Бүргелі бақажапырақ тұқымдары – семена подорожника блошного – Semina Plantaginis psyllii

   Бүргелі бақажапырақ - Подорожника блошного - Plantaginis psyllium

   Бақажапырақтар тұқымдасы – семейство родорожниквые – Plantaginaceae

   Сипаттамысы. Биіктігі 10-40 см біржылдық өсімдік. Сабағы өте тармақталған, жоғары бөлігі мен гүл себеттері түкпен жабылған. Жапырақтарының ұзындығы 7 см, қарама – қарсы орналасқан, ұзын, шеттері бүтін, түкті. Гүлдері ұсақ, олар қалың орналасқан көптеген гүл табандарына орналасқан бүршікті бастарға орналасқан. Жемісі – 3-4 мм, ұзындығы қорапша конус тәрізді қақпағы бар ішінде көптеген тұқымдары бар. Шілдеде гүлдейді, тұқымы тамызда піседі.

    Таралуы. Кавказда құрғақ баурайларда өседі. Қазақстанның барлық аудандарында кездеседі.

    Дәрілік шикізаты. Тұқымдары (Semina Plantaginis) ұзын, шеттері қайық тәрізді ішке қарай майысып, бір беті ойық, екінші беті дөңес болады. Бүйір жағының ортасында ақ даққа ұқсаған тыртығы бар. Тұқымдары жалтыр, тегіс, күңгірт-қоңырқай түсті немесе қара; ұзындығы 1,7-1,8 мм, ені 0,6-1,5мм, иіссіз, дәмсіз. Сулағанда шырыштанады – шырыш тұқымының сыртқы абатында болады (эпидермис жасушаларында). 

     Химиялық құрамы. Тұқымдары шырышқа өте бай 40% дейін; ақуыз жүргізгіш және созылмалы колитте тұтқыр зат ретінде қолданылаады. Бұл өері ішке қабылданған тұқымның күшті ісінуіне (3-5 есе) байланысты. Сонымен бірге шырыш қаабынуға қарсы және қан тоқтататын қасиет көрсетеді.