Тақырыбы: Ғылыми зерттеулерді ұйымдастыру
жүктеу/скачать 1,63 Mb. Pdf көрінісі
|
Дәрістер
| түнде қолшаммен осы жорғалаушы мекендейтін жерде ұзындық бойынша (қашықтық, м) және
ауданға шаққандағы санына есеп жүргізіледі. Кей жағдайларда, егер ыңғайлы автокөлік болса, шамалы (ынталы) топпен түн жануарлары, әсіресе қосаяқтар мен кірпілерді осы транспорт түрін пайдаланып, олардың санын есепке алуға болады. Соңғы онжылдықтарда тіршілігі жасырын өтетін жануарларды, соның ішінде жыртқыштарды, зерттеу және санын бағалау үшін алыстан бақылау әдістері (дистанционные методы зондирования) жылдан–жылға кең қолданысқа енуде. Осындай әдістердің бірі автоматты фотокамераларды (фотоловушки) қолданып жануарларды суретке түсіруге негізделген. Фототұзақтар әдісі жануарлардың кеңістікте орналасуын және жастық-жыныстық құрамын, олардың белгілі бір территориядағы санын, тәуліктік және маусымдық белсенділігін анықтауға, 40 мінез-құлқының кейбір ерекшеліктерін бақылауға мүмкіндік береді. Автоматты камералардың Reconyx, Bushnell, ScoutGuard, Ltl Acorn түрлері көп қолданыста. Далалық жағдайда жиналған материалдарды ары қарай пайдалану үшін оларды сақтау керек. Ол үшін арнайы сақтаушы сұйықтықтар немесе фиксаторлар пайдаланылады. Майда омыртқалы жануарларды (бақалар, құрбақалар, қаптесерлер, егеуқұйрықтар, құмтышқандары, қосаяқтар және т.т.) тұтастай, ал ірі жануарлардың жекеленген органдарын немесе олардың майда бөліктерін фиксациялайды. Бұлардан басқа далалық оқу практикасы кезінде омыртқалы жануарларда кездесетін көптеген экто- және эндопаразиттерді ары қарай зертханада зерттеу үшін жинайды және түрлі фиксаторларда сақтайды. Формалин кең тараған фиксаторлардың бірі болып саналады. Ол 40%-қ формальдегидтің құмырысқа қышқылы, метил спирті және ацетонмен қоспасы. Жануарларды фиксациялау үшін 10-,15-, 20%-қ формалин ерітіндісі қолданылады, ол 4-, 6-, 8%-қ формальдегид ерітіндісіне сәйкес келеді. Тұщысу жануарларын фиксациялау үшін формалинді су құбырынан алынған сумен араластырады, ал құрлық омыртқасыздарын, омыртқалыларын, паразиттерді физиологиялық ертіндімен (мысалы, Барбагалло сұйығы – физиологиялық ерітіндідегі 3%-қ формалин ерітіндісі) араластырады. Фиксатор дайындау үшін тазартылған (дистиллденген) суды пайдалануға болмайды, өйткені гипотоникалық ертіндінің әсерінен жануарлардың ұлпалары ісінеді. Материалдарды 24-48 сағат бойы фиксациялайды, одан кейін оларды ұзақ мерзімге сақтауға болады. Ал ары қарай жұмыс жасау үшін оларды 1-2 тәулік бойы ағынды суда ұстау керек. Формалинде қатырудың артықшылықтары мынандай: 1-ұлпаға формалиннің тез және біркелкі өтуі; 2-басқа фиксатормен материалды қайтадан қатыруға мүмкіндіктің болуы; 3-далалық жағдайда оны қолдану оңай және мүмкіндігі мол. Кемшіліктері – ұлпаларды бояғанда (әсіресе гематоксилин қатарындағы бояғыштар) бояу түсінің нашарлауы. жүктеу/скачать 1,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|