Файлы 1 ОҢТҮстік қазақстан медицина академиясы ж. К. Шимирова «Медициналық және фармацевтикалық тауартану» (оқулық)

193 
яғни, егер фокустық арақашықтық 50 см. болса, линзаның күші 2 Д
-
ға тең, ал 
25 см. болса 4 Д
-
га тең болғаны.
Миопияны екі
жағыда кіріңкі линзамен түзету керек. Ал алыстан 
көргіштікте екі жагыда шығыңқы
линза қолданылады. Осындай түзетудің 
арқасында фокус көз торына ауысады.
Шығыңқы линзалар дұрыс, ал кіріңкі линзалар теріс саналады
. 
Астигматизмде
екі көздің рефракциясы екі түрлі, немесе бір рефракция әр 
түрлі дәрежеде болып табылады. Оның себебі көз шынайнасының 
шығыңқылығының дұрыс еместігі де (яғни көз ажарының қиғаштығының бір 
тегіс тәрізді линзалар қолданылады
(Сурет 
70). 
Сурет 
70. 
Астигматизм
Қилы
 
көзділік
көздің көру сызықтарының қаралып жатқан затта 
қиылыспауының, конвергенциясының бүзылуының арқасында пайда болады. 
Бір сызығы зат арқылы өтсе, екіншісі жанамалап әртүрлі арақашықтықта 
өтеді. Көздің бұл ауруын призма тәрідес 0,5
-
ден 10 Д
-
ға дейінгі күші бар 
линзалармен түзетеді.
Көздің көргіштігін анықтау –
санмен
белгіленген көздің бір біріне 
жақын орналасқан екі жалтыраған нүктесін айыра білу қабілетін анықтау. 
Көздің көргіштігі –
объектінің құрылымын қарастыру қабілеті. Шынында, бұл 
зерттеу әдісі пациенттің көру деңгейін анықтауға мүмкіндік береді, бірақ
бұл 
әдіс 3
-
4 жасқа толмаған балаларға қолданылмайды.

194 
Көздің көргіштігін анықтау үшін арнайы кесте қолданылады. Алыстан 
көрушілікті анықтау үшін Сивцев (орыс әліппесі) пен Головин (Ландольт 
дөңгелегі) кестесі және балаларға –
Орлова кестесі қолданылады
(Сурет 
71). 
Осы кестелердің әр жолдарында көздің көргіштігі көрсетілген.
Сурет 71. Сивцев, Ландольта, Головин кестелері
Көзілдірік линзаларының барлығы афокальды, бірфокальды және көп 
фокальды болып келеді. Афокальды линзалар бейнені фокусқа түсірмейді. 
Олардың ішінде
көп қолданылатыны призма тәріздес линзалар (қилы 
көзділікке). Бірфокальды линзалардың басты қолданылуы амметропияны 
түзетуде (миопияда
, 
гиперметрияда, анизометропияда, астигматизмде). Негізгі 
мақсаты бейнені көз торына ауыстыру (анық көру үшін).
Көздің 
қызметін 
зерттейтін 
құралдармен 
құрылғылар
. 
Скиаскопиялық сызғыш
–
көз рефракциясының әртүрлілігін объективті 
анықтауға арналған құрал.
Айырмашылығы бір диоптриядағы плюс
-
минус
және қосымша 0,5 диоптрияға тең шынылар жиынтығын құрайды
(Сурет 72
).
Сурет
72.
Скиаскопиялық сызғыш

195 
Офтальмометр
—
қасаң қабақтың астигматизмін өлшеуге арналған 
құрал, ол қасаң қабақтың алдынғы бөлігінің қисықтық радиусын анықтайды
(Сурет 73
). 
Офтальмометр
(грек тілінен аударғанда. Ophthalmos 
- 
көз және 
metron - 
өлшеу), көздің сыну ортасының (қасаң
қабақ
және линза)
беттерінің 
қисықтық 
радиустарын 
өлшеуге 
арналған 
оптикалық 
құрылғы. 
Офтальмометрияның негізгі қағидасы
келесідей: көздің сыну ортасының 
беттері шағылыстырылады және кез
-
келген сфералық айналар сияқты, белгілі 
бір жағдайларда жақын объектілерден түсірілген
кескіндер береді. Айнада 
алынған кескіннің мөлшері үш факторға байланысты: заттың мөлшері, заттың 
айнадан қашықтығы және айнаның қисықтық радиусы. Екінші атауы 
кератометр
деп аталады
. 
Сурет 73
. 
Офтальмометр
Кератометр
көздің қасаң қабағы және қарашықтың диаметрін, 
көзілдірік линзасының артқы қабаты мен көздің қасаң қабығының биіктігіне 
дейінгі арақашықтығын өлшеуге арналған құрал (Сурет 74
). 

196 
Сурет 74
. 
Кератометр
Центрископ
көз қарашығының орталығына сәйкес корректілеу және 
көзілдіріктік линзаның оптикалық орталығының дұрыс келтіруін тексеруге 
арналған құрал
(Сурет 75
). 
Сурет 75
. 
Центрископ
 
Периметрия
–
сфералық бетіне көру проекциясымен көру шегін зерттеу 
әдісі. Көру шегі –
қараудың фиксациясы мен бастың қозғалмаған кезінде көзді 
көретін кеңістіктің бөлігі. Егер де көзбен қандай да бір затты көріп алсақ, сол 

197 
затты нақты ажыратқаннан басқа да әртүрлі кеңістікте орналасқан заттар 
адамның көру шегін түседі
(Сурет 76
).
Периметрияның көрсетілімдері:
1. Глаукома.
2. Көру жүйкесінің аурулары (неврит, травма, ишемия).
3. Көз торының дерті (дистрофия, қан
кету
, 
сәулелік күйік
). 
4. Гипертония ауруы.
5. Ми ісігі.
6. Бас сүйек
-
ми зақымы.
7. Ми қан айналымының бұзылуы.
8. Профилактикалық тексерулерде көздің көрушілігін бағалау.

жүктеу/скачать 46,97 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: