Ф изиологиялық сарғаю немесе транзиторлық сарғаю
жүктеу/скачать 170,7 Kb.
|
| 39-тапсырма:
Сілекей секрециясының төмендеуімен, тіс-қызылиек қалталарының пайда болуымен, ауыз қуысында тамақты шайнаудың бұзылуымен микроорганизмдердің саны артуы мүмкін. Ауыз қуысының қорғаныс жүйелерінің ерекшеліктері қандай? Ауыз қуысының нақты және спецификалық емес Қорғаныс факторларын тізімдеңіз, олардың әсер ету механизмін түсіндіріңіз. Ауыз қуысын зақымдануға жол бермейтін сұйықтық-сілекей болып келеді. Ауыз қуысының қорғаныс жүйелерінің ерекшеліктерінің бірі организмнің иммундық реакциясына жауап беру. Жалпы ауыз қуысының қорғаныш механизмі: спецификалық және бейспецификалық болып бөлінеді. Спецификалық қорғаныш механизмі иммуноглобулиндер арқылы жүзеге асады. Иммуноглобулиндердің үш түрі бар. Олар: IgA ауыз қуысының сезімтал аймақтарында кездесетін антидене; IgG кез келген дене сұйықтығында кездеседі; IgM қан мен лимфа сұйықтығында кездесетін иммуноглобулин. Сілкейдің антибактериалды қасиеті иммуноглобулиндер жүйесі арқылы жүзеге асады. IgA ауыз қуысының микрофлорасын түзуге және микроорганизмдерді патогенді микрофлораның әсеріне төзімді болуға мүмкіндік береді. Сонымен қоса иммуноглобулиннің бұл түрі тіндерде емес, секретте белсенді түрде түзіледі. Себебі IgA құрамындағы қосымша тізбектер молекуланың протеолитикалық ферменттердің әсеріне төзімді болуға жағдай жасайды. IgA бактериалды фагоцитозды күшейтеді. Ауыз қуысының қорғаныш жүйесінде бірқатар гидралаза қатысады, олардың ішінде лизоцим және альфа амилаза. Лизоцим бактерия қабырғасының муреинінің гидролиздеп, оның макромолекуласын зақымдайды. Ал альфа амилаза бактерия қабырғасындағы полисахариттерді гидролиздейді. Сілекей спецификалық ақуыздары тіс бетіндегі пелликула түзіп, қорғаныс қызметін атқарады. Пелликула ион алмастырғыш рөлін атқарып, кальций, фосфор мөлшерін қадағалайды. Уақыт өте пелликула тістен жалаңаштанып, тіс налеті пайда болады. Спецификалық емес қорғаныстың механикалық, химиялық (гуморальды) және жасушалық механизмдері ажыратылады. Механикалық қорғаныс микроағзаларды сілекеймен жуу арқылы зақымданбаған шырышты қабықтың тосқауылдық қызметі арқылы жүзеге асырылады. Сілекей микроорганизмдерді жуудан басқа, құрамында биологиялық белсенді заттардың болуына байланысты бактерицидтік әсер етеді. Химиялық (гуморальды) факторлар. Гуморальды қорғаныс факторына сілекей ферменттері жатады. Лизоцим-муколитикалық фермент. Ол барлық секреторлық сұйықтықтарда кездеседі, бірақ ең көп мөлшерде көз жасы сұйықтығында, сілекейде, қақырықта болады. Лизоцимнің қорғаныш рөлі, басқа сілекей ферменттері сияқты, микроорганизмдердің бетінде бекітілу қабілетінің бұзылуынан көрінуі мүмкін. Спецификалық емес қорғаныстың жасушалық факторлары. Олар фагоцитоз және табиғи өлтіруші жүйемен ұсынылған. Фагоцитоз-филогенетикалық тұрғыдан организмнің спецификалық емес қорғаныс реакциясының ең көне түрі. Адамның аралас сілекейінде ауыз қуысына қызыл иек қалталарының эпителийі арқылы түсетін лейкоциттер, лимфоциттер үнемі кездеседі. Олар бірінші кезекте вирусқа қарсы және ісікке қарсы иммунитеттің эффекторлары ретінде қызмет етеді. жүктеу/скачать 170,7 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|