«Валеология» пәніне репродуктивті және сексуалды денсаулықты қорғау жөніндегі



Pdf көрінісі
бет72/125
Дата20.10.2022
өлшемі1,79 Mb.
#44487
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   125
Байланысты:
Valeologia kaz

Атабездер (яички) бұл зәйтүн көлемімен шамалас ұштары құрылымдармен бекітілген 
ұмада жататын ұрық арқаншалары. Көп ер адамдарда екі атабез болады. Атабездің 
ішінде ұрықтық каналдар деп аталатын көптеген ирек түтікшелер бар. Бұл түтікшелер 
сперматозоидтардың түзілуіне жауап береді. Атабездердің негізіг қызметі – 
с
перматогенез (сперматозоидтардың түзілуі), атап айтқанда еркектік жыныс 
жасушаларының түзілуі. Олар 15-16 жасқа бет алғанда жетіледі. Белгіленгендей, болашақ 
нәрестенің жынысы 
сперматозоидтардың
ерекелігіне байланысты: оның генінде (тегәнде) 
сақталатын Yхромосомаларының болуы баланың туылуына себеп болады, Х-
хромосомалар – қыз баланың дүниеге келуіне әсерін тигізеді.

Атабез қосалқысы  (ұрықтың қосалқылары) – әр атабездің артқы жағында орналасқан 
ұзын иілген түтікше. Ол атабезде түзілетін шәуетті тасымалдап,
сперматозоидтарды 
сақтап тұрады. Атабез қосалықлары да шәуеттің түзілуне жауапты, себебі – атабезден 
бөлінетін шәует жетілмеген және ұрықтануға қабілетсіз болып келеді. Сексуалды 
тітіркену уақытында, жиырылу нәтижесінде шәует ұрық шығарылатын түтікшелерден 
өтеді. 

Ұрық шығаратын түтіктер бұл тура несеп қуығы артындагы атабез қосалқысынан 
жамбас қуысына баратын ұзын бұлшықетті түтікше. Ұрық шығаратын түтіктер шәует 
шашуға дайындық кезінде жетілген шәуетті несеп немесе шәуетті дене сыртына үрпі-
түтікке тасымалдайды.

Үрпі (несеп шығарушы канал) – бұл несепті несеп қуығынан дене сыртына шығаратын 
түтікше. Ер адамдарда ол қосымша еркектік оргазм сәтінде (шәует шашу) ұрықтың 
сұйықтық шығару қызметін орындайды. Секс кезінде қаса тітіркенгенде несеп ағыны үрпі 
ішінде бөгеледі де, оргазм кезінде ұрық сұйықтықтары ақтарылады.


84 

Ұрықтық қуықшалар – бұл несеп қуығының соңында ұрық шығарушы түтіктерге 
бекітілген қалташалар. Ұрықтық қуықша сперматозоидқа қоғалыс мүмкіндігін беретін 
қуат көзі болып табылатын қантқа қаныққан сұйықтық (фруктоза) өндіреді.

Қуықасты безі  тік шектің алдыңғы жағында және несеп қуығынан төмен орналасқан, 
үлкендігі грек жаңғағындай көлемді құрылым. Қуықасты бездің сұйықтығы да шәуетті 
қоректендіруге септігін тигізеді.



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   125




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет