Танымдық үрдістердің зерттеу әдістері


Тілдің қатысына қарай Жуан - тілдің кейін жиырылуы арқылы жасалатын дауыстылар: а, о, (у), ұ, ы



бет3/5
Дата15.03.2022
өлшемі114,75 Kb.
#28051
түріПрезентация
1   2   3   4   5

1.Тілдің қатысына қарай

Жуан - тілдің кейін жиырылуы арқылы жасалатын дауыстылар: а, о, (у), ұ, ы

Жіңішке - ілдің ілгері созылуы арқылы жасалатын дауыстылар: ә, е, (и), ө, ү, і

2.Жақтың қатысына қарай

Ашық - тілдің таңдайға қарай төмендеп барып көтерілуі арқылы жасалатын дауыстылар, оларды айтқанда жақ кең ашылып, иек төмендейді  а, ә, е, о, ө.

Қысаң - жақтың кең ашылмай, тілдің таңдайға қарай жоғары көтерілуі арқылы жасалатын дауыстылар  ы, і, (и), (у), ү.

3. Еріннің қатысына қарай

Еріедік - айтылуда еріннің алға қарай сүйірленуі арқылы жасалатын дауысты дыбыстар: о, ө, ұ, ү, (у)

Езулік - айтылуда еріннің кейін тартылып, езудің жиырылуы арқылы жасалатын дауысты дыбыстар: а, ә, е, э, ы, і

Дауыстылар үндестігі орыс. гармония гласных — екі немесе көп буынды сөздердегі дауысты дыбыстардың не біркелкі жуан (бала, балалар), не біркелкі жінішке (кісі, әншілер), сондай-ақ не бірынғай еріндік тутун (тутін), бугунгі (бугінгі), не бірынғай езулік (әжелер, тынысты) болып үндесіп айтылуы. Мұны буын үндестігі деп те атайды.[1]



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет