Қазақ тілін оқытудың қатысымдық әдісі

Оқыту әдістерінсіз алға қойған мақсатқажету мүмкін емес. Әдіс алға қойған мақсат пен нәтижені біріктіретін,оқуүрдісініңжүрегіболыптабылады.

Әдiс—белгiлiбiрғылымныңтеориясынсапалы әрітиiмдiтүрдежүзегеасыруүшiнқолданылатынiс- әрекеттердiңжинақталғанжүйесi.Қандайболмасын әдiстiңбәрiнетәнортақбелгіол—оныңпрактика арқылы жүзегеасуы.

Тiлдiүйретугеқатыстыәдiстiсөзеткендеарнайы қарастырылуға тиiстi мәселенiң бiрi — қатысымдық әдiс (коммуникативный метод). Қатысымдықәдiс­ тiңөзiндiкбелгiлерi:1)Қатысымдықәдiскемдеген- де екi адамның немесе бiр адам мен топтың,бiр топ пен екiншi топтың арасындағы тығызқарым- қатынастыңнемесебелсендiiс-әрекеттiңжүзегеасуы нәтижесiндеболады.2)Қатысымдықәдiсоқушымен мұғалімніңәрқайсысыныңөзiнетәнмiндеттерiбөлек болып, ал олардың алдарына қойған мақсаттарының ортақ болуын талап етедi. 3) Қатысымдық әдiс үйренушi мен үйретушiнiң бiр-бiрiмен пiкiр алмасуын, сөйлесуiнқамтамасызетекелiп,адамменадамның, бiрұлтпенекiншiұлттыңөзаратүсiнiсуiнежолашады.

4. 
   Қатысымдық әдiс оқыту жүйесiндегi бiрнеше тиiмдi тәсiлдер мен амалдарды бiрiктiредi. Солардың iшiненбәрiнеортаққасиеткеиеболатынбiреуiбасты өзек,жетекшiкiлтболады.5)Қатысымдықәдiстiң басты белгiсiнiң бiрi — тiлдi үйретудi күнделiктi өмiрдежүзегеасыру,сабақтыпрактикалықжағы- нанжан-жақтықамтамасызету.Мұндаоқусырттай немесежеке-даракүйдеiскеаспайды,адамдардың iсжүзiндегiөзараiс-әрекетiүстiнде,ауызба-ауыз сөйлесуi, тiлдесуi арқылы болады. 6) Қатысымдық әдiсарқылыбелгiлiбiртiлтуралыбiлiмберiлмейдi. Қарым-қатынасқұралытiлдiңөзiнқалайқолдану керектігіжөнiндеоқытылады,яғнисолтiлдесөйлеу үйретiледi.
   

Қатысымдықәдісмұғалімменоқушыныңара-сындағы байланысты нығайтып, бір-бірімен еркін тілдесуге жол ашады. Топта жақсы көңіл күй орнайды. Оқушылар бір-бірімен пікір алмасады. Білмегендерін топтық, ұжымдық жұмыстабілуге, толықтыруға мүмкіндікалады.

Қатысымдықәдісарқылыоқушытілдікәрекеттің барлықтүрінежаттықтырылады.Мәселен,сұраққоя білу, сұраққа жауап беру, көрген, білген жайларды әңгімелеп айтып беру, суреттің мазмұнын әңгімелеу, өз қиялын, арманын айта білу, экскурсияларда көргенінәңгімелеу,оқығанмәтінмазмұнынбаяндау,

достарымен, мұғаліммен әңгімелесу секілдісөйлеу әрекеттеріне оқушы қатысымдық әдіс арқылы үйретіледі.

Сабақта тiлдiк қатынас үш түрлi жолмен iске асырылады:

1. 
   Жұптық;
   
2. 
   топтық;
   
3. 
   ұжымдық.