Эссе Заманауи қазақстандық жастардың құндылықтарын әлеуметтанулық тұрғыдан талдау
жүктеу/скачать 21,61 Kb.
|
1 2
|
Эссе Заманауи қазақстандық жастардың құндылықтарын әлеуметтанулық тұрғыдан талдау. Бүгінгі таңда ғалымдар жастарды әлеуметтік-эканомикалық, мәдени даму деңгейімен және қоғамдағы әлеуметтену ерекшеліктерімен анықталатын белгілі бір әлеуметтік-психологиялық қасиеттерден туындаған әлеуметтік жағдайдың сипаттамалары, сипаттамалары жиынтығы негізінде бөлінетін қоғамның әлеуметтік-демографиялық тобы ретінде анықтайды. Құндылықтар мәселесі-ғылымда бұрыннан зерттелген мәселелердің бірі. Құндылық ұғымы объективті және субъективті факторлардың бірлігімен анықталатын күрделі сипатқа ие. Біздің түсінігіміздегі құндылықтар кез – келген материалдық немесе идеалды құбылыстар болып табылады, олар үшін жеке адам, әлеуметтік топ, қоғам оларды алуға, сақтауға және иеленуге күш салады, яғни құндылықтар-бұл адамдар өмір сүретін және бағалайтын нәрсе. Әлеуметтанулық тұрғыдан алғанда, адамның, атап айтқанда жас ұрпақтың құндылық санасы әлеуметтену процесінде қоғамда құндылықтарды игерген кезде анықталады және дамиды. Олардың қалыптасуына жеке, жас, мәдени факторлар әсер етеді. Басқаша айтқанда, жас ұрпақтың құндылық бағдарларын қалыптастырудың келесі факторларға үлкен тәуелділігі бар: туған жері, тұрғылықты жері (қала немесе ауыл), аймақ, отбасының материалдық жағдайы және тағы басқалар. Жастардың құндылық бағдарларының қалыптасуы мен дамуына: отбасының әлеуметтік-экономикалық жағдайы, қоғамдағы әлеуметтік-саяси жағдайлар, Қоршаған орта, географиялық жағдай әсер етеді. Жеке және топтық жастар санасының қозғалғыштығы әлеуметтік жағдайдың тұрақсыздығымен, әлеуметтік мәртебенің қалыптаспауымен, осы әлеуметтік топқа тән рөлдік құрылымдардың белгісіздігімен анықталады. Бұл көбінесе жастардың рухани өмірінде туындайтын проблемаларды түсіндіреді: руханият, құндылықтардың деформациясы, моральдық нормалардың бұзылуы, агрессивтілік, қоғамға қарсы және мәдениетке қарсы көріністер. Сондай-ақ, жастармен проблемалар әртүрлі күштердің оның санасын басқаруға, жастарды өз мүдделеріне пайдалануға деген ұмтылысына байланысты туындайды. Жастардың құндылықтар жүйесін анықтау үшін олардың қандай ортада тәрбиеленгенін және қандай оқиғалардың куәгерлері болғанын түсіну қажет. Мүліктік және мүліктік принцип бойынша әлеуметтік стратификация қазіргі жастардың, сондай-ақ жалпы қоғамның ерекшелігі болып табылады. Кеңестік кезеңде жастар туралы жалпы айтуға болады. Содан кейін жастар арасындағы барлық айырмашылықтарды еске түсіріп отырып, ауылдық және қалалық, астаналық және провинциялық, университеттік және университеттік емес және т. б. бұл жастар кіретін біртұтас әлеуметтік кеңістік болды: ол бір мектепте бір оқулықпен оқыды, БАҚ-тың бір кеңістігінде болды, бірдей мәдени өнімдерді "пайдаланды", "ересектер әлеміне" қатысты бірыңғай әлеуметтік мәртебеге ие болды, жасанды түрде біртұтас идеологиялық және саяси байланыстармен бекітілді, қоғам мен мемлекет алдындағы әлеуметтік жауапкершіліктің бірдей жағдайына қойылды. Мен жазғым келетін соңғы нәрсе-субмәдениеттер. Жас адам қандай да бір түрде өзінің бірегейлілігін, бірегейлігін, жеке ерекшелігін жариялауға тырысады, қандай да бір жолмен өзін басқаларға қарсы қояды. Осылайша ол өзін дәлелдеуге тырысады-ұқсас емес, ерекше. Кейде бұл наразылық экстремалды формаларға ие болады, содан кейін жас адам өзінің жеке басын растау үшін сыртқы келбетті ғана емес, сонымен қатар мінез – құлықтың ерекше тәсілін де таңдайды-мысалы, белгілі бір топтық субмәдени құндылықтарды ұстануды білдіреді. Сондай-ақ, қауымдастықтарда өз тілі, қимылдары, қарым-қатынас және сәлемдесу схемалары дамыды. Мұны жақсы немесе жаман деп айту қиын,бастысы-сұр массадан өзгеше. Сұр масса ұғымына нақты кім кіреді - созылу ұғымы. Әр топтың өзіндік идеологиялық принциптері, әлем туралы өзіндік түсінігі бар. Бірақ, тәуелсіздікке ұмтылудан басқа, әрбір жас адам басқа адамдар түсінетін, қабылдайтын және оң бағалайтын болуы керек. Өкінішке орай, бұл мақсатқа әрдайым қол жеткізу мүмкін емес. Субмәдени топта жас адам іздегенін табады, өзін-өзі бағалау, бірегейлік және сонымен бірге тиесілі сезім. Қазіргі жастарды біртұтас топ ретінде анықтау қиын. Сондықтан адамдар кішігірім, формальды, көбінесе тек сыртқы белгілері бойынша қалыптасады. Жастар ол қамти алатын топтарға бірігеді, бұл жүйелік ойлаудың әлсіздігін көрсетеді. жүктеу/скачать 21,61 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2