Эндокринология
жүктеу/скачать 17,53 Mb.
|
Endokrinologia 2shi basylym
- Бұл бет үшін навигация:
- 11.2. СЕМІЗДІК ЖӘНЕ МЕТАБОЛИКАЛЫҚ СИНДРОМ
- 11.1 кесте.
- МС компоненттері
| Қоңыр май тіні көптеген зертттеушілер пікіріне қарағанда жаңа туылған нәрестелерде басты термогенез көзі болып табылады. Сау адамдарда минимальді қоңыр май мөлшері тағам қабылдаумен индуцирленген термогенезді іске асырады. Семіздікке шалдыққан адамдарда қоңыр май тіні мүлдем болмауы да мүмкін. Мұндай термогенез қосымша энергия жұмсалуымен сипатталып, тағам қабылдағанда белсеніп, май тінінің шектен тыс жиналуына жол бермейді. Көмірсулардың артық болуы немесе аралас тағам қабылдау бос Т3 деңгейін жоғарылатып, қан сарысуында реверсивті Т3 (рТ3) деңгейін төмендетеді. Қоңыр май жасушалары глюкоза мен май қышқылдарын қиындықсыз қышқылдандырады. Сонымен, қышқылдану нәтижесінде көп мөлшерде жылу бөлінеді, тек аз мөлшерде ғана АТФ түрінде сақталады.
Ақ май тіні лептин синтезделетін басты орны болып табылады. Лептин- пептидті табиғатты гормон. Лептин әсерінен науқас тәбеті төмендеп, ағзаның энергетикалық шығына артады. Қанда лептин концентрациясы май тінінің мөлшеріне тікелей тәуелді. Семіздікке шалдыққан адамдарда ол жоғарылайды. Лептин рецеп торлары көптеген мүшелерде анықталған: бас миы, жүрек, өкпе, бүйрек, бауыр, ұйқыбез, көкбауыр, тимус, простата, аналық без, жіңішке және тоқ ішек. Лептиннен басқа тәбетті реттеуге адипоциттер өндіретін басқа гуморальді түрткілер қатысады (адипонектин, грелин, β-эндорфин және т.б.). 11.2. СЕМІЗДІК ЖӘНЕ МЕТАБОЛИКАЛЫҚ СИНДРОМ Семіздік —жиі энергияны қабылдау мен энергия шығына арасындағы дисбаланстың дамуына әкелетін, генетикалық бейімдеушілік тән созылмалы жүйелік гетерогенді ауру (11.1 кесте). 11.1 кесте. Семіздік және метаболикалық синдром
Май тінінің таралу сипатына қарай гиноидты (әйел типті, алмұрт пішінә тәрізді) және андроидты (еркек типті, алма пішіні тәрізді, висцеральді) семіздікті ажыратуға болады. Семіздік (ең алдымен висцеральді) метаболикалық синдромның (МС) басты компоненті болып табылады. Соңғысы семіздікпен, оның асқынуларымен және метаболикалық бұзылыстармен сипатталады. МС терминінің бірнеше синонимдері белгілі: Х синдромы, инсулинорезистенттілік синдромы. Сонымен қатар, ЖИА-ның дамуына әкелетін басты түрткілер қатарына кіретіндіктен (семіздік жоғарғы типі, көмірсуларға толеранттылықтың бұзылуы, гиперлипидемия, артериялық гипертензия) оны «өлім квартеті» деп те атайды. МС компоненттері түрлі жіктемелердің болуына орай ауытқиды. Басты құрамдас бөліктеріне висцеарльді семіздік, гиперинсулинемия, глюкозаға толеранттылықтың бұзылуы, қант диабеті 2 тип, атерогенді дислипидемия, артериялық гипертензия, әйел адамдардағы гиперандрогения жатады. жүктеу/скачать 17,53 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|