Құрмалас сөйлемдер екі немесе бірнеше жай сөйлемдерден тұрады.
66
Салалас сөйлемдер екі
тең дəрежедегі
жай сөйлемдерден
құрастырылады.
I came home early, but he remained to the end of the concert.
Мен үйге ерте келдім, ал ол концерт біткенше қалды.
Сабақтас сөйлем.
(Complex Sentences).
Құрамындағы жай сөйлемдердің бірінің баяндауышы тиянақсыз
болып екінші сөйлемге бағына байланысқан құрмалас сөйлем сабақтас
құрмалас сөйлем деп аталады. Тиянақты тұрған сөйлемді басыңқы, ойды
толық аяқтап тұрған сөйлемді бағыңқы деп атайды.
Бағыныңқы сөйлемнің түрлері.
Бағыныңқы сөйлем құрмалас сөйлемде белгілі бір сөйлем мүшесінің
функциясын атқарады.
Сөйлем мүшелері
Бағыныңқы сөйлемдер.
Бастауыш
Бастауыш бағыныңқы сөйлемдер.
What is interesting?
Қызықты не?
This book is interesting
What you say is interesting
Бұл кітап қызықты.
Сіздің айтқаныңыз қызықты?
Бастауыш бағыныңқы сөйлем.
(Subject Clauses).
Бастауыш
бағыныңқы
сөйлемдер
келесі
сұрақтарға
жауап
береді:Who? Кім? What? Не?.Басыңқы сөйлем бағныңқы сөйлеммен келесі
жалғаулықтар:
that- сондай,
whether, if-ба, бе, па, пе, ма, ме.
Жəне шылаулы үстеүлер арқылы байлынысады: who- кім?
Whose-кімнің
What-не
Which-қандай
When-қашан
Where-қайда
How- қалай
Why- неге
That he has refused to help you is very strange.Оның сізге көмектесуден
бас тартқаны өте өкінішті.
