Жақын тұрған заттарға арналған сілтеу есімдіктері

Ф-ӘД-001/046 

 

 

2 

  ﻫﺆﻻﺀ    осылар                         

       мыналар 

ﻫﺎﺘﺎﻦ  -бұл  екеуі,  осы 

екеуі, мынау екеуі 

ﻫﺬﻩ -бұл,  

осы, мынау  

ﻤﺆﻨﺙ 

Алыс тұрған заттарға арналған сілтеу есімдіктері 

түрі 

тегі 

ﺃﻟﺠﻤﻊ-көпше түр   ﺃﻟﻤﺛﻧﻰ-екілік түр 

ﺃﻠﻤﻔﺭﺩ-жекеше түр 

           

ﺃﻭﻠﺋﻚ–аналар,    

       олар 

ﺫﺍﻧﻚ-анау екеуі, 

ол екеуі 

 ﺫﻠﻚ-анау, ол 

ﻤﺬﻜﺭ 

ﺘﺎﻨﻙ–анау екеуі, 

ол екеуі 

ﺘﻟﻚ–анау, ол 

ﻤﺆﻨﺙ 

Сілтеу  есімдіктерінің  жекеше  және  көпше  түрлері  септіктерде 

өзгермейді, ал екілік түрі екі септікте, яғни атау септігінде бөлек, ілік, табыс 

септіктерінде бірдей болып септеледі. 

  ﻭﺒﺎﻟﻴﺎﺀ ﻓﻰ ﺣﺎﻟﺗﻲ، ﺴﻢ ﺍﻹﺸﺎﺭﺓ  ﻟﻟﻤﺜﻨﻰ ﺍﻠﻤﺫﻜﺭ ﺃﻭ ﺍﻟﻤﺆﻨﺚ ﻴﻌﺎﻤﻞ ﻤﻌﺎﻣﻠﺔ ﺍﻟﻤﺜﻨﻰ ﻓﻳﻜﻭﻥ ﺒﺎﻷﻟﻒ ﻓﻰ ﺣﺎﻠﺔ ﺍﻠﺭﻓﻊ

ﺇ

 

                                                                                                           ﻭﺍﻠﺟﺭ

ﺍﻠﻧﺼﺏ–сілтеу  есімдігінің  музәккар  және  му’аннас  тектері  атау  септігінде 

“алиф” сақталып, ілік және табыс септіктерінде алиф “йайға” айналады.  

 

 

      Сілтеу есімдіктерінің септелу үлгісі 

 

ﺘﺎﻨﻙ 

ﺫﺍﻧﻚ 

ﻫﺬﻩ 

ﻫﺬﺍ 

септік 

ﺘﺎﻨﻙ 

ﺫﺍﻧﻚ 

ﻫﺎﺘﺎﻥ  

ﻫﺬﺍﻥ 

ﺃﻟﺭﻓﻊ–атау 

 

ﺘﻳﻨﻙ 

 

 

ﺫﻳﻧﻚ 

 

 

ﻫﺎﺘﻳﻥ  

 

ﻫﺬﻳﻥ  

 ﺃﻟﺠﺭ     –ілік 

 

ﺃﻟﻧﺼﺐ–табыс 

 

Есімдіктер белгілі халде деп есептелетіндіктен олар [’al] 

артиклін  қабылдамайды.  ﻫﺬﺍ  ،ﻫﺬﻩ  ،ﻫﺬﺍﻥ  сілтеу  есімдіктерінің  [hā]–буыны 

созылыңқы буынға жатады, себебі олар “вертикаль фатхамен” дыбысталған. 

 

Сілтеу  есімдіктері  сөйлемде  бастауыштың,  анықтауыштың  және 

толықтауыштың қызметін атқарады. Сілтеу есімдігі анықтауыштың қызметін 

атқарғанда, анықталатын есім сөзден бұрын келіп, онымен текте, түрде қиыса 

байланысады. Анықталатын есім сөз белгілі халде келеді.  

Мысалы, ﺍﻟﻛﺗﺎﺐ ﻫﺬﺍ–бұл кітап; 

 

      ﺍﻟﻐﺭﻓﺔ ﻫﺫﻩ–бұл бөлме 

 

Сілтеу  есімдіктері  сөйлемде  бастауыштың  қызметін  атқарғанда,  есімді 

баяндауыш белгісіз халде қолданылады. 

Ф-ӘД-001/046 

 

 

3 

Мысалы, ﺐﺎﺗﻫﺬﺍ ﻛ – бұл–кітап; 

 

                      ﻫﺫﻩ ﻏﺭﻓﺔ–бұл–бөлме 

жүктеу/скачать 0,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: