Т. Н. Ер ме ко ва Ж. К. Отар бе ко ва Р. Н. Мұ на саева



Pdf көрінісі
бет124/160
Дата20.12.2023
өлшемі2,89 Mb.
#141773
түріКнига
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   160
116
3.
Р.Рым ба ева ның орын дау ын да ғы «Құсжо лы» әнін (https://www.youtube.com/watch? 
v=FxKfEaVvLdc) тың дап, ән мә ті нін де гі кө те ріл ген мә се ле лер ді анық таң дар.
Ас пан, ас пан шай дай ашық,
Жұл дыз, жұл дыз қан дай қа шық?!
Құсжолы, ға рыш көк ке ту ған жер ден
Телмiрем жан дай ға шық.
Қол ға келiп қон са жұл дыз,
Жан ға серiк бол са жұл дыз.
Ға рыш қа қа нат қақ ты ту ған жер ден
Сам ғап қан ша ұл-қыз.
 (€.Ес дәу ле тов)
Төл­сөз­бен­ав­тор­сө­зі­­өза­ра­төрт­түр­лі­тәр­ті­ппен­ор­на­ла­сады.
1.­ Төл­сөз­ав­тор­сө­зі­нен­бұ­рын­тұ­ра­ды.­Мы­са­лы:
–­Ата­бабамыз­ауа­райының­ерекшеліктеріне­қарай­жылды­төрт­маусымға­
бөлген,­–­де­ді­Айда­на.
2.­ Төл­сөз­ав­тор­сө­зі­нен­кей­ін­ор­на­ла­са­ды.­Мы­са­лы:
Асхат­былай­деді:
–­Ескі­ай­кетіп,­жаңа­ай­келетін­уақыт­«өлара»­деп­аталады.
3.­ Төл­сөз­ав­тор­сө­зі­нің­ара­сы­на­ор­на­ла­са­ды.­Мы­са­лы:
Асыл­бек­те­өз­ойын­ортаға­салып:
–­Бұл­кездері­ауа­райында­өзгерістер­болады­деп­есептеп,­күннің­суытуын­
күткен,­–­деді.
4.­ Ав­тор­сө­зі­төл­сөз­дің­ара­сы­на­ор­на­ла­са­ды.­Мы­са­лы:
–­Түнгі­мал­күзетінде­жүретін­көшпенділер,­–­деді­Аружан,­–­аспандағы­Ай­
мен­жұлдыздардың­орналасуына­қарап,­ауа­райын­болжаған.­
4.
Мә тін де гі не гіз гі ой ға қа тыс ты ті рек сөз дер ді анық тап, олар мен төл сөз бен ав тор сө зі 
тү рін де сөй лем дер құ рас ты рың дар.
Ас пан сү ті
Айлы түн де бұлт сыз ас пан да сол түс тік тен оң түс тік ке қа рай со зы лып жат-
қан ақ жо лақ кө рі ніп тұ ра ды. Ол «Құс жо лы» деп ата ла ды. Оған Күн жүй есі 
жә не та ғы осын дай бір не ше жұл дыз дар жүй есі кі ре ді. Құс жо лы күз ай ла рын да 
жақ сы кө рі не ді. Жыл құс та ры көк тем де кел ген де жә не күз де жы лы өл ке ге 
қайт қан да осы жол дың ба ғы ты мен ұша ды екен.
«Га лак ти ка» сө зі ежел гі мы сыр лық «га ла» – «сүт» де ген сөз ден шық қан. 
Бұл га лак ти ка «Сүт жо лы» не ме се «Құс жо лы» ре тін де әй гі лі.
(«Ме ні ал аш ы эн цик ло пе диям» жи на ы нан)


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   120   121   122   123   124   125   126   127   ...   160




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет