Өсімдіктің өсімді (вегетативті) мүшелері

Өсімдіктің мүшелері бөлінеді

-2-ге (өсімді және көбею)

Өсімдіктің өсімді (вегетативті) мүшелері

-тамыр, сабақ, жапырақ

Тамыр

Тамыр

Тамырдың қызметтері

-сіңіру, орнықтыру, қор жинау, көбею

Тамыр шығу тегіне қарай бөлінеді

-негізгі, жанама, қосалқы болып

Негізгі тамыр дамиды

-тұқымның ұрық тамыршасынан

Жанама тамырлар

-негізгі тамырдың жан-жағынан дамиды,топырақтан қоректік заттарды соруға қатысады

Қосалқы тамыр

-сабақ пен жапырақтан өсіп шығады. Өсімдіктің топыраққа берік орнығып, қоректенуін күшейтеді

Тамыр жүйесі

-бір өсімдікте болатын әр түрлі тамырлардың жиынтығы

Тамыр жүйесі бөлінеді

-кіндік және шашақ тамыр болып екіге

Кіндік тамыр жүйесінде жақсы жетіледі

-негізгі тамыр (қосжарнақтылар: асқабақ, бақбақ, асбұршақ, күнбағыс, жоңышқа)

Шашақ тамыр жүйесінде

-негізгі тамыр болмайды, болған күнде де нашар дамып басқа тамырлармен бірдей өседі (астық тұқымдас, лалагүл тұқымдас, пияз туыстас өсімдіктер)

Тамыр бөлімдері

-бөліну, өсу, сору, өткізу

Тамыр оймақшасы

-тамыр бөліміне кірмейді. Қызметі қорғаныштық

Бөліну аймағы

-жасушалары дамылсыз бөлініп, басқа бөлімдердің қалыптасуына себепші болады.

Тамырдың бөліну аймағының ішкі қабатынан түзіледі

-орталық цилиндр

Тамырдың бөліну аймағының ортаңғы қабатынан түзіледі

-алғашқы қабық

Тамырдың бөліну аймағының сыртқы қабатынан түзіледі

-тамырдың мөлдір өңі мен оймақшасы

Өсу бөлімі

-жасушалары созылып, ұзарып, тамыр ұшының топыраққа терең енуіне әсер етеді

Сору бөлімі

-қалың түктері бар бөлік

Тамыр түктері

-жұқа өң жасушаларының созылуынан пайда болады. 10-20 күннен кейін қурап түсіп, орнына жаңалары пайда борлады. Қызметі су мен онда еріген минералды тұздарды сіңіру

Өткізу бөлімі

-су мен онда еріген қоректік заттарды тамырдан өсімдіктің жер үсті мүшелеріне өткізу

Минералды қоректену

-өсімдіктің тамыр арқылы керекті элементтерді сіңіруі

Тыңайтқыштар бөлінеді

-минералды және органикалық болып екіге бөлінеді

Органикалық тыңайтқыштар

-қи, шымтезек, қарашірік, құс саңғырығы

Қиды неге күзде шашады

-көктемге дейін шіріп үлгеруі үшін

Минералды тыңайтқыштар

-азот, фосфор, калий

Азот жетіспесе

-өсімдік баяу өсіп,жапырақтары бозара бастайды. Ағаштардың жанама бұтақтары дамымай қалады. Бидайдың түптенуі баяулап, төменгі жапырақтары сарғайып, қурап түсіп қалады.

Фосфор

Фосфор жетіспесе

-жемістің түзілуі баяулар, салмағы кемиді

Калий жеткіліксіз болса

-өсімдік өте аласа болып өседі, тірек ұлпасы жетілмейді, сабақ әлсіз болып жатып қалады

Калий қажет

-тамыр мен түйнек жақсы дамып, қоректік заттар қорға жиналуы үшін

Калийлі тыңайтқыш

-күл

Топырақты құрғақ тыңайтқанда қосылады

Тыңайтқышты себу уақыты

-дақылдарды себер алдында, себу кезінде, өсу, даму кезінде, жаңбырдан соң немесе суарған соң

Түрөзгеріс дегеніміз

-тіршілігін сақтап қалу үшін өсімдік мүшелерінің әртүрлі жағдайға түрін өзгерту арқылы бейімделуі

Жемтамыр

Емізік тамырлар

-паразитті тіршілік ететін өсімдіктердің тамырлары (арамсояу, сұңғыла)

Тіреу тамырлар

-тропиктік ормандарда өсетін ағаштарда болатын қосалқы тамыр (үнді фикусы)

Тыныс алу қызметін атқаратын тамырлар немесе ауа тамырлар

-қосалқы тамырға жатады. Оттегі жоқ, батпақты, сазды жерлерде өседі (мангр, айұрық, монстера, сауыр(кипарис))

Ағаш діңіне жабысып өскен сүйсіннің (орхидея) ауа тамырлары жатады

-қосалқы тамырға жатады

Түйнек тамыр

-тарамдалған жанама тамырларда қоректік заттар қорға жиналады (нарғызгүл (георгин), батат, шырыш, таушымылдық)

Түйнек тамыр қажет

-өсімдік қыстап шығу үшін және жыныссыз көбею үшін