Эмоцианалды интеллект немесе көшбасшылық сыры
жүктеу/скачать 17,57 Kb.
|
мақала ЕQ
- Бұл бет үшін навигация:
- Өзін-өзі бағалау.
- Толешова Ұлмекен Болатовна, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Жубаназарова Назираш Сулейменовна, психология ғылымдарының кандидаты, профессор м.а.
- Абай Нұрсұлтан, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 1-курс магистранты
|
Эмоцианалды интеллект немесе көшбасшылық сыры Көне замандардан бері ғылым жан-жақты дамып, ұдайы ізденіс үстінде. Отандық ғылымға ұлттық білімнің қара шаңырағы саналатын әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті орасан зор үлесін қосып жүр. Ұлттық университетіміз әр ізденушінің заман талабына сай тұлғалық ерекшеліктерінің дамып, көшбасшылық қабілеттерін шыңдауына мүдделі. Осы орайда филология факультеті 1-курс магистранттарына міндетті дисциплина ретінде оқытылатын «Басқару психологиясы» пәнінде көшбасшылықты дамытуда негізгі фактор болатын Эмоцианалды интеллект тақырыбына үңіліп, ізденіс жасалған болатын. Эмоционалды интеллект (Эмоционалдық интеллект немесе Эмоционалдық квотент) – өзінің және басқа адамдардың эмоцияларын, ниеттерін, мотивтерін, тілектерін тану және оларды басқару қабілеті. Дағды практикалық мәселелерді шешуге және өмірдегі және жұмыстағы мақсаттарға жетуге көмектеседі. Эмоционалды интеллект дамыған адамдар басқа адамдармен келіссөздер жүргізе алады, шешім қабылдай алады және жағымсыз жағдайларға адекватты жауап береді. Эмоциялар арқылы біз оқиғаларға, сөздерге және жағдайларға жауап береміз. Егер оларды түсінбесек, шешіміз қате болуы ғажап емес. Мысалы, сізге жұмыста ескерту жасады, сіз дауласып, жанжалдасып қалдыңыз. Нәтижесінде бұл неврозға, апатияға және басқа да депрессиялық күйлерге әкеледі. Сонымен бірге депрессия тез кетпейді: 15-39% адамдарда ол ұзаққа созылады. Эмоционалды интеллект дамыған адам әрекетке немесе эмоцияға емес, себепке жауап береді. Бұл оған сынды дұрыс қабылдауға, басқа адамдарды түсінуге және оларға барабар реакциямен жауап беруге көмектеседі. Эмоционалды интеллект ұғымы 1995 жылы ғылыми журналист Дэниел Гоулманның аттас кітабын жариялағаннан кейін танымал болды. Гоулманның зерттеулеріне сәйкес, эмоционалды интеллект дамыған адамдардың психикалық денсаулығы, жұмыс тиімділігі және көшбасшылық қабілеттері жоғары болып келеді. Сонымен қатар, көшбасшылық қабілеттердің 67% эмоционалды интеллектке байланысты. Бұл техникалық білім мен IQ-ден екі есе маңызды. Мұны Эгон Зехндердің зерттеуі де растайды. Олар 515 жоғары лауазымды басшыны талдап, эмоционалдық интеллекті дамыған адамдардың табысқа жету ықтималдығын анықтайды. Карнеги технологиялық институты біздің қаржылық табысымыздың 85% эмоционалдық интеллект, көшбасшылық және коммуникация дағдыларға байланысты болып келетінін хабарлады. Эмоционалды интеллектпен тығыз байланысты жұмсақ дағдылары(Soft skills) қазіргі және болашақтағы ең маңызды дағдылар болып саналады. Эмоционалды интеллекті Зияткерлік интеллекттен жеке бөліп алудың қажеті жоқ, ол оған қарама-қарсы ұғым емес. Эмоционалды интеллект EQ мен психикалық интеллект IQ-ды бір-бірінен бөлуге болмайды. Оның үстіне EQ дамымаса, адамда жоғары IQ болмайды. Эмоциялық интеллектті дамыту үшін сіз төрт драйверге назар аударуыңыз керек: Саналылық, өзін-өзі бағалау, мотивация және бейімделу. Саналылық. Өз ойларын, сезімдерін және мінез-құлқын білуді қамтиды. Құдды бір «Философтар» стратегиясы секілді. Себебі, философтар тез үйренеді және білімді жинақтайды, бірақ олар үшін теориядан практикаға көшу және білімді нақты дағдыларға айналдыру қиын. Өзін-өзі бағалау. Бұған қабылдау, сыртқы бағалаулар мен пікірлерге тәуелді болмау, дүниені оң қабылдау және шешім қабылдау жатады. Бұлар құдды бір «Жұлдыздар» секілді. Мұндай адамдар өздеріне сенімді, бірақ әсер қалдыру үшін көп сөйлесуге бейім. «Жұлдыздар» Саналылық пен мотивация драйверлерін көтермесе, «әсер» деңгейінде қалу қаупі бар. Мотивация. Ол жаңа нәрселерге ашықтықты, мақсат қоюды, сәтсіздіктерді бастан кешіруді, өзін-өзі жүзеге асыруға ұмтылуды қамтиды. Бұлар «Батырлар» секілді. Кейіпкерлер өзін-өзі дамытуды және жетістіктерді ұнатады, сондықтан олар үнемі жетілдіріліп, адамдарды басқара алады. Батырлар жұмыстарының түпкі мақсатын түсінбесе, тез шаршап қалуы мүмкін. Бейімделу. Эмпатия, стресске төзімділік, шешім қабылдау және коммуникация дағдыларын қамтиды. Бұлар «Көшбасшылар» секілді. Мұндай адамдар стресске төзімді, басөаларды сезіне алады және еңбекқор. Эмоциялық интеллект - тұлға пирамидасының негізі. Бұл пирамиданың көлемі неғұрлым үлкен болса, соғұрлым адамның өз өміріне, басқа адамдардың өміріне және жалпы әлемге көбірек мүмкіндіктері мен ықпалы болуы мүмкін. Барлық төрт бағыт та бірдей маңызды. Тиімді өмірлік стратегияны құру үшін сіз өзіңіздің күшті драйверлеріңізді түсініп, әлсіздерге назар аударуыңыз керек. IQ интеллект векторымен бірге эмоционалдық интеллект «Жасаушылардың» өмірлік стратегиясын құрайды. Ол адамның әлеуетін күшейтуге және биік жетістіктерге жетуге көмектеседі. Толешова Ұлмекен Болатовна, педагогика ғылымдарының кандидаты, доцент Жубаназарова Назираш Сулейменовна, психология ғылымдарының кандидаты, профессор м.а. Абай Нұрсұлтан, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің 1-курс магистранты жүктеу/скачать 17,57 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|