Етістіктің СӨзжасамы орындаған: Нұрбек Д. Н тексерген: Сағанаева Г. С
жүктеу/скачать 217,55 Kb.
|
Етістік Сөзжасам
| Вербалдану (етістікке айналу) ( орыс. вербализация ) ( лат. ver- бит етістік ) - басқа сөз таптарына жататын сөздердің етістікке ауысуы. Вербалдану негізінен морфологиялық жолмен туады. Мысалы: күрек - күректеу, балга – балға/лау, үлкен - үлкею, қол - қолдану.
Лексика-семантикалық тәсіл Туынды етістіктің семантикалық құрылымы Жұрнақ арқылы жасалатын туынды етістіктердің мағыналары, негізінен алғанда, жоғарыда айтылғандай, кұрамындағы екі компоненттің (түбір мен жұрнақтың) мағыналарынан құралса да, ол екеуінің құрылымы бір-бірімен ажырамайтындай болып бірігеді де, туынды форма бір бүтін тұлға (единица) есебінде тұтасады. Осы себептен кейбір туынды етістіктер (туынды есімдер де) бөлшектенбейтіндей болып, түбір сөз қалпына кешеді. Мысалы, мықта, алда, бауызда, тула, мұзда, шөлде, тоқта, тоқыра, байызда, байла... тәрізді туынды етістіктердің түбірлерінің (мық, ал, бұғаз, ту, мұз, шөл, тоқ, байыз, бай) негізгі мағыналары әр қилы дәрежеде көмескіленіп, кейбіреулеріиде тіпті мүлде жоғалып, түбір етістік калпына кешкен. [А.Ысқақов Қазіргі қазақ тілі] 1.Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. 1974. 2. Қазақ тілінің грамматикасы: 1967. 3. Маманов Ы. Қазіргі қазақ тілі. Етістік, 1966. 4. Хасенова А. Қазақ тіліндегі туынды түбір етістіктер. 1959. 5. Қазіргі қазақ тілінің сөзжасам жүйесі.1989. Пайдаланылған әдебиеттер жүктеу/скачать 217,55 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|