Эпидемиологиялық талдау

Ретроспективті эпидемиологиялық талдаудың мақсаты халыққа эпидемияға қарсы қызмет көрсету жөніндегі міндеттерді анықтау және аса маңызды инфекциялардың алдын алудағы негізгі бағыттарды таңдау үшін бастапқы деректерді алу болып табылады.

- жиынтық халықтың аурушаңдығының көпжылдық динамикасын талдау;

- жиынтық халықтың аурушаңдығының жылдық динамикасын талдау;

- эпидемиологиялық белгілері бойынша бөлінген халық топтарындағы сырқаттанушылықты талдау;

- эпидемияға қарсы іс-шаралардың сапасы мен тиімділігін талдау.

Көпжылдық сырқаттанушылық динамикасы-бұл көпжылдық кезеңдегі жылдар бойынша жұқпалы аурулармен жиынтық халықтың және жекелеген әлеуметтік-жас топтарындағы сырқаттанушылық деңгейінің өзгеруі.

Көпжылдық динамиканың негізгі көрсеткіштері: эпидемиялық тенденция, циклдік және тұрақты емес (эпизодтық) көтерілулер және (немесе) сырқаттанушылықтың төмендеуі

Көпжылдық динамиканы талдау үшін жиынтық халықтың немесе оның жекелеген топтарының жылдық аурушаңдығын сипаттайтын динамикалық (уақытша) қатарлар негізінде құрылған кестелер мен графиктер қолданылады.

Жылдық динамика-бұл жиынтық халықтың және жекелеген әлеуметтік-жас топтарының жұқпалы аурулармен сырқаттану деңгейінің жыл бойына айлар бойынша өзгеруі.

Іс жүзінде барлық жұқпалы аурулар жыл бойына аурулардың белгілі бір біркелкі бөлінбеуімен сипатталады. Аурудың өсуі мен құлдырауы жылдың белгілі бір кезеңдерімен табиғи түрде байланысты болғандықтан, "маусымдық" ұғымын алға жылжытуға және оны әртүрлі инфекциялардың эпидемиологиясының маңызды белгісі ретінде қарастыруға негіз болды.

Көпжылдық динамикадағы ауытқуларға ұқсас, жекелеген жылдың аурушаңдығындағы динамикалық өзгерістердің ерекшеліктері жылдың әр мезгілінде эпидемиялық процеске әсер ететін және оның әртүрлі көріністерін қалыптастыратын әртүрлі себептер кешенінің болуы мен белсенділігіне байланысты.

Жылдық динамиканың үш түрі бар: жыл бойы, маусымдық және эпидемиялық ауру.

Жылдық динамика жыл бойына таралу заңдылықтарын (тәуекел уақытын) анықтауға және эпидемиялық процестің анықталған ерекшеліктерінің негізінде жатқан қауіп факторлары туралы гипотезалар жасауға мүмкіндік береді.

Эпидемиологиялық белгілері бойынша бөлінген халық топтарындағы сырқаттанушылықты талдау халықтың жекелеген топтарының сырқаттанушылық деңгейін салыстырмалы бағалаудан және бүкіл халықтың аурулары сомасында әрбір контингенттегі сырқаттанғандардың үлес салмағын бағалаудан тұрады.

Ауру туралы материалды дұрыс топтастыру халықтың жекелеген топтары арасында эпидемиялық процестің ерекшеліктерін толық анықтауға мүмкіндік береді. Бұл аурудың қауіп факторларымен себеп-салдарлық байланысы туралы сенімді гипотезалар ұсыну мүмкіндігін анықтайды.

РЭА нәтижесі эпидемиялық процестің даму механизмі туралы логикалық негізделген және статистикалық расталған гипотеза және ең тиімді және тиімді іс-шараларды негіздеу болып табылады. Талдау барысында белгілі бір жағдайларда эпидемиялық процестің даму механизміне қатысты бірнеше ұсыныстар (гипотезалар) жиі кездеседі. Барлық анықталған жағдайлар тек бір сөйлеммен сәйкес келуі үшін материалдарға осындай талдау жүргізу маңызды. Белгілі бір гипотезаны құруға негіз болған басқалардың көпшілігімен келіспейтін фактінің жеткілікті сенімділігімен бұл гипотезаны қабылдамауға және басқасын қарастыруға тура келеді.