«заманауи сын-тегеуріндер мен қОҒамның жаһандану жағдайында қазақстандағы білім мен ғылымның инновациялық Ҽлеуеті»



Pdf көрінісі
бет58/69
Дата06.03.2017
өлшемі5,27 Mb.
#7955
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   69

ҼОЖ 541.124 

 

БОЛАШАҚ МУЗЫКА МҦҒАЛІМІНІҢ КҼСІБИ ШЕБЕРЛІКТЕРІН ДАМЫТУ 

 

Таубалдиева Ж.Ш., Спанова Ж.,Ұлықбек М., Ахмет М. 

І.Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті,Талдықорған,   

ztaubaldieva @ mail.ru 

 

Кәсіби  шеберлік  ӛз  пәнін  терең  білуді,  тәрбие  мен  оқытудың  жаңа  заңдылықтарын 



білуді  жҥргізу  шеберлігін  кӛздейді.  Кәсіби  шеберліктің  маңызды  кӛрсеткіші  оқу-тәрбие 

жҧмыстарын  жҥргізу  шеберлігі  мен  дағдысының  болуы.  Ол  оқушылардың  мінез-қҧлқын 

бақылау, зерттеу және олардың адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруына кӛмектеседі. 

Ал сӛздігі, жҧмысқа әрдайым әзір тҧруды, кейбір кездескен қиын- шылықтарды жеңуі, 

тез арада шешім қабылдауы, оқушылардың ыңғайын табуы, ортақ тіл табысы араласуы керек. 

Жеке  тҧлғаның,  мҧғалімнің  шеберлігі  дер  кезінде  оларға  ықпал  ету,  мінез-қҧлық  жолын 

кӛрсетіп,  иландыра  білу,  жаңаша іздестіру  жолдарын  жҥргізу,  ғылыми  негізін  меңгеру,  ӛзінің 

кәсіби шеберлігін кеңестерде, жиналыстарда, ғылыми-практикалық конференцияларда кӛрсетуі 

керек.  Осыған  орай  болашақ  музыка  мҧғалімінің  кәсіби  шеберлігі  орта  мектептегі  музыка 

бағдарламасын терең меңгеруіне  байланысты болады. 

Орта мектептегі  «Музыка» сабағы оқушылардың рухани және адамгершілік тҧлғасын 

қалыптастыратын  негізгі  пәндердің  біріне  жатады.  Музыка  баланың  бойындағы  асыл 

қасиеттерін оятып, елін, жерін, Отанын сҥюге тәрбиелейді [1]. 

 Музыка  оқушылардың  шығармашылық  қабілетін  дамытып,  олардың  қиялын,  есте 

сақтау қабілетін, танымдық қызметінің белсенділігін арттыруына ықпалын тигізеді. 

Оқыту мақсаты: 

1) оқушылардың музыкалық мәдениетін қалыптастыру

2) кӛркемдік талғамын тәрбиелеп,  шығармашылық қабілетін дамыту. 

 Оқыту міндеттері: 


 

334 


«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 



28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

1) окушылардың музыка ӛнері жайында кӛзқарасын кеңейту, музыкалық қҧбылыстарға 



қызығушылығын дамытып, кӛркемдік талғамын қалыптастыру; 

2) музыкалық шығармаларға ӛзінің кӛзқарасын білдіре білу; 

3)музыкалық-шығармашылық әрекет барысында, тәжірибелік дағдыларын іске асыру; 

4)музыка  тыңдау,  ән  айту,  музыкалық  аспаптарда  ойнау,  мәнерлі  қимылдар  жасау, 

суырып салу. 

 Бағдарлама  мазмҧны  қазақ  халқының  дәстҥрлі  мәдениеті,  классикалық  музыканың  ең 

озық  ҥлгілері,  қазіргі  таңдағы  Қазақстан  музыка  ӛнері  және  республикамыздағы  ӛзге 

халықтардың  музыкалық  мҧрасымен  танысады.  Бағдарлама  музыка  ӛнерінің  даму 

заңдылықтарын тҥсінуге бағытталып, ӛмірімен байланысын кӛрсетеді. 

 Музыкалық білім беру мазмҧнының негізінде келесі ҧстанымдар іріктелген: 

1)  тҥсініктілік  ҧстанымы  окушылардың  жас  ерекшеліктерін  ескере  отыра,  музыкалық 

қабілетінің дамуына ықпал ететін тиімді әрі қолайлы оқу материалдарын қолданады; 

 

2)  ҥздіксіздік  ҧстанымы  барлық  сыныптар  арасындағы  сабақтастықты,  мазмҧн, 



шығармашылық жағынан жҥйелілік пен бірізділікті білдіреді;  

3)  тәжірибелік  әрекет  ҧстанымы  музыкалық  ҧғымдарды  игеріп,  ән  айту  және  аспапта 

орындау тәсілін бойына сіңірудегі басты әдіс болып табылады;  

4)  шығармашылық  ҧстанымы  оқушының  бойындағы  қабілетін  аша  тҥсіп,  ӛнермен 

араласу барысында жетістікке жетуіне ықпал етеді. 

 Музыка сабағындағы негізгі әрекеттердің тҥрлері:  

1)  музыка  тыңдау  –  музыка  талғамын  қалыптастыру:  мәнерлі  де  кӛркем-бейнелі 

ырғақтар, аңдар мен қҧстардың ҥні, адамның сӛйлеу дауысы, табиғаттың ҥніне еліктеу сияқты 

музыкалық  қиялын  дамыта  тҥседі;  музыканы  мән  беріп,  аса  ҧқыпты  тыңдап,  музыкалық 

аспаптардың тембрлік бояуын ажырату;  

2) білімділік әрекеті - музыка мәнерлігінің негізгі белгілерімен танысу; музыка сауаты: 

жоғары, орта және тӛмен дыбыстар; дыбыстың қатты немесе ақырын естілуі; тез, орташа және 

жай  екпіндер;  музыканың  кӛңілді  –  мҧңды,  салмақты  –  ҥрейлі  сипаты;  музыканың  мәнерлеу 

белгілері мен тҥрлері туралы қарапайым тҥсінік: екпін, ырғақ, дыбыс кҥші, ән шумағы, кҥйдің 

буыны, аяқталған шығарма; 

3)  ән  орындау  -  орындаушылық  әрекеттің  негізгі  тҥрі  болып  табылады;  мҧғалімнің 

негізгі  міндеті:  әр  тҥрлі  сипаттағы  әндерді  кӛркем  әрі  мәнерлі  орындауға  машықтандыру; 

балаларды кҥш салмай табиғи дауысымен айтуға дағдыландыру;  

4)  музыкалық  аспаптарда  орындау  -  топ  болып  домбыра  және  ҧрмалы  аспаптарды 

меңгеруге негізделген; домбыра ҥйрену тәсілдері халық әндерінің негізінде жасалған жаттығу – 

тҧғыр  орындау  тҥрінде  жҥргізіледі;  музыка  сабағында  таяқшалар,  ағаш  қасықтар,  қоңырау, 

сылдырмақтар  сияқты  тағы  да  басқа  ҧрмалы  аспаптарды  қолдану  ырғақтық  сҥйемел  жасауға 

кӛмектеседі;  музыка  аспаптарында  орындау  және  музыкаға  сәйкес  би  қимылдарын  жасау 

оқушыға  шығарманың  жалпы  мінезін  және  екпіні  мен  бояу  ерекшеліктерін  сезінуге 

кӛмектеседі; жҧмыстың бҧл тҥрі баланың музыкаға деген сезімі мен ынтасын арттыра тҥседі[2]. 

 Шығармашылық  тапсырмалар  баланың  қиялы  мен  фантазиясына  негізделген; 

шығармашылық импровизация музыка сабағында алған білімін пысықтаудың бірден-бір тәсілі 

болып  табылады;  сабақта  тӛмендегідей  жҧмыс  тҥрлерін  пайдалануға  болады:  ырғақтық 

ойындар мен ырғақтық сҥйемел, музыкаға сәйкес қимылдар жасау, музыканың мазмҧнына сай 

сурет салу, әндерді, ертегілерді, аңыз-кҥйлерді сахналау. 

 Музыканы оқыту барысында мынандай пәнаралық байланыс жҥзеге асырылады:  

Бастауыш  сыптарда  қарапайым  музыкалық  аспаптарды  (даңғыра,  дабыл,  асатаяқ, 

тҧяқтас,  шаңқобыз,  ксилофон,  металлофон,  румба,  маракас,  ҧшбҧрыш  және  т.б.)  қолдану, 

балалардың  сол  сабаққа  деген  ынтасын,  сҥйіспеншілігін,      белсенділігін,  жауапкершілігін 

арттырады,  олардың  музыкалық  қабілетін            дамытуға,  шығармашылық  дербестігін 

қалыптастыруға  ықпалын  тигізеді.      Шығармашылық  әрекет  кезінде  музыканы  сергек 

қабылдау, бірігіп   орындау   (ансамбль) сезімі және дағдысы дамиды. 

Балалар  ҥшін  сабақта  қолданылатын  музыкалық  аспаптар  кӛлемі,  салмағы  жағынан 

ыңғайлы, қҧрылысы қарапайым, әрі мықты болуы керек. Аспаптарды ойнаудан бҧрын мҧғалім 

оқушыларға  олардың  қҧрылысы,  шығу  тарихы,  дыбыстық  бояуы  (тембрі)  туралы  біраз 



 

335 


«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 



28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

 



мағлҧматтар  бере  отырып,  оны  сабақта  пайдаланудың  тиімділігін,  мақсатын  және  қолдану 

тәсілдерін әңгімелейді [3]. 

Аспапта  ойнау  кезінде  балалардың  тҧрып  ойнау,  немесе  отырып  ойнау  қалпын 

қадағалау қажет. Аспаптарды меңгерудің ең алғашқы қадамы ретінде балалардың ырғақ сезімін 

дамытатын қарапайым жаттығулар жасаған тиімді. Әр музыкалық аспаптың сипатына сай оның 

ырғақтық  ӛрнектерді  келтіру  ерекшеліктерін  ескеру  керек.  Мҧғалім  сабақта  орындалатын 

жаттығудың балалардың меңгеруіне жеңіл әрі тҥсінікті болуын қадағалайды. 

Сынып балалардың барлығының белсенді жҧмыс атқаруына арналған жаттығу ретінде 

халық  кҥйлеріне  жҥгінуге  болады.  Мҧғалім  кҥйді  домбырада  ойнаса,  оқушылар  асатаяқта, 

тайтҧяқта,  шаңқобызда  кҥй  желісіне  қосылады.  Сыныптағы  ҧлдар  тобы  домбырада  тарту 

қимылдарын жасаса, қыздар тобы би қимылдарын ӛрнектеп, шығарманың кӛркемдігін одан әрі 

жетілдіреді. Мҧндай тәсіл балаларды шығармашылық белсенділігін баулиды.  

Сабақ  ӛткен  сайын  балалардың  аспапаты  меңгеруі  шыңдала  тҥседі.  Бірақ,  мҧғалім 

балалармен жҧмыс кезінде олардың әрқайсысының музыкалық қабілетін ескергені жӛн. Кейде 

бір  оқушы  сабақ  сайын  бір  ғана  аспапта  ойнайды.  Ол  дҧрыс.  Себебі,  оқушы  сол  аспапта 

ойнаған  сайын  оның  қыр-сырын  терең  тҥсініп,  техникалық  ойнау  шеберлігінің  тереңдете 

тҥседі.  

Балаларды ксилофонды, металлофонда ойнау да ӛте қызықтырады.  

Халық  әні  „Бір  бала‖  орындалғанда,  сҥйемел  ретінде  металлофонды  және  маракасты 

ғана  қолдануға  болады.  Себебі,  әннің  сипаты,  екпіні  мын  ырғақтың  ерекшеліктері 

метоллофонның  таза,  жинақы  да  кӛмкеріңкі  дыбысын  қолданғанда  ғана  ашыла  тҥседі  деп 

ойлаймыз.  

Музыка сабағында ойынның тҥрлері ӛткізуге болады, әсіресе І сынып оқушылары тек 

ойын арқылы, тіпті қиын музыканы меңгеріпте кете алады.  

Музыка пәні мҧғалімі ҥшін бірнеше кезеңнен тҧратын ҧзақ оқыту процесінде мынадай 

міндет  қойылады:  оқушылардың  музыка  ӛнеріне  қызығушылығын  ояту,  дамыту,  олардың 

музыканы қабылдау қабілетін  

дамытуды  жҥйелі  тҥрде  ҧйымдастыру  және  халықтық  мҧра  –  орындаушылықты 

насихаттау. 

Музыка  мҧғалімінің  қызметі  –  ҧйымдастырушылық,  танымдық,  эмоционалдық  т.  б. 

біршене бағытта жҥргізіледі[5]. 

Ҧйымдастырушылық  бағыт  -  мҧғалімнің  оқыту,  тәрбиелеу  процесін  жоспарлау  және 

ҧйымдастыруға қҧрылады. Бҧл оқу материалын іріктеу, оқу және тәрбие жҧмыстарының тҥрлі 

формаларын,  сабақ  жҥргізу  барысын  ҧйымдастыру  т.  б.    Бҧл  ҥшін  мҧғалім  мынадай 

заңдылықтарды білуге тиіс: 

а) мектептегі музыкалық қызметті ҧйымдастырудың негізгі  формаларын; 

ә)  ҧлттық  бағдарламаның  мазмҧнын,  оның  идеялық-теориялық  негізін,  дидактикалық 

принциптері мен әдістерін; 

б)музыкалық шығарманың кӛркемдік және тәрбиелік мәнін; 

в) оқушылардың жас ерекшеліктерін білуге

г)  оқыту-тәрбиелеу  процесін  ҧйымдастырудың  ормалары  мен  дістерін  әр  сынып 

деңгейіне байланысты таңдай білуге; 

Танымдық  бағыт  мҧғалімнің,  оқушылардың  ой-қызметін  басқаруына  байланысты 

қҧралады. Бҧл ҥшін мҧғалім: 

а) ғылыми-теориялық, әдіснамалық және психологиялық- педагогикалық негіздерін 

білуге; 


ә) білім мен дағдының дидактикалық принциптерінің қалыптасуын қадағалауға; 

б)  танымдық  процестердің  мҥмкіншіліктерін  және  ақыл-ой  қызметін  бірте-бірте 

жетілдіру арқылы басқаруға; 

в) оқытуды анық психологиялық тҥсініктемелер арқылы қҧра білуге; 

г) пәнаралық байланысты қолдана отырып жҥйелі білім беруге; 

ғ) ӛткен метериал мен ӛтілетін материалды байланыстыра отырып логикалық шешімдер 

жасауға, 

д)  сабақта  оқушының    шығармашылық  қабілетін,  музыкалық  білімді  алуға  ӛз  еркімен 

ҧмтылысын тәбиелеуге, 


 

336 


«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 



28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

Эмоционалдық  бағыт  –  мҧғалімнің  музыка  ӛнеріне  деген  кӛзқара-  сына  және  оның  



оқушылардың әсемдікті сезіну қабілетін қалыптастыруы- на байланысты анықталады. 

Бҧл ҥшін музыка мҧғалімі мынаны ескеру қажет:  

а)  мектептегі музыкалық тәрбие жҧмысының қоғамдық тәрбиедегі рӛлін; 

ә) эмоционалдық тәрбиенің жеке адамның жан-жақты қалыптасуындағы маңызын; 

б)  музыка ӛнерінің адамға тигізер әсер ерекшеліктерін. 

Сонымен қатар музыка маманы бала бойында  музыка эмоционалдық  

кӛзқарасты тәрбиелеуге, эстетикалық талғамды және музыкалық форманың ең жетілген 

тҥрлері  мен  идеялық  –  образдық  мазмҧнының  бірлігі  арқылы  қалыптастыруға  міндетті  және 

музыка  ӛнері  арқылы  патриотизм,  интернационализм  сезімін  тәрбиелеуге,  музыкалық 

материалды  толық  игеру  ҥшін  сабақ  барысында  эмоционалдық  қалыпты  сақтауға, 

оқушылардың музыка ӛнерін терең ҧғынуы ҧшін эстетикалық толғаныс әлемін байыту, кеңейту 

ҥшін жҧмыс жасауға міндетті. 

Ізденушілік бағыт - мҧғалімнің оқу процесін жетілдіру арқылы және профессионалдық 

шеберлігін кӛтеруі арқылы кӛрінеді. 

Бҧл  мҧғалімнің  ӛзінің  музыкалық-педагогикалық  қызметін  талдаумен  және  озат 

педагогтар тәжірибесін, жаңа әдістерді педагогикалық қызметке енгізуімен ҧштастырылады. 

Мҧғалім  ғылыми  зерттеулердің  теориялық  негізін  және  зерттеу  жҧмысын  ӛткізу 

әдістемесін  білуге  тиіс.  Сонымен  қатар  педагогикалық  кәсіби  шеберлігіне  мына  талаптар 

қойылады: 

а) оқу процесін бақылауға және талдауға; 

ә) педагогикалық фактілерді бір жҥйеге келтіруге; 

б)  кез-келген  педагогикалық  ситуацияға  музыкалық  білімін,            педагогикалық 

біліктілігін қолдана білуге; 

в)  музыка  сабағының  қҧрылымына  жаңа  формалар,  әдістер  қолдану  жолында  ҥнемі 

ізденіс ҥстінде болу;  

г) сабақтың тақырыбын ашу мақсатына сәйкес қосымша материалдар қолдануға; 

ғ) ӛз еңбегінің жемісін болжай білуге; 

д) оқушылардың музыкалық даму деңгейін білуге

е)  ҥнемі  білімін  жетілдіруге,  орындаушылық  тәжірибесін,  музыкалық  репертуарды 

толықтыруға, оқушылармен сӛздік байланыс шеберлігін жетілдіруге міндетті. 

Ӛз білімін табандылықпен жетілдіріп, тапсырылған іске адалдықпен, сҥйіспеншілікпен 

қараған  жоғары  моральдық  қасиеттері  болған  жағдайда  ғана  мҧғалім  бҧған  лайықты  бола 

алады. Мҧғалімнің оқу-тәрбие қызметіндегі табыстары кӛбінесе оның шеберлігіне байланысты. 

Ол ӛздігінен келмейді. Қайта мҧғалімнің кәсіптік шеберлігін арттыруда, мәдени және саяси ой-

ӛрісін кеңейту жӛніндегі табанды және кҥнделікті жҧмісінің нәтижесі болып табылады. Қазіргі 

кезде  оқу-тәрбие  процесін  ізгілендіруде,  оқытудың  тәрбиелік  сипатының  басымдылығына, 

сондай-ақ  тҧлғалық  бағдарына  назар  аударыла  бастады.  Бір  қунарлығы  қазіргі  балалар  ӛте 

алғыр. Олардың қай-қайсысының бойынан дарындылықты табуға болады. Тек тҧтанып тҧрған 

отты мезгілінде ҥрлеп, дҧрыс бағыт-бағдар беру талабын қанағаттандырып отыруда мҧғалімнің 

асқан  шеберлігі  қажет:  кәсіптік  шеберлік  ӛздігінен  келмейді.  Ол  педагогикалық  мамандығын 

арттыру  жӛніндегі  мәдени  және  саяси  ой-ӛрісін  кеңейту  жӛніндегі  табанды  да  кҥнделікті 

жҧмысының нәтижесі болып табылады[6]. 

Кәсіптік  шеберлік  ӛз  пәнін  терең  білуді,  тәрбие  мен  оқытудың  жаңа  заңдылықтарын 

білуді  жҥргізу  шеберлігін  кӛздейді.  Кәсіби  шеберліктің  маңызды  кӛрсеткіші  оқу-тәрбие 

жҧмыстарын  жҥргізу  шеберлігі  мен  дағдысының  болуы.  Ол  оқушылардың  мінез-қҧлқын 

бақылау, зерттеу және олардың адамгершілік қасиеттерін қалыптастыруына кӛмектеседі. 

Ал сӛздігі, жҧмысқа әрдайым әзір тҧруды, кейбір кездескен қиын- шылықтарды жеңуі, 

тез арада шешім қабылдауы, оқушылардың ыңғайын табуы, ортақ тіл табысы араласуы керек. 

Жеке  тҧлғаның,  мҧғалімнің  шеберлігі  дер  кезінде  оларға  ықпал  ету,  мінез-қҧлық  жолын 

кӛрсетіп,  иландыра  білу,  жаңаша іздестіру  жолдарын  жҥргізу,  ғылыми  негізін  меңгеру,  ӛзінің 

кәсіби шеберлігін кеңестерде, жиналыстарда, ғылыми-практикалық конференцияларда кӛрсетуі 

керек. 


 

337 


«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 



28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

 



Қорыта  келгенде,  кҥрделі  сан  қырлы  оқу-тәрбие  қызметі  мамандықта  мҧғалімдердің 

білімін  арттыруда  әрдайым  жҥйелі  жҧмыс  қажет.  Қызметін  жаңа  бастаған  жас  мҧғалім  ғана 

емес, кӛп жылдар бойы еңбек еткен ҧстаз мҧғалімдер әр мамандығын арттыруы қажет. 

 «Мҧғалімнің  мәдениеті»  тақырыбында:  Адамның  кісілік  қабілеті,  соған  лайықты  бола 

білу, адамның табиғатпен, әлеммен ҥйлесімділігіне оқу-тәрбие процесінің халықтық дәстҥрмен 

сабақтасып  жатуына,  рухани  мәдениет  негізінде  болашақ  ҧрпақтың  рухани-адамгершілік 

тәрбиесін  жаңа  сатыға  кӛтеруге  негізделген.  Жеке  тҧлғаның  бойындағы  жалпы  адамзаттық 

қҧндылықтардың қалыптасуы да осы бағытта жҥзеге асады. Оқу-тәрбие саласында жҥргізілетін 

жҧмыстардың  тиімділігін  арттырудың  қажетті  шарты  –  мҧғалімнің  мәдениеттілігі,  әдептілігі 

болып табылады. Ол мҧғалімнің ішкі және сыртқы мәдениеті. 

Егер    мҧғалім  бҧрын  жаттап  алған  педагогтік  ережелер  мен  әдістемелік  тәсілдерге 

сҥйенсе,  оқушыларды  тәрбиелеуде  елеулі  табысқа  жетуі  қиын  болады,  ӛмірден  артта  қалады, 

ӛзіне  жҥктеген  міндеттерді  орындай  алмайды.  Мҧғалімдердің  кәсіптік  шеберлігін,  оның 

мамандығын артыруда әдістемелік бірлестіктің рӛлі зор. 

 

ҼДЕБИЕТТЕР: 

1. Абдуллин Э.Б. // «Музыка Российская педагогическая энциклопедия» - М., 2014. 

3.  Джердималиева  Р.Р.  Научно  -  педагогика  основы  методической  подготовки  учителя 

музыки в в системе высшего образования - Алматы; Ғылым, 2011. 

4.  Қ.М.      Меңдаякова,      ГЖ.      Қарамолдаева      «Мектепте      музыка      тәрбиесін      беру 

әдістемесі». «Әл-Фараби». Алматы 2011. 

5.  Таубалдиева    Жҥматай      «Мектепте    музыкаға    тәрбиеле    әдістемесі».    Алматы, 

«Ғылым» 2013. 

6, «Ән сабағы» Сорос –Қазақстан Қоры.Қазақ орта мектебінің бастауыш сыныптарында 

сырнайдың  сҥйемелдеуімен  ән  ҥйрету  жӛніндегі  оқулық-әдістемелік  қҧрал.Алматы 

«Ӛнер»1997.20,1баспа табақ. 

7.Таубалдиева Жҧматай. «Музыкаға оқыту әдістемесінің музыкалық іс-әрекет тҥрлері» 

Оқу қҧралы.Талдықорған2013. 

 



Таубалдиева 

Жҧматай 


«Музыкалық 

 

білім 



беру 

теориясы».Оқу 

қҧралы.Талдықорған.2009.114 бет. 

 

УДК:349.6 



 

ПРАВОВЫЕ АСПЕКТЫ СТАНДАРТИЗАЦИИ ВОЗОБНОВЛЯЕМЫХ 

ИСТОЧНИКОВ ЭНЕРГИИ 

                               

Телеуев Г. Б. 

Жетысуский государственный университет им. И.Жансугурова, г. Талдыкорган. 

Galim200385@mail.ru 

 

Одним  из  условий  успешного  развития  энергетики    на  основе  ВИЭ  является 



нормативная правовая база — основа правил их развития и применения, и реализации 

этих целей способствуют стандарты. 

Стандартизация 

— 

ключевой 



фактор 

для 


поддержки 

проводимой 

правительством  политики  в  отношении  конкурентоспособности,  инноваций, 

уменьшения  барьеров  в  торговле,  торговли  на  основе  взаимной  выгоды,  защиты 

интересов потребителей, защиты окружающей среды. Важность стандартизации растет 

по  мере  усиления  глобализации  коммерции  и  взаимопроникновения  технологий.  По 

мнению  Чиликова  И.А.,  экономический   анализ   внедрения   стандартизации   в  

хозяйственную деятельность  предприятия   в   проектах   его   становления   и   развития,  

позволяет  определить   факторы,   влияющие   на   эффективность   производства   и  

обоснованность  

управленческие  

решения,  

направленные  

на  


повышение  

 

338 


«ЗАМАНАУИ СЫН-ТЕГЕУРІНДЕР МЕН ҚОҒАМНЫҢ ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ 

БІЛІМ МЕН ҒЫЛЫМНЫҢ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҼЛЕУЕТІ» 

халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары 



28-29 қазан, 2016 ж.

 

 

 

эффективности   экономической   деятельности   по   выпуску   конкурентоспособной  



продукции  или  предоставлении  при  этом  качественных  услуг[1].  

Исходя  из  этого  можно  определить  что  основной  целью  стандартизации 

является  обеспечение потребителей качественной продукцией. 

Несмотря на все свои преимущества, как уже отмечалось ранее, стандартизация 

все  еще  не  пользуется  заслуженным  признанием  во  всех  областях  правительственной 

деятельности в Р.К., в результате чего инфраструктура стандартизации используется не 

оптимально.  Однако  именно  стандартизация  реально  поможет  сделать  процесс 

государственного регулирования  более эффективным. 

Разработка  и  применение  эффективных  национальных  стандартов  в  области  ВИЭ 

обеспечит следующие преимущества: 

• установление единой терминологии и величин; 

• кодификацию лучшей практики и систем менеджмента; 

• накопление необходимых инженерных практик; 

• разработку единых методов испытаний, измерений и учета

• продвижение практики управления энергосбережением; 

• поддержку научного взаимодействия и гармонизации общей политики; 

•  помощь  в  повышении  информированности  и  компетентности  потребителей  и 

пользователей.  При  этом  применение  современных  международных  стандартов  в 

качестве  национальных  позволит наиболее  быстро  внедрить  имеющиеся  современные 

достижения науки, техники и технологий по этим направлениям[2]. 

Правовые основы стандартизации в Республике Казахстан впервые были  установлены 

Законом  Республики  Казахстан  «О  стандартизации  и  сертификации»,  принятым  в  1993 

году. В 1999 году Закон «О стандартизации и сертификации» был пересмотрен с учетом 

развития  Казахстана  и  проведения  рыночных  реформ  и  принят  новый  Закон  Республики 

Казахстан «О стандартизации», который 10 июня 2003 года был существенно изменен и до-

полнен. Однако с 2004 года правоотношения в области стандартизации    регулируется 

законом  Республики  Казахстан  от  9  ноября  2004  года  №  603-II  О  техническом 

регулировании,  согласно    со  ст.  4  данного  закона  основными  целями  технического 

регулирования являются: 

1) в области обязательной регламентации

обеспечение  безопасности  продукции,  процессов  для  жизни  и  здоровья  человека  и 

окружающей  среды,  в  том  числе  растительного  и  животного  мира;  обеспечение 

национальной  безопасности;  предупреждение  действий,  вводящих  в  заблуждение 

потребителей  относительно  безопасности  и  качества  продукции,  услуги;  устранение 

технических барьеров в торговле. 

2) в области стандартизации: повышение конкурентоспособности отечественной 

продукции; экономия природных и энергетических ресурсов[3]. 

Данный 


нормативно 

правовой 

акт 

представляет 



новую 

систему 


государственного  нормирования  в  сфере  стандартизации,  систему  нормативной 

документации,  коренным  образом  меняет  роль  и  значение  стандартизации  и 

стандартов, вносит ясность во многие понятия, порядок функционирования различных 

институтов, в том числе институтов стандартизации и сертификации, в данной области, 

включая  организацию  государственного  контроля,  кардинально  меняет  порядок 

установления требований к проведению работ и оказанию услуг. 

В  отношений  возобновляемых  источников  энергии  можно  сказать  что 

техническое регулирование преследует цели: 

1.Повышение конкурентноспособности предоставляемых энергии; 

2. Экономия природных и энергетических ресурсов; 

3. Обеспечение качественной энергией потребителей. 


 

339 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   54   55   56   57   58   59   60   61   ...   69




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет