Өзін-өзі бақылау сұрактары: 1. Кәсіпкерлік мәдениет дегеніміз не?
2. Кәсіпкерлік мәдениетінің құрамдас бөліктері қандай?
3. Кәсіпкерлік ұйым мәдениетінің мазмұны қандай?
4. Кәсіпкерлік этика дегеніміз не?
5. «Мораль» және «этика» категорияларын анықтаңыз.
6. Этика қағидаларын атаңыз.
7. Іскерлік этикет дегеніміз не?
8. Келіссөздердің негізгі ережелері қандай?
тақырып. Инвестициялар тарту және мемлекеттік қолдау шаралары
Дәріс 15
15.1 Инвестицияларды тарту тәсілдері
15.2 Кәсіпкерлерді қолдудың мемлекеттік бағдарламалары.
15.3 Презентацияның құрылымы мен әдістері
15.4 Көпшілік алдында сөйлеудің негізгі дағдылары
Дәрістің мақсаты - инвестицияларды тарту механизмін және мемлекеттік қолдау шараларын түсіну, сонымен қатар презентация мен көпшілік алдында сөйлеудің негізгі дағдыларын білу
15.1 Инвестицияларды тарту тәсілдері Әдетте, оның дамуының белгілі бір кезеңінде даму үшін стартап қосымша қаржы тарту қажеттілігіне тап болады Стартапер қайдан ақша ала алады? Әлбетте, ақшаны туысқандардан немесе таныстардан қарызға алуға, банктен несие алуға немесе инвесторға ұсыныс жасауға болады. Бұл адамдар кім және олармен қарым-қатынас қалай құрылады, біз оны осы сабақта талқылаймыз.
Инвестор - болашақта одан пайда табу мақсатында қандай да бір бөгде жобаға өз қаражатын салатын жеке тұлға немесе ұйым.
Неге инвестор сізге ақша береді? Әдетте, өз қаражатының орнына инвестор болашақта сіздің жобаңызды жүзеге асырғаннан кейін немесе компанияңыздағы үлесті алатын пайданың алдын ала белгіленген пайызын алады. Инвестор тәуекелге барады - егер сіздің стартапыңыз сәтті болмаса, ол өз салымдарынан айырылады. Сондықтан оған қатысу үшін алған пайдасының пайызы инвестор жобаға бизнестің қай кезеңіне салғанына байланысты болады. Егер сізде идея болса, ол өте тартымды болса да, бірақ сізде алғашқы сатылымдар, тапсырыс берушілер болмаса немесе бірнеше айдан кейін сіздің бизнесіңіздің қалай жұмыс істейтіні туралы нақты түсінік болмаса, инвестор сіздің инвестицияңыздың орнына сіздің компанияңыздың үлкен үлесін алғысы келеді. Егер сізде бұрыннан жұмыс істейтін бизнес болса, онда сіз тұрақты пайдаға ие боласыз, өзіңіздің жеке клиенттік базаңыз бар және компания инвестициялар алғаннан кейін қалай өсетінін түсінесіз, сіз инвесторға төмен пайыздық пайда ұсына аласыз, өйткені оның тәуекелі минималды болады. Кейін инвестор жобаға кіргеннен кейін, бұл сізге тиімдірек, өйткені бұл жағдайда сіз оған сіздің пайданың немесе компанияның аз пайызын ұсына аласыз.
Қалай болғанда да инвестор кәсіпкердің жобаның жетістігіне деген сенімін; пайымдаулар мен есептеулердің дәйектілігін; сондай-ақ жоба сәтті болады деп болжауға мүмкіндік беретін стартапердің жеке қасиеттерін көруге үміттенеді. Сондықтан барлық үш құрамдас бөлікке қамқорлық жасау керек, әйтпесе инвестор өз қаражатын жобаға салуға мүдделі болмайды.
Инвестиция – маңызды іс болғандықтан, инвестормен шарт жасаспас бұрын, төменде берілген барлық сұрақтарға жауап беру және оларға жазбаша көрсету қажет.
Ақша 1. Жоба, жарғылық капиталдың мөлшері, жарғылық капиталға салымдар қалай қаржыландырылады?
2. Егер инвестор шартты бұзса және қаржыландыру бойынша міндеттемелерді орындамаса не болады?
3. Болашақта инвестор компанияны қайта қаржыландырады деп болжанып отыр ма?
4. Инвестор компанияда қандай үлес алады?
Табысты бөлу 5. Инвестордың компанияны басқаруға қатысу құқығы бола ма?
6. Инвесторға ақшалай қаражатты, мысалы, қарыз бойынша пайыздарды төлеу жоспарланып отыр ма?