Тілдің фонетикалық жүйесінің тарихы немесе тарихи фонетика жеке дыбыстардың немесе фонетикалық құбылыстардың өзгеру, даму тарихы ғана емес, ең алдымен фонетикалық заңдылықтар, фонетикалық құбылыстар жүйесінің тарихы болып табылады


Қыпшақ тілінде мынадай дауыссыздар қолданылған: б, г, ғ, д, з, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, ч, ш, ж, в, й, х, һ, ф



бет4/5
Дата09.02.2022
өлшемі17,35 Kb.
#25069
1   2   3   4   5
Қыпшақ тілінде мынадай дауыссыздар қолданылған: б, г, ғ, д, з, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, ч, ш, ж, в, й, х, һ, ф.

  • Қыпшақ тілінде мынадай дауыссыздар қолданылған: б, г, ғ, д, з, к, қ, л, м, н, ң, п, р, с, т, ч, ш, ж, в, й, х, һ, ф.

  • Қыпшақ тілі «жаңалығы» ж, х, һ, ф дыбыстары көне түркі тілінде қолданылмаған.

Қыпшақ тобындағы тілдердің фонетикалық негізгі айырмашылықтары мынадай:

  • 1. 8-9 дауысты дыбыс бар, ы, і, у, и дыбыстары түрлі мәнерде айтылады: татар, башқұрт тілдерінде бұл дыбыстар қазақ, қарақалпақ, ноғай тілдеріндегі сондай дыбыстарға сәйкес келе бермейді. 

  • 2. Аффикстер құрамында еріндік дауыстылар айтылмайды. 

  • 3. Сөз құрамындағы еріндік үндесу әлсіз, сондықтан жазуда ескерілмейді. 

  • 4. Созылыңқы дауыстылар жоқ. Екінші топқа жататын созылыңқылар орнына қыпшақ тілдерінде дифтонгілер айтылады. 

5. Көне түркі тіліндегі ғ, г дауыссыздары мен дауыстылардың тіркесі орнына өзгерген жаңа тіркестер (ау, ой, ыу, ей, үй, үу, ұу) қолданылады. 

  • 5. Көне түркі тіліндегі ғ, г дауыссыздары мен дауыстылардың тіркесі орнына өзгерген жаңа тіркестер (ау, ой, ыу, ей, үй, үу, ұу) қолданылады. 

  • 6. Көптеген тілдерде сөз басында айтылатын қатаң п орнына ұяң б айтылады, бірақ жіктеу есімдіктері м, б дыбыстарымен мен, бен түрінде дыбысталады. 

  • 7. Сөз басында қатаң қ, к, т дауыссыздары жиі қолданылады. 

  • 8. Сөз басында й, ж, дж дыбыстары жарыса қолданылады.



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет