.. Сапалық сын есім - заттың түсі, жағдайы, формасын сипаттайды. Мухаррем Ергин, сапалық сын есімдерді «жанды, жансыз тіршілік иелерінің түр, түс, пішін, дәм, иіс, қашықтық, мінез-құлық, әдет, талант, шеберлік сияқты әр түрлі сыртқы және ішкі ерекшеліктерін сипаттайтын сын есімдер."- деп түсінік береді. Тіршілік иелерінің ортақ немесе бөлек көптеген айырмашылықтары болғандықтан, оларды сипаттайтын сапалық сын есімдер де көп. Тіпті, жанды және жансыз тіршілік иесінің бірнеше ерекшелігі болуы оларды сипаттайтын сын есімдердің санын екі есеге арттырды. Заттың қасиеті неғұрлым көп болса, оларды сипаттайтын сын есімдерің саны соғұрлым көп болады. Қызметі арасында ешқандай айырмашылық болмағандықтан, барлығы да бірдей заттың қасиеттерін сипаттайдындықтан, бұл сын есімдерді олардың құрамына қарай жіктеп-жіліктеудің еш қажеті жоқ. Тек, жалпыға ортақ түрде мағына жағынан 2 түрге бөлінетіндігін атап өте аламыз. Бір бөлігі объектінің қасиетін сипаттаса; екіншісі объектінің қимыл қабілетін сипаттайды.
Қазақ тіліндегі сапалық сын есімдер
1.Сапалық сын есімдер заттың түрлі дәрежедегі сапасын, қасиетін тікелей білдіреді. Ал қатыстық сын есімдерде мұндай қасиет жоқ. Олар өз ішінен сынның жалпы зат атауына, құбылысқа, әрекетке қатысты белгілерін білдіреді.
2. Заттың сапалық белгісі өзінің бастапқы қалпын ұнемі сақтап тұрмайды. Мысалы, жаңа дәптер, қызыл орамал десек, мұндағы анықталушы зат есімдер (дәптер, орамал) осы қалпында тұра бермей, пайдалану барысында сындық сипатын өзгертеді (ескі дәптер, қызғылт орамал). Ал кейбір қатыстық сын есім арқылы берілген белгі сол заттың қолданылу уақытының ұзақтығына қарамастан, өзінің бастапқы қалпын, белгісін сақтап тұрады (таулы жер, ашпалы есік т.б.).
3. Әр түрлі заттардың бірдей сапалық белгісі түрлі сандық; абсолютті мағынада болады (кең көше, кең бөлме деген тіркестердегі кеңсапалық сыны көше, бөлме зат есімдерінің түрлі көлемдік, сындық белгісін білдіреді). Қатыстық сын есімдерде мұндай ерекшелік болмайды. [6.6]
