Эндокринная система Мультимедийное сопровождение лекции по курсу «Анатомия и физиология человека»

7. Айырша безі, гормондары, олардың маңызы

8. Ұйқы безі және оның гормондары

9. Бүйрекүсті безінің қыртысты және милы қабатының гормондары

10. Жыныс гормондары және олардық ағзаға әсері

Бездердің классификациясы

• Сыртқы секреция бездері (экзокринді) – бұл белгілі бір ағза қуысына немесе дене бетіне сөл бөлетін бездер.
• Ішкі секреция бездері(эндокринді) – бұл бездер шығару өзегі жоқ, сөлдерін тек қанға немесе лимфаға бөлетін бездер.
• Аралас секрециялы бездер – эндокриндік және экзокриндік

қасиеті бар бездер.

Эндокринология – ішкі секреция бездерін зерттейтін ғылым

окситоцин гормонының молекуласы

• 1855 ж. – «ішкі секреция» ұғымын француз физиологы К. Бернар алғаш енгізді
• 1905 ж. – алғаш рет ағылшын физиологтары ғылымға «гормон» ( грек. hormao - қоздырамын, оятамын) терминін енгізуді ұсынды.

Ішкі секреция бездерінің анатомо-физиологиялық қасиеттері:

• Шығару өзегң болмайды
• Безді эпителийден құралған Обильно снабжаются кровью
• вегетативті нерв талшықтарымен көп мөлшерде қамтамасыз етілген
• Эндокринді бездердің біріңғай жүйесін көрсетеді
• Басты қызметті гипоталамус және гипофиз бездері атқарады

Гормон – ішкі секреция бездерімен өндірілетін зат

Гормондардың қасиеттері:

• Спецификалық әсер
• Жоғары биологиялық белсенділік
• Дистантты әсер
• Молекулалардың кішкентай көлемді болуы
• Жылдам ыдырайды
• Сыртқы түрлік арнайылығы болмайды
• Жасуша ішілік үрдістерге ісер етеді, жасуша сыртына әсері жоқ