Ф-әД-001/046 №9 Практикалық сабақтың тақырыбы

1 2 3 4 5 6 7 8

Жауап беру тәсілі

Жалпы сұрақтарға ﻢﻌﻨ [na‘am] “иә” деп тиянақтайтын, не ﻻ [lā]

“жоқ” деп терістейтін сөздер арқылы жауап беріледі. “Иә” не “жоқ”

сөздерінен кейін аз ғана үзіліс болып, одан кейінгі сөйлемнің ырғағы

төмендеп айтылады.

؟ﻫﻝ ﺃﻨﺖ ﻄﺎﻟﺏ–сен студентсің бе?

ﺃﻨﺎ ﻄﺎﻟﺏ،ﻨﻌﻢ–иә, мен студентпін

؟ﻃﻼﺏ ﻫﺆﻻﺀ ﺃ–олар студенттер ме?

ﻃﻼﺏ ﻫﺆﻻﺀ ،ﻻ–жоқ, олар студент емес?

Арнайы сұрақтар сөйлемнің кез келген мүшелеріне қатысты болып

келеді де, сұрау есімдіктерінің көмегімен жасалады.

:ﻰﺘﺄﻴ ﺎﻣ ﺎﻫﺮﻬﺸﺃ ﻥﻤﻮ .ﻝﻫﻭ ﺓﺰﻤﻬﻟﺍ ﺭﻳﻏ ﻯﺮﺨﺃ ﺖﺍﻭﺪﺃ ﻢﺎﻬﻔﺘﺴﻹﺃ–[hamza] және [hal] сұрау

шылауларынан басқа сұрау есімдіктері бар. Олардың көп кездесетіні

төмендегілері:

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻠﻌﻘﻼﺀ– ﻣﻥ–“кім?” тек адамзат жайында,

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻠﻌﻘﻼﺀ– ﻣﺎ–“не?” тек ғаламмзат жайында,

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻟﺯﻤﺎﻦ– ﻣﺗﻰ– “қашан?” уақыт жайында,

Ф-ӘД-001/046

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻟﻤﻛﺎﻦ– ﺃﻴﻥ –“қайда?” мекен жайында,

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻟﺣﺎﻞ– ﻛﻴﻒ– “қалай?” хал жайында,

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺍﻟﻌﺪﺪ– ﻜﻡ–“қанша?” сан жайында,

ﻭ ﻴﺳﺄﻞ ﺑﻬﺎ ﻋﻦ ﺠﻤﻴﻊ ﻣﺎ ﺘﻘﺪﻢ– ﺃﻱ– “қандай? қай?” ұсынылған барлық нәрсе жайында

сұралады.

1) ﺃﻱ (ﺔﻴﺃ)–қандай? Сұралып жатқан есім сөздің алдынан келіп, тануинсіз

қолданылады. ﺃﻱ (ﺔﻴﺃ)–қандай сұрау есімдігінен кейінгі есім сөз көбінісе ілік

септігінде, белгісіз халде қолданылады. Му’аннас тегіндегі есім сөздер үшін

[؟ﺃﻴﺔ] сұрау есімдігі қолданылады. [؟ﺃﻱ (؟ﺃﻴﺔ)] сұрау есімдігі сөйлемдегі атқарып

тұрған қызметіне орай, септіктерде өзгере алады.

Мысалы, ؟ﺃﻱ ﻜﺘﺎﺐ–қандай кітап?

؟ﺃﻱ ﻜﺘﺎﺐ ﻓﻰ–қандай кітапта?

؟ﻜﺘﺎﺐ ﺃﻱ–қандай кітапты?

2) ؟ﻜﻡ –“қанша?” сұрау есімдігіне тәуелді есім сөз, ﻜﻡ есімдігінен кейін

келіп, жекеше түрде, белгісіз халде, табыс септігінде қолданылады.

Мысалы, ؟ﻜﻡ ﻁﺎﻠﺒﺎ–неше студент?

ﻜﻡ ﻁﺎﻠﺒﺔ–неше студент (қыз)?

1) ؟ﻜﻳﻒ–қалай?, ؟ﺃﻴﻥ–қайда?, ؟ﻣﺘﻰ–қашан? сұрау есімдіктерінің соңғы

екеуі септеуліктермен тіркесіп те қолданылады.

؟ﺇﻠﻰ ﺃﻴﻥ–қай жаққа?; ؟ﺃﻴﻥ ﻤﻦ–қай жақтан?

؟ﺇﻠﻰ ﻤﺘﻰ –қашанға дейін?; ؟ﻤﺘﻰ ﻤﻦ–қашаннан бері?

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8