, көлтабанының жоғарғы қабатын 6... 10см-ге дейін көтеру керек. Мұндай жағдайда, біріншіден, көлтабанның ауданы кішірейеді, ауыл шаруашылық машиналарының жұмыс істеу жағдайы төмендейтін болады. Ал, екіншіден, қар суы ағысын пайдалану тиімділігі төмендейді. Көбінесе, екінші вариант қабылданады Нmin=10 cм деп қабылдаймыз. Онда. көлтабанның төмендегі дуалындағы су қабатының тереңдігі мынаған тең болады. ал көлтабанның орта шенінде Суғарылатын мүмкін аудан үшін есептеу орташа суландыру мөлшері брутто Мор.бр қосымша ең аз су қабатын ескере отырып қабылданады және осыған дейінгі сіңірілген суды қосқанға тең болады. яғни: Көлтабанның суғаратын мүмкін ауданын мына формула бойынша анықтаймыз: мұндағы. W-қар суы ағысының көлемі, м3; Wс.ж-cy жинайтын аудан. га. Баурай бойындағы көлтабаннық өнін мына формуламен анықтайды: Мелиорациялық өндіріске көлтабан енін 100...700 м-іе тең етіп қабылдайды. Ал жекелеген көлтабанның ұзындығы 400...800м-ге жетеді. Жердің орналасу бедері бойынша алынған жалпы көлтабандардың ұзындығы мынадай байланыспен анықталады: Көлтабанның санын n=10 деп қабылдасақ, онда жеке бір көлтабанның ұзындығы тең: Ендеше, бір көлтабанның ауданы тең болады: Көлтабандап суғарудың көлдету ұзақтығын былай анықтаймыз: Көлтабаннан төменгі жалдарға суды ағыту үшін, ағытпа құрылысын салады. Көбінесе, ол асбестцементті құбырдан болады. Ағытпа судың ағыс мөлшері төмендегідей: мұндағы W-қаныққаннан артылған судың көлемі. Ағыту құбырының диаметрін анықтаймыз: мұндағы, v-кұбырдағы судың жылдамдығы, м/с, t-ағытылған судың уақыты, тәулік, d -құбыр диаметрі, м стандартқа лайық етіп қабылдаймыз. жүктеу/скачать 1,73 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|