25-тапсырма : Қандай дәруменнің гиповитаминозы балалардағы тістердің минералдану жылдамдығының төмендеуіне және қуыстарға әкеледі? Неліктен оның жетіспеушілігі осы процестерге ықпал етеді?
D Дәрумені
D дәрумені ауыз қуысының денсаулығы үшін өте маңызды, өйткені оның арқасында кальций сіңеді. Кальцийдің жетіспеушілігі көбінесе тістердің нашар дамуына, қызыл иек аурулары мен қуыстарға әкеледі. Д витаминінің жетіспеушілігі ауыздың жану синдромын тудырады. Бұл созылмалы аурудың белгілері-ауыздың ауыруы және жануы, ұйқышылдық, ауыздың құрғауы, дәм сезудің өзгеруі. D дәруменінің жақсы көздері: жұмыртқа, балық, сүт және треска бауыры. Бұл витаминнің тәуліктік мөлшерін күн сәулесінің астында 15 минут болу арқылы алуға болады. Жетіспеушілік белгілері:
*Құрғақ ауыз.
*Тіс жегісі, тістің сынуы
26-тапсырма Жасы ұлғайған сайын құлақ маңы сілекей бездерінің қызметі төмендейді. Бұл бездердің қызметі қандай? Сілекейдегі қандай ферменттердің белсенділігінің күрт төмендеуі байқалады?
Бездің негізгі қызметі-сілекей секрециясы. Бездің NaCl және KCl концентрациясы жоғары және амилаза белсенділігі жоғары сұйық сілекей шығарады. Оның қышқылдығы басқа үлкен сілекей бездерінің сілекей қышқылдығынан жоғары және секреция жылдамдығы төмен болса, РН 5,81 құрайды. Секреция жылдамдығының жоғарылауымен оның қышқылдығы төмендейді (рН жоғарылайды). Тәулігіне без шамамен 0,2 — 0,7 л сілекей бөледі (барлық сілекей бездері шығаратын көлемнің үштен бір бөлігі).
27-тапсырма : Кейбір балаларда тістің кеш шығуы байқалады, оған қандай дәруменнің жетіспеуі ықпал етеді? Ол ағзада қандай рөл атқарады?
Жалпы балалардың сүт тістері үш айларынан бастап шыға бастайды. Д дәрумені сүт тістерінің, сонымен қоса, жалпы тістердің денсаулығын сақтауда маңызды рөл атқарады. Ол минералдардың, яғни фосфор мен кальцийдің алмасу процестеріне қатысатын дәрумен. Д дәрумені болмаса, бұл микроэлементтер сіңірілмейді, нәтижесінде ағзаға минералдар қоры жеткіліксіз болатын болады. Бұл ересектерде кариес ықтималдығын айтарлықтай арттырады және тістің бұзылуына алып келсе, ал кішкентай сәбилерде сүт тістердің мүлдем түзілмеуінеде әкеп соғуы мүмкін.
Өнімдерден басқа, біздің денеміз Д дәруменін өздігінен өндіруге қабілетті екенін ұмытпауымыз керек. «Күн дәрумені» деп аталатын Д дәруменінің күнделікті организмге қажетті нормасын алу үшін, тек 15 минут күн астында жүру жеткілікті. Сол себептіде кішкентай балаларды жиі далаға, күн астына шығарып тұрады.
(өз ойымнан: анасы баласын тамақтандырған кезде анасыда Д дәруменіне бай тағамдарды қабылдауы керек. Балаға сүт арқылы ол жеткізілетін болады. Ондай Д дәрумендеріне бай өнімдерге: балық, жұмыртқа, бауыр, сүт өнімдерін жатқызамыз)