Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)
жүктеу/скачать 46,97 Mb. Pdf көрінісі
|
Открыть Шимирова-Ж.К
| Магнитті резонансты томография
( МРТ) – 1946 жылы физиктер Ф.Блох пен Э.Пурселл ашқан ядролық магниттік резонанс құбылысын қолдану арқылы адам және жануар ағзасының ішкі мүшелері мен тіндерінің қабаттық кескінін алу әдісі. Осы жаңалығы үшін 1952 жылы физика бойынша Нобель сыйлығының иегері ядролық магниттік резонанс – электромагниттік өріске орналастырылған кейбір атомдардың (мысалы, сутегі протондарының) ядроларының қасиеттеріне негізделген физикалық құбылыс, радиожиілік импульстерінің әсерінен алдымен жұтылады , содан кейін энергия шығарады. Сигнал түріндегі бұл энергия қуатты компьютерлік жүйе арқылы тіркеледі және түрлендіріледі. 1973 жылы американдық ғалым П.Лотербур ядролық магниттік резонанс құбылысын сигналдың кеңістіктік локализациясы үшін градиентті магнит өрістерін енгізумен толықтыруды ұсынды. Компьютерлік томография үшін сол кезде қолданылған кескінді қалпына келтіру хаттамасының көмегімен ол алғашқы магниттік - резонанстық кескінді ала алды. МРТ 1970 жылдардан бастап адам ағзасын зерттеу үшін қолданылады . МРТ әдісі дене тіндерінің сутегімен қанығуына және олардың әртүрлі атомдармен қоршалған магниттік қасиеттерінің сипаттамаларына негізделген адам денесін зерттеуге мүмкіндік береді.және молекулалар. Сутегі ядросы магниттік моменті бар және тұрақты магнит өрісі қолданылғанда, сондай - ақ градиент өрісі деп аталатын қосымша өрістерге әсер еткенде және резонанста қолданылатын сыртқы радиожиілік импульстары әсер еткенде өзінің кеңістіктік бағдарын өзгертетін бір протоннан тұрады. Өріс бойымен бағытталған спиндердің саны біршама үлкен 170 болғандықтан, магниттік момент (макроскопиялық қарқындылық) жасалады. Ядроның төменгі энергия деңгейінен жоғарғы энергетикалық деңгейіне ауысуын тудыру үшін жүйеге ΔΕ (екі деңгей арасындағы энергия айырмашылығы) тең энергия кванттарымен әсер ету қажет. ΔΕ (магниттік өріс күші) энергия айырмашылығы неғұрлым үлкен болса, соғұрлым деңгей популяциясындағы айырмашылық соғұрлым көп және магниттік - резонансты сигналдың қарқындылығын алуға болады, бұл кескін сапасын айтарлықтай жақсартады. Магниттік - резонанстық контраст агенттері (МРКС) ретінде көбінесе гадолиний иондары - Gd(III) жоғары хелатты кешендер қолданылады. Контрасты MRC екі негізгі түрі бар: жасушадан тыс және жасушаішілік. Контрастты заттар дәрілік заттарға ұқсас түрде оралады, таңбаланады, тасымалданады және сақталады. Дене температурасын өлшеу үшін термометрдің негізгі түрлері. Дене температурасының нормадан ауытқуы көбінесе қабыну құбылыстарынан бастап және ішкі мүшелердің ауыр ауруларымен (онкологиялық аурулар, ми аурулары және т.б.) аяқталатын әртүрлі патологиялардың нәтижесі болып табылады. Дене температурасын әртүрлі әдістермен өлшеуге болады, соның ішінде: 1. Аксиларлы. Бұл әдіс термометрді қолтық астына қоюды қамтиды. Қол денеге басылады, бұл күйде құрылғы 5 - тен 10 минутқа дейін ұсталады; 2. Ауыз қуысы арқылы . Бұл әдіспен термометрдің ұшы тіл астына қойылады. Бұл жағдайда ауызды жабу керек. Терімен жақсы байланыста болғандықтан, бұл өлшеу әдісі аксиларлыға қарағанда жылдамырақ және 2 - 5 минутты құрайды; 3. Ректалды. Термометрдің ұшы антисептикалық ерітіндімен өңделеді, арнайы майлаумен майланады және тік ішекке орналастырылады. Өлшеу ұзақтығы ауыз әдісімен бірдей; 4. Құлақ арнасындағы температураны өлшеу. Құлақ арнасындағы температура электронды термометрмен өлшенеді. Құрылғының ұшы бірнеше секундқа құлаққа салынып, өлшем алынады; 5. Контактісіз. Инфрақызыл термометрмен өлшеу. Бұл жағдайда құрылғының жарық сәулесі, әдетте, науқастың маңдайына бағытталған. Өлшеу ұзақтығы бір секундтан бірнеше секундқа дейін. Дене температурасын өлшеу кезінде норма көрсеткіші ретінде 36,6 ° C болып саналады. Дегенмен, дене температурасына көптеген факторлар әсер етеді, мысалы, тамақ, тәулік уақыты. Сонымен, кешке дене температурасы жиі 0,1 - 0,2 ° C жоғары болады. Адамның дене температурасын өлшеудің әртүрлі әдістерімен 14- кестеде берілген норманың өзіндік диапазондары бар. 14 - кесте. Адам денесінің температурасын өлшеудің әртүрлі әдістеріне арналған қалыпты диапазондар Адамның дене температурасын өлшеу әдісі Стандартты индикатор, ° С Қолтық асты 35.2-36.8 Ауызша 35.7-37.3 Тік ішек 36,2-37,7 |