Аурудың дамуының негізгі себебі - иммундық жүйенің дисфункциясы. Сонымен қатар, бірнеше склероздың пайда болуына келесі бейімділік факторлары себеп болуы мүмкін:
вирустық және бактериялық аурулар;
қатты күйзелістер;
денедегі D дәрумені тапшылығы;
генетикалық бейімділік.
Зақымданулар дамыған сайын жүйке талшықтары ыдырауы немесе зақымдалуы мүмкін. Нәтижесінде мидың электрлік импульстары мақсатты нервке сәйкес жүрмейді. Бұл дененің белгілі бір функцияларды орындай алмайтынын білдіреді.
Миелин қабығы жоғалған немесе зақымданған кезде орталық жүйке жүйесінің көптеген аймақтарында тыртықтар пайда болады. Олар ОЖЖ-нің келесі бөлімдеріне әсер етеді:
Қозғалыстарды үйлестіретін және тепе-теңдікті басқаратын мишық;
Жұлын;
Оптикалық нервтер;
Мидың кейбір аймақтарындағы ақ заттарға
Миелиннің құрамына күрделі липидтер цереброзидтер кіреді. Олар май қышқылымен және көмірсулардың қалдықтарымен біріктірілген сфингозин амин спирті.
Миелин қабығының функциялары:
жүйке толқынының жеделдетілген өткізілуі
нейриттердің тірек молекулалық матрицасын құру және олардың трофикалық өсуін қамтамасыз ету
жүйелердің құрылымдық-функционалдық динамикасын қолдау
Тапсырма- 15 Коллаген дәнекер тінінің жасушааралық матрицасының негізгі құрылымдық ақуызы болып табылады. Коллагеннің посттрансляциялық модификациясын сипаттаңыз. Процесске қатысушыларды атаңыз. Коллагеннің түзілуіне қатысатын маңызды витаминнің рөлін сипаттаңыз. Бұл витаминнің жетіспеушілігі қалай көрінеді?
Жауап: Коллаген фибробластарда синтезделіп, жасуша-аралык матриксте бөлінді. Коллагеннін синтезі және оның ең соңғы түрінің түзілуі көптеген факторлардын, коферменттердің қатысуымен жүретін көп сатылы процесс.
1. Проколлагеннің түзілуі. Проколлаген 1050 амин кышкылдарынын
калдыктарынан тұрады.
2. Пролиннін, лизиннің гидроксилденуі.
С витаминінін бұл процестердегі негізгі рөлі: Ферменттердің SH-тобын корайды, Fe2 тотығып кетпеуін камтамасыз етеді, глюкозилтрансфераза және галактозилтрансфераза ферменттерінің көмегімен глюкоза қалдығының қосылуына қатысады.
3. Спиральға ширатылу немесе оралу. Үш тізбектен тұратын поли-пептидтік тізбектердін, пролиннің және оның туындыларынын аркасында, коллаген құрылысының белгілі бір түрге келуі.
4. Проколлагенпептидаза ферментінің әсерімен проколлаген тізбегінін қысқаруы.
5. Коллагендік фибрилдердің түзілуі. Коллагеннің молекулалары белгілі бір ретпен орналаскан және бірімен-бірі байланыспаған күйде болады.
Коллаген талшықтары лизиннің қатысуымен түзілетін коваленттік байланыстар аркылы бекиді. Бұл коваленттік байланыстың түзілуіне лизилоксидаза ферменті, РР-коферменті және В6 витамині катысады.
Осы коллагеннің синтезі кезінде оксипролиннін және лизиннің гидроксилденуіне қажет С витамині жетіспесе, коллагендік талшыктардын беріктігі, тұрақтылығы нашарлайды, осыдан барып кантамырлары онай жарақаттанып, каннын ағуына мүмкіндік туады, кыркулак ауруы дамиды.