Есеналиева жанар е с е н


Типологиялық  зерттеуде  белгілер  кеңістігіндегі



Pdf көрінісі
бет46/97
Дата17.05.2022
өлшемі10,61 Mb.
#34721
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   97
Байланысты:
Лингвистиканың өзекті мәселелері

Типологиялық  зерттеуде  белгілер  кеңістігіндегі 
басым  белгі,  типологиялық  басымдылықтар  арасынан 
міндетті  түрде  детерминант  анықталуы  тиіс.  Әр  деңгей 
бойынша  анықталған  типологиялық  басымдылық  түрлері  тіл 
үшін  маңызы  бірдей  ме,  әлде  біреуі  басымдылықтарды 
анықтайтын  басым  белгі  бола  ма  деген  сауал  әр  деңгей 
тұрғысынан бағаланғаны абзал.


141
Лингвистиканың өзекті мәселелері
5. 
Салғастыруда  тіл  деңгейлері  арасындағы 
иерархиялық, өзара байланыс қатаң сақталуы керек.
Бұл  ұстанымдарды  лингвистикалық  типологияда  пайда-
лану  салғастырмалы-типологияны  дамытуға,  лингвис тикалық 
типологияның  метатілін  байытып,  қалыптастыруға  ықпал 
жасайды.  Қазақ  тілін  басқа  тілдермен  салыстыра  және 
салғастыра  зерттеуді  дамыту  –  ана  тіліміздің  аясын  кеңейтіп, 
мемлекеттік тіл ретіндегі статусы мерейінің үстем болуына әсер 
ететіні сөзсіз.
Типологиялық  зерттеулер  тілдің  барлық  деңгейінде 
(фонология,  морфология,  лексика,  синтаксис,  сөзжасам) 
жүргізіледі,  тіпті  онда  сөз  типологиясының  өзі  арнайы  
қарастырылады. Мұндай жұмыстар циклы деңгейлік, аспектік, 
жүйелік типологияны құрайды.
 
Профессор Б.Б.Қалиевтің 80 жылдығына арналған 
«Қазақ тіл білімінің өзекті мәселелері» атты 
халықаралық ғылыми-практикалық конференцияның 
материалдары, 25 қаңтар,2019 жыл, Алматы. 324-329 бб.
Әдебиет
1. Есеналиева Ж.Ж. Лингвистикалық типология негіздері (Жоғары 
оқу орындарының студенттеріне және магистранттарға арналған оқулық). 
Алматы, 2009.
2. Рысалды  Қ.Т.  Тілдерді  салғастыра  зерттеудің  бір  бағыты  – 
функционалды  контенсивті  типология.  //Қазақстан  республикасы 
ғаламдық  мәдениет  және  тіларалық  қауымдастықта  (қазақ  және  әлем 
тілдері). Алматы, 2006.
3. Поливанов Е.Д. Русская грамматика в сопоставлении с узбекским 
языком. 1934. 
4. Аракин В.Д. Сравнительная типология английского и русского 
языков  М., 2000.
5. Буранов  Дж.  Типологические  категории  и  сравнительное 
изучение языков. –Дисс... д-ра филол наук.- Ташкент, 1978. –543с.
6. Кубрякова  Е.С.,  Демьянков  В.З.,  Панкрац  Ю.Г.,  Лузина  Л.Г., 
Крат кий словарь когнитивных терминов / Под общей ред. Е.С.Кубряковой. 
– М.: Наука., 1996. – 340 с.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   42   43   44   45   46   47   48   49   ...   97




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет