Ғана мысал, ғаламторды аша қойыңыз да, тере­ зеден «Қазақстан Туы» деп жазып, суретін іздесе­



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата20.02.2017
өлшемі4,07 Mb.
#4540
1   2   3   4   5   6

шатырлар ұшып, 

аулаларды  

су басты

 кеше түс қайта еліміздің 

оңтүстік өңірлерінде қатты жел 

соғып, нөсер жауын жауды. Аяқ 

астынан болған табиғи құбылыс 

біраз аймаққа шығынын қоса 

әкелді. 

қр  төтенше  жағдайлар  министрлігі 

бас пасөз  қызметінің  хабарлауынша, 

шым   кент  қаласында  қалың  жауын  17 

же  ке  меншік  үй дің  ауласын  су  астында 

қал  дыр  ды. Өйт кені көшелердегі су ай да-

ғыш жүйелер күл-қоқысқа әбден тол ған. 

Бұл күні қаладағы жер комитеті ор на лас-

қан  ғимараттың  жертөлесін  де  жаң быр 

суы басып қалды. Оны тазартуға об лыс -

тық  тө тен ше  жағдайлар  қызметінің  то -

ғыз ар на йы көлігі мен 30-ға жуық адам 

қа тыс ты.  шымкенттіктер  сумен  алы сып 

жат  қан да,  алматы  облысы  тұр ғын д а -

ры  ның  басым  бөлігі  қараңғыда  қал ды. 

Кеш кісін  секундына  13-15  метр  жыл-

дам дықпен соққан желдің әсерінен тал-

ды қорған  қаласында  облыстың  көп-

те  г ен  ау данын  жарықпен    қамтамасыз 

етіп тұрған жүйеге ағаш құлаған. Соның 

ке  сі рі нен  Еркін,  Өтенай  және  Үштөбе 

ел ді  мекендерінде  3000-нан  астам  үй 

жа рықсыз қалды. Дүлей дауыл жұрт шы-

лық ты  қараңғыда  қалдырып  қана  қой-

май,  біраз  тұрғын  үй  мен  Үштөбедегі 

пер  зент ха на ның шатырын ұшырып әкет-

ті. ал матыда розыбакиев көшесіндегі бес 

қа  бат  ты  тұрғын  үй  шатырсыз  қалды.  та-

раз  да  60  жастағы  кейуана  жарнамалық 

те мір  жақтаудың  астында  қалып,  ауыр 

жа  ра қат ал ды. 

Жансая сеРғАзыҚызы

түркияға кетпей, 

қазақтың 

қазынасында қалды

шымкент қаласы Абай 

аудандық сотының судьясы 

ғалым мыңбатыров шығарған 

үкім күшіне еніп, стамбулға 

заңсыз өткізілмек болған 100 750 

АҚш доллары мемлекет кірісіне 

алынды... 

...  алматы  қаласының  тұрғыны  Вале-

рий Степанұлы жиглин «Д.Е.т.а. AIR» ақ 

әуе  компаниясында  алыс  және  жа қын 

шетелдерге  жолаушылар  мен  жүк  та-

сы   малдайтын  ил-62  ұшағында  экипаж 

ко  ман дирі  қызметін  атқарады.  Валера 

«шым кент-Стамбул»  бағытында  ұшатын 

ке  зек ті  сапарына  шығар  сәтте  ағабеков 

пен  нұрманов  деген  таныстарын  кезік ті-

ріп қалады. Валерий Степанұлының ұшақ 

командирі екенін білетін олар таныс та ры-

нан  қомақты  соманы  Стамбулдағы  Омер 

де ген  азаматқа  жеткізіп  беруін  өтінеді. 

Әри н е,  қызмет  «рақметсіз»  болмайтыны 

тү  сінікті.  Өзара  келісімнен  кейін  Валерий 

олар ға  ақшаны  алғаны  және  жоғарыда 

аты  аталған  азаматқа  табыстайтыны  жө-

нін де тілхат жазып береді.

 «маңызды тапсырманы» міндетіне ал -

ған Валерий кешкі сағат 19-дар шама сын-

да әуежайға келеді. Әрине, көптеген ше-

тел  дерге жолаушылар тасымалдап жүр ген 

ол қазақстан аумағынан 3000 ақш дол-

ла  рынан артық ақшаны заңдастырмай өт-

кі  зу ге  болмайтынын  жақсы  біледі.  Бі рақ 

100 750 долларды заңдастыруды жөн са-

намайды.  Өйткені  бұл,  біріншіден,  өзі нің 

ақ шасы  емес,  екіншіден,  күнделікті  жұ-

мы  сын атқарып жүрген оны ешкім тергеп-

тек  се ре қоймас деген сенім болды. 

Оңтүстік  қазақстан  облысы  бойынша 

ке  ден дік 

бақылау 


департаментінің 

«Әуе жай-шым кент»  ке ден дік  бе  ке  ті-

нің  арнайы  бақылауынан  өтерде  ке ден 

қызметкерлерінің  «қазақстан  рес пу бли-

касы ау ма ғы нан алып бара жатқан ва лю -

та бар ма?» деген сауалына «2 900 ақш 

доллары  бар»  деп  жалған  жауап  береді. 

Әрине,  мұндай  көлемдегі  соманы  заң-

дас тыру  міндетті  емес.  алайда  тексеру 

ба ры сын да В.С.жиглиннің қолындағы че-

мо дан нан 100 750 доллар ақша шығады. 

Сөй тіп,  экипаж  командирінің  «заңсыз 

пай да табамын» деген әрекеті салдарынан 

сол кү ні 30 жолаушы белгіленген уақыттан 

ке ше уіл деп ұшуға мәжбүр болды. 

ұлттық 


валютаға 

айналдырғанда 

15  112  500  тең ге ні  құ рай тын  бұл  ақша 

сот  үкімімен  мем лекет  пай да сына  кіріс 

етіл  се, осы қыл  мыс  ты жасаған В.жиглинге 

200  ай лық тық  көр сет кіш  есе бін де,  яғ ни 

254 600 тең ге айып пұл са лын ды. 

шадияр моЛдАбек, 

Оңтүстік Қазақстан облысы      

«ҚазмұнайГаз» ұлттық 

компаниясы келешекте мұнай 

өндіру көлемін жылына 

37 миллион тоннаға дейін 

арттыруды жоспарлап отыр. Ал 10 

жылдан кейін өндірілетін мұнай 

қоры 1,6 миллиард тоннаға дейін 

жетеді деп болжануда. 

Бұл  туралы  кеше  астанада  бесінші 

мәрте  өткен  қазақстандық  мұнай  және 

газ  өндіру  қарқынын  арттырудың  жаңа 

технологиялары  мәселесі  талқыланған 

конференцияда  аталған  компанияның 

геология,  геофизика  және  сужима 

(резервуар)  департаментінің  директоры 

Әнуар жақсыбеков  айтты. «қазмұнайгаз» 

ұлттық  компаниясының  жаңа  даму 

стратегиясына сәйкес, геологиялық барлау 

жұмыстарының  тиімділігін  арттыру  және 

жаңа  активтерге  қол  жеткізу  нәтижесінде 

2020  жылға  қарай  мұнай  өндіруді  37 

млн  тоннаға  дейін  арттыру  көзделуде. 

ал  өндірілетін  мұнай  қорын  былтырғы 

дерекке сәйкес, 701 млн тоннадан 1 млрд 

637  млн  тоннаға  дейін  өсіру  болжанып 

отыр», – дейді ол.  

жаһандық  қаржы  дағдарысы  мұнай 

және газ секторынан түсетін табыс ағынын 

күрт төмендетіп жіберді. Ел экономикасын 

алға сүйреп келе жатқан локомотив – дәл 

осы мұнай және газ секторы екені даусыз. 

Дағдарыстан  шығар  жол  іздегенде  де 

осы салаға иек артамыз. Десек те, мұнай 

шығару  мәселесінде  де  бізге  көмескі 

қаншама  проблемалар  бар.  геология, 

геофизика  және  сужима  (резервуар) 

департаменті директорының орынбасары 

Серік  ұзықанов:  «қазақстанда  пай далы 

қазбалармен  айналысатын  компания-

лар дың  көбісінде  істен  шыққан  мұнай 

ұңғымаларының  үлесі  артып  келеді»,  – 

дейді. Бұл да мұнай шығарудың қарқынын 

арттыру  мәселесіне  келгенде  аяққа  тұсау 

болмақ. 

Серік ұзықанов көмірсутегі ресурстары 

сарқылуға  шақ  қалған  кен  орындарын 

тиімді  пайдаланып  жүрген  мұнай  өн ді-

руші  алдыңғы  қатарлы  елдердің  тә жі-

ри бесін  қолдану  қажет  деп  есептейді. 

Яғни ерте ме, кеш пе, бізде де кейбір кен 

орындарындағы  мұнайларымыз  сар қы-

ла  бастайды.  Сол  кезде  сарқылған  кен 

орындары  мәселесінің  қалай  да  ал ды-

мыздан  шығатыны  айтпаса  да  түсінікті. 

қазақтың «қыстың қамын жаз ойла» дейтін 

тағылымы  бар.  Серік  ұзықанов  осыны 

меңзеп отырса керек. Яғни шетелдіктерден 

түбі  көрінген  мұнай  кен  орындарымен 

жұмыс тәжірибесін қазірден игере берудің 

артықтығы жоқ. Әйтпесе жоғарыда атал-

ған  межелерге  қол  жеткізген  тұста  да 

жеке ленген кен орындарының түбі көріне 

бастауы мүмкін. Олай дейтініміз, жылына 

37 млн тонна аз мұнай емес. 

жиынға қатысқан энергетика және ми-

нералды ресурстар вице-министрі ләззат 

қиы нов:  «қазақстан  мұнайы  мен  газын 

игеруге  жаңа  технологияларды  енгізу 

осы  саланың  ғана  гүлденуіне  мүмкіндік 

беріп қоймайды, сонымен қатар еліміздің 

экономикасының  басқа  да  салаларына 

жаңа серпін береді», – дейді.

салтан сӘкен, 

Астана

мұнайдың 

мұңы 

сарқылған 

соң да 

таусылмайды

астық  нарығында  мұндай  тәсіл  қол 

емес. Себебі бұл салада жекеменшік ком-

па ния лар үстемдік құрады. Олар үкіметтің 

айт қанына көне қоймайды. ал экспортты 

шек теу өндірушінің шекесіне барып тие ді. 

міне, содан бері екі жыл өтсе де, бұл тү-

йін дердің ешқайсысы  шешілмеді. Ба зар-

дағы  құбылмалы  баға  өндірушілер  мен 

саудагерлерге  қатты  әсер  еткені  сон ша, 

олар енді нарықтың тұрақтылығын қам та-

масыз ететін халықаралық ұйымға бірігуді 

өз де рі қолдап отыр. 

Сол  себепті  6-7  маусымда  Санкт-пе-

тер бургте  өтетін  Дүниежүзілік  астық  фо-

ру мының  маңызы  ерекше  болмақ.  65 



«Астық одағы» қашан құрылады?

осыдан екі жыл бұрын Ресейдің сол кездегі ауыл 

шаруашылығы министрі Алексей Гордеев астық өндірісі 

мен оның саудасын бақылайтын халықаралық ұйым құру 

жөнінде ұсыныс айтқан еді. Алайда оның сөзіне құлақ аспақ 

түгіл, нарықтағы ірі ойыншылар өре түрегелді. сондағы уәжі 

мынадай –  оПек­ке мүше елдерде мұнайды өндіру мен сатуға 

мемлекеттік монополия орнатылған. сондықтан үкімет кез 

келген уақытта «шүмекті жауып», мұнай  бағасын реттей 

алады. мемлекеттік монополия ішкі нарықта да төмен бағаны 

ұстап тұруға мүмкіндік береді.

ел дің ауыл шаруашылығы министрлері, ха-

лықаралық ұйымдар бас қосатын жиынды 

са рапшылар Давостан артық түспесе, кем 

түс пейді деп отыр. жалпы, басқосудың ре-

сей де өткізілуі тегін емес. терістік көршіміз 

ас тық экспорты жөнінен ақш, Канада жә-

не  Еуроодақтан  кейін  төртінші  орында. 

алай да  ірі  бәсекелестеріне  қарағанда, 

ре с ейдің  егістік  алқабы  мол.  Бұл  –  ауыл 

ша руа шылық  өнімдеріне  басымдық  бе ру 

арқылы  көмірсутегі  шикізатына  тәуел ді-

лік тен арылтатын бірден-бір жол.  Өйткені 

бо лашақта ауылшаруашылық өнімдеріне, 

оның  ішінде  дәнді-дақылдарға  деген  сұ-

раныс  көбейеді.  қазір  жер  бетінде  бос 

жатқан  құнарлы  алқап  азайды.  ал  тұр-

ғын дардың  саны  жыл  сайын  өсіп  келеді. 

1900  жылы  жер  бетінде  1,6  млрд,  1980 

жы лы 4 млрд адам өмір сүрсе, қазір 6,7 

миллиардтан  астам  халық  бар.  Бұұ  бол-

жамы бойынша 2050 жылы жер бетіндегі 

адам саны 9 миллиардқа жетеді. Оған қо-

са, биоотынға деген сұраныстың артқанын 

ұмыт паған жөн. 

ресейдің өзінде былтыр 108 млн тон-

на  астық  жиналды.  Бұл  18  жылдан  бері 

қо л жетпеген рекордтық көрсеткіш. қазір 

ас тық тың бағасы көмірсутегі құнына жете-

қа был. мұнайдың тоннасы 364,6 доллар 

бол са,  бидайдың  тоннасы  –  180-200 

дол лар  көлемінде.  Әйтсе  де,  мәселе  тек 

ба  ғада  емес.  «қара  алтынды»  шартты 

түр де байларға арналған тауар десе, би-

дай  –  кедейдің  азығы.  Көмірсутегін  тұ-

ты  ну  дамыған  елдерге  тиесілі  болса, 

азық-түлікке  деген  сұраныс  азия  мен 

аф  ри  кадағы  дамушы  елдердің  үлесінде. 

Сөз  ара сын да  ай та  кете йік,  ре сей  ас ты ғы 

кө  бі  не  Египет,  тунис,  ал жир,  ма рок   ко-

ға  жө нел тіледі.  ал  бұл  ел дер  сон ша лық-

ты бай емес. Егер соңғы жылдары қаржы 

саласындағы  алып сатарлардың  «жәр де-

мімен» мұнай ба ғасы шарықтаса, астыққа 

кел генде мұн дай әдіс тің «қолы жүрмейді». 

Ке дей елдер оны үш-төрт есе бағамен са-

тып ала алмайды. 

астық нарығының тағы бір ерекшелігі – 



ҚР Статистика агенттігінің мәліметіне сүйенсек, соңғы 6 жылдан 

бері елімізде жиналған астықтың жалпы көлемі 5,4 миллионға артқан. 

Рекордтық көрсеткішке (20,1 млн т) қол жеткізген 2007 жылды алсақ, осы 

жылдар ішіндегі өсім 36,7 пайызға көтерілді. Астық жинауда Қостанай 

облысы (30,7%), Солтүстік Қазақстан (29,2%) және Ақмола облыстары 

(19, 3%) алдыңғы қатарда. Дәнді-дақылдардың басым бөлігі бидай 

үлесінде – 80,5 %. Жылына 13,5-20,1 млн бидай алынады. Бұл ТМД 

бойынша Ресей мен Украинадан кейін 3-ші орынды иемденуге мүмкіндік 

береді. Экспортқа орта есеппен 2,8-7 млн тонна бидай шығарылады. 

Кейбір сарапшылардың болжамына сенсек, 22-28 млн тонна астық 

өндіруге еліміздің шамасы жетеді.

жыл са йын құ ны өз геріп отырады. Бір қа ра-

ғанда, бағаның ша рық та уына бар лық негіз 

бар. алай да халқы көп негізгі тұтынушылар 

–  азия  мен  африка  елдерінің  мүмкіндігі 

шек теу лі. нәтижесінде, нарықта астықтың 

көп  мөлшері  қалады.  Баға  құлдыраса, 

ин вестиция  азаяды.  нәтижесінде,  егістік 

жердің көлемін кемітуге тура келеді. Биыл 

да  осы  үрдіс  қайталанды.  Өткен  жылғы 

мол өнім бағаны құлдыратты. Сондықтан 

ресей  астық  одағының  төрағасы  ар ка-

дий  зерновой  жоғарыда  аталған  түйт-

кілдерді  петерборда  өтетін  форумда 

ше шу  қажет  дейді.  Сарапшылардың  пі кі-

рінше,  өндірушілер,  тұтынушылар  жә не 

халықаралық  ұйымдардың  күшін  бі рік-

тіргенде ғана тығырықтан шығар жол та-

бы лады.

жуырда  рФ  ауыл  шаруашылығы  ми-

нистрінің  орынбасары  александр  пе три-

ков ресей, украина және қазақстан ас тық 

пұлын  құрып,  әлемдік  нарықтың  25  па-

йызын  иелене  алады  деген  болатын.  Бі-

рақ  бұл  10-15  жылға  арналған  жоспар. 

Әзір ге ортақ қазандағы әр елдің үлесі де 

бел гі ленген  жоқ.  «мұндай  одақ  құрудың 

ма ңызы сол – үш ел бірігіп, шетелдік бә-

секе лес терге төтеп бере алады» деп отыр.

нарық


РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет

№88 (88) 



4.06.2009 жыл, бейсенбi

www.alashainasy.kz

5

?



Б i л г i м   к е л г е н   Б i р   с џ р а ћ

Б i л г i м   к е л г е н   Б i р   с џ р а ћ

өркениет


Жаңа Жоба

Көне түркі жазуын 

үйренейік

«Жазған құлда шаршау жоқ»

Қазақ мақалы



парабалар

Түбі бір ТүрКі ЖұрТы

Параба –


бастама

рәміз


мерейтой

мамандардың айтуынша, теңіз түбіне 

ешқандай балық, басқа да су-мекенділер 

бара  алмайды.  терең  теңіздерде  мекен 

ететін  балықтар  судың  беткі  жағында 

жүзеді  екен.  ал  теңіз  тереңіне  сүңгуден 

киттер  бәрін  басып  озады.  адам 

арнайы  жүзу  киімінсіз  бар  болғаны  600 

метрлік  тереңдікке  ғана  сүңги  алады. 

ал  пингвиндер  400  метрге,  кашалоттар 

1150 метрге дейінгі тереңдікте су астында 

жүзеді. ең мықты деген суасты кемелерінің 

тереңдікті киттер ғана еңсере алады

Естуімше, теңіздің ең терең тұңғиығына ешқандай балық, басқа да теңіз 

мекендеушілері жете алмайтын көрінеді. ал адам суға сүңгігенде қаншалықты 

тереңдікке бара алады? 

арай ТұрЖаНОВа, Өскемен қаласы

сұрағыңызға  алматы  қаласындағы 

орталық  музей  директорының  ғылыми 

жұмыстар жөніндегі орынбасары 



Гүлмира 

МұХТарҚыЗы жауап береді: 

–  Дәл  қазіргі  кезде  музейдегі  жәді-

герлер  сақтандырылмай  отыр.  мұның 

өзіндік  себептері  бар.  біріншіден,  мем-

лекет  тарапынан  құндылықтарды  сақтан-

дыруға  қаржы  бөлінбейді.  екінші ден, 

жәдігерлердің  нақты  құнын  анықтау  өте 

қиын.  Өйткені  олар  бухгалтерлік  есеп-

пен  бағаланбайды,  әр  зат  өзінше  құнды. 

ал  жәдігерлерімізді  шетелдерде  өтетін 

көрмелерге  апарған  кезде  міндетті  түрде 

сақтандыру  компанияларымен  келісіп, 

шартты  түрде  бағасын  белгілеп  сақ-

тандырамыз.  себебі  шетелде  біздің 

жәдігерлеріміз  жоғалып  қалуы  немесе 

біреулер  оның  көшірмесін  жасап  алуы 

мүмкін.  осындай  түрлі  жағдайлар  кез-

десіп  жатады  ғой.  сондықтан  мүл кіміз-

ді  сақтандыру  қажет.  Шетелде  ұйым-

дастырылатын  көрмелерге  музей  мүлкі 

сақтандырусыз  жіберілмейді  де.  ал  енді 

өзіміздің  музей  ішінде  жәдігерлеріміз 

бен  құндылықтарымызды  сақтандыру 

Жәдігерлер сақтандырыла ма?



Музейдегі құнды жәдігерлер сақтандырыла ма? Құндылықтарды 

сақтандыру қалай жүзеге асырылады?

айгүл раЙыМҚұлОВа, Алматы облысы

ЖаңғырыҚ


Мәриям ӘбСаТТар

са

хна



қажеттігін  соңғы  кездері  ақпарат  және 

мәдениет  министрлігінің,  басқа  да 

құзырлы  орындардың  назарына  ұсынып, 

мәселе қозғап жүрміз. 

бірінші жинаққа қазақстандық эстрада 

әншілерінің  орындауындағы  бесік  жыр-

лары жазылған еді. енді балақайлар түнгі 

ұйқы  алданда  роза  бағланова,  бибігүл 

төлегенова,  мақпал  Жүнісова,  батырхан 

Шүкенов пен асылбек еңсепов секілді әнші 

апа-ағаларының  орындауындағы  бесік 

жырларын  тыңдайтын  болды.  ал  тағы 

бір  дискіге  алтын  сақа,  айдаһар  секілді 

қазақтың халық ертегілері басылған. 

Жапон  ғалымдары  «бала  анасының 

құрсағында жатқанда әдемі әуен тыңдап, 

дүниеге келген алғашқы алты айында жып-

жылы ана сүтін қылқ-қылқ жұтып жатып, 

ана жүрегінің дүрсілін естісе ғана дені сау, 

өмірге құштар азамат болып өседі» дейді. 

ал  мұны  біздің  ата-бабамыз  баяғыда-ақ 

дәлелдеп, жаңа туған нәрестені ана сүтіне 

жарытып,  тап-тұйнақтай  етіп  құндақтап, 

бесікке бөлеп, әдемі әнмен тербеткен. Өсе 

келе  қазақ  баласы  ата-әжесінің  ертегісін, 

батырлар  жырын  тыңдап  өсетін  болған. 

Кейінгі жылдары балалар анасының бесік 

жырын тыңдамақ түгіл, ақ сүтін емуге зар 

болды емес пе?.. ал бесік жырының қазіргі 

заманға сай өңделіп, дискілерге жазылуы 

қуантарлық  жағдай.  бұл  да  болса,  біздің 

ата-бабаларымыздың ұрпақ тәрбиелеудегі 

ерекшелігінің  қайта  жандануына  септігін 

тигізбек. 



Жәмилә  аЙыМбЕТОВа,  Жобаның 

ұйымдастырушысы: 

–  мұндай  жинақты  шығарудағы 

мақсатымыз – сәбилер сана сына кішкене 

күнінен  ана  тілі  мен  ұлттық  мәдениет, 

салт-дәстүрімізді  бесік  жыры  мен  төл 

ертегілеріміз  арқылы  дарыту.  осы  жоба 

арқылы  жетім  балаларға  қолдау  көр-

сеткіміз  келеді.  Жинақты  сатудан  түскен 

қаражат түгелімен республикалық балалар 

және сәбилер үйлеріне аударылады.



айнұр СЕНбаЕВа

Әншілер бесік 

жырын айта 

бастады

Жақында Халықаралық 

балаларды қорғау күні 

қарсаңында бүлдіршіндерге 

арналған «Құлыным» 

аудиодискісі шыққанын естіп, 

қуанып қалдық. бұл балаларға 

арналған бесік жырлары 

жазылған екінші жинақ. алғашқы 

дискі осыдан бес жыл бұрын 

жарық көрген болатын. бұл жолы 

«Құлыным» қайырымдылық 

жобасы бір адамда екі аудиодискі 

шығарып отыр.

Құрметті  хат  иелері!  мен,  яғни 

мақала  авторы,  сіздер  айтқандай, 

«бала  шығармашылығын  әуес  көретін 

журналист»  емеспін.  Және  «амре 

Кашобаева  имела  большой  успех  в 

Париже»  дегенді  де  ойдан  алып,  жоқ 

жерден  жік  шығарып  отырғаным  жоқ. 

тағы айтарым, сіздер мені кешіретіндей, 

өрескел  қатені  жіберіп  отырған  мен 

емес!  сіздердің  «байқаусызда  қате 

жіберген  алаңсыз  балаларыңыз»!  айт-

пақшы,  бала  дейсіздер,  «2003  жылы 

мектеп  бітіріп  кеткен  белгісіз  біреу» 

қалай  бала  болады?  осы  жерде  өз 

сөздеріңізге  өздеріңіз  қайшы  келіп 

тұрған жоқсыздар ма? бұл жерде мәселе 

баланы  білмегені  үшін  жазалауда  емес, 

айтайын  деген  түпкі  ойымыз  қазақтан 

шыққан  осындай  тұлғаны  танымаған 

күйі  мектепті  бітіріп  кеткен  түлектің 

артында  соны  кезінде  таныта  алмаған 

оқу 

орнының 


кінәсі 

жатқандығы. 

бәлкім,  сіздер  «баланың  қателігі»  деп 

қорғаштап отырғандарыңыз «бір қарын 

майды  бүлдірген  бір  құмалақтың  кері» 

шығар? Гимназияларыңыз мейлі орысша 

оқытсын,  бірақ  қазақтың  тарихын,  сол 

тарихта ізі қалған тұлғалар жайлы дұрыс 

оқытуы  шарт  қой?!  әйтпесе  әмірені 

амре  деп,  оның  атасы  Қашаубайды 

Кашобай  дегені  былай  тұрсын,  оны 

«певица»  деп  білетін  «адрес  ашушы 

түлектің»  ізін  басарлар  көбеймесіне  кім 

кепіл?  мұны  біз  тек  сіздерге  ғана  емес, 

қазақтың  барша  білім  ошақтарына 

арнап отырмыз. 

ал  қымбатты  оқушылар,  сіздер 

болашақ  бір-бір  саланың  маманы 

ретінде,  ең  алдымен  қазақ  деген 

халықтың  ұрпағы  ретінде  ұлтымыздың 

тіліне,  тарихына,  тұлғаларына  абай 

болыңыздаршы. 



болат ұЗаҚОВ, 

Қалибек Қуанышбаев 

атындағы Қазақ музыкалық 

драма театрының 

бас режиссері: 

– Қазіргі қазақ театрының жағдайы 

сізді  қаншалықты  алаңдатады,  баян­

дап өтсеңіз...

–  Tеатрдың  жағдайы  дегенде  ойға 

оралатын  ең  әуелгі  мәселе  –  театр 

қызметкерлерінің  материалдық  жағ-

дайы.  театрдағы  адамдардың  жағдайы, 

көңіл-күйі 

жақсы 

болатын 


бол са, 

театрдың  да  рухы  биік  болады.  «ораза, 

намаз  –  тоқтықта»  деген  сияқты  ғой, 

«қарны тоқ» болған әртістің көңілі де өзге 

нәрсеге  алаң  болмайды.  міне,  мен  жаңа 

ғана  есеп  бөлімінен  әйелім  екеуіміздің 

жалақымыздың  есепшотын  алып  кел-

дім.  екеуіміздің  осы  айдағы  жалақымыз 

25  пайыз  қосылғанның  өзінде  28  мың 

теңгеден  шығыпты.  мен  жалпы  өнер 

адамдарына  жалақы  тағайындайтын 

орын  дарда  отырған  адамдарға  таңғала-

мын. «Қандай негізге сүйеніп бөледі екен» 

деп  те  ойлаймын  кейде.  мысалға  өзім ді 

ала тын  болсам,  бала-шағамның  бала-

бақшасы мен мектебінің ақысына, жүріп-

тұруына,  күнделікті  нан  мен  майына 

орташа  есептегенде  160  мыңнан  аса 

қаражат кетеді екен. Киім-кешегін қоспа-

ғанда. енді ойлаңыз, тапқан 28 мың теңге 

нәпақаңды  қайда  жырымдайсың?  мен 

ұлттық,  академиялық  театрларды  айтып 

отырғаным  жоқ.  олардың  да  жалақысы 

жетісіп  тұрған  жоқ,  60-70  мың  болуы 

керек  шамасы.  Жалақыға  жарымай  жүр-

ген  әртістерімізге  «жақсылап  ойна»  деп 

талап  қоюға  да  ұялады  екенсің.  оларға 

тек  «қазақ  өнерінің,  қазақ  дәстүрінің, 

салтының, ғұрпының, қазақ тілінің, ұлттың 

ошағы  –  осы  театр  ғой»  деп  намысын, 

рухын  осылай  қамшылау  арқылы  ғана 

жұмыс  жасатамыз.  бірақ  рухани  үгіт  нан 

болмайды ғой. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет