Эмоционалды және ерік процестері


Қарапайым – адамның органикалық қажеттерінің өтелу-өтелмеуіне байланысты туып отырады. Мысалы, күрделі түрлеріне: көңіл, аффект, құмарлық эмоциялары кіреді



бет2/4
Дата05.10.2022
өлшемі2,24 Mb.
#41414
1   2   3   4

Қарапайым – адамның органикалық қажеттерінің өтелу-өтелмеуіне байланысты туып отырады. Мысалы, күрделі түрлеріне: көңіл, аффект, құмарлық эмоциялары кіреді.

  • Қарапайым – адамның органикалық қажеттерінің өтелу-өтелмеуіне байланысты туып отырады. Мысалы, күрделі түрлеріне: көңіл, аффект, құмарлық эмоциялары кіреді.
  • Күрделі – көңіл. Кейпіне қарап адамдарды шат, жайдары, жылы жүзді, ақжарқын, не көңілге кірбің кіру, ызалы деп ажыратады.
  • Құмарлық – адамның ойы мен әрекетінің негізгі бағытына із қалдыратын күшті, терең, тұрақты эмоция.

Физиологиялық механикасына қарай :

  • Төменгі эмоция – шөлдеу, ашығу, жыныстық эмоциялар, олардың орталығы мидың төменгі бөлігінде орналасқан
  • Жоғарғы эмоция – адамның ортада өзін-өзі ұстай білу эмоциясы. Этика, эстетика, мораль және т.б.

Сезім

  • Сезім – сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының қажеттеріне сәйкес, келу-келмеуінің нәтижесінде пайда болып отыратын психикалық процесс.
  • Эмоция – адамда үнемі бірқалыпта тұрмайды.
  • Сезім – тұрақты процесс.

Сезім түрлері:

  • Адамгершілік – мазмұны да, құрылымы да күрделі. Достық, жолдастық, адалдық, ар-намыс, борыш, ұят т.б. жатады.
  • Интеллектік – адамның тану процестерімен, ақыл-ой әрекетімен тығыз байланыста. Оған: болжау, ықтималдық, жаңашылдық, интуиция, күдіктену, сенімділік және т.б. жатады.
  • Эстетикалық – адамның шындықтағы қандай болмасын бір сұлулықты сезінуі. Бұл сезімдер – сұлу, сымбатты, өмірге үйлесімді, әдемі көріністерді тамашалау немесе табиғаттағы, көркем-өнердегі, өмірдегі шынайы, әсем нәрселерден ләззат алу кездерінде байқалады.

Ерік

  • Ол адамның мінез-құлқын сапалы түрде меңгеруі, белгілі бір мақсатқа жетуде, іс-әрекетті орындап шығуда қиындықтарды жеңе білуі, сонда жарқырап көрінетін ішкі қуат көзі. Негізінен, адамдардың бүкіл қимыл-әрекеттері екі үлкен топқа бөлінеді. Бұлар:
  • Еріксіз әрекеттер (түшкіру, жөтелу, т.б.);
  • Ерікті әркеттер – қарапайым қозғалыстан (жерге түскен затты көтеріп алу сияқты) бастап, ерекше ерлікке (оққа кеудесін тосу тәрізді), күрделі тарихи қызметке (мемлекет құру, дегендей) дейін болуы мүмкін.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет