Таралуы. Қазақстанда, Тобылда, Есілде, Ертісте, Ақтөбеде, Муғалжарда, Ембіде, Зайсанда, Алтайда, Тарбағатайда кездеседі. Су жағалауларында, сортаң шалғындарда, сулы ормандарда, егістік жерлерде, үй маңындағы жол жиектерінде өседі.
Дәрілік шикізаты. Дәрілік шикізаты өсімдіктің жер үсті бөліктері (Herba Gnaphalii uliginosi). Ақшайырдың шөбін жаздың аяғына қарай жинаған дұрыс, бұдан ерте ол өсіп жетілмейді де оны табу қиынға түседі. Шөбін тамырымен қосып жұлып алады (тамыры жіңішке, әрі жер бетіне жақын орналасқан). Шикізаты гүлдеу кезеңінде гүл шоғырымен бірге жиналған бүтін өсімдік.
Химиялық құрамы. Шөбін алкалоидтар, гнафалин, фитостери, каротин, аскорбин қышқылы, тимин, К,С,А,В дәрумендері, иілік және майлар, пигменттер, эфир майы, камедь табылған.
Қолданылуы. Ақшайырдың препараттары гипертониялық дерттің алғақы сатыларында, стенокардияда, асқазан мен ұлтабардың жарасында қолданылады. Сонымен қатар, оны жүйке қозуында,ж үректің қабынуында, диабетте, өкпе туберкулезінде де пайдаланады.
Шетен жемістері – плоды рябины – Fructus Sorbi
Кәдімгі шетен – Рябина обыкновенная – Sorbus aucuparia L.
Раушангүлділер тұқымдасы – семейств розцветные – Rosaceae
Сипаттамасы. Қабығы сұр түсті, беті тегіс ағаш өсімдік. Гүл шоғары қалың қалқанша гүл шоғарынан тұрады. Жемісі домалақ жиде тәрізді ашық қызғыл-сары, қышқыл, ащылау жалған жеміс, тамыз-қыркүйекте піседі және ағашта аязға дейін қояды.
Таралуы. Қазақстан жерінде Жоңғар, Іле, Күнге Кетпен, Теріскей, Қырғыз Алатауында, Батыс Тянь-Шань тауларында кездеседі. Қарағайлы орманды, бұта аралығында, тауда 3000 м дейін көтеріліп өседі.
Дәрілік шикізаты. Піскен жемістерін (Fructus Sorbi) алғашқы аяздың алдында немесе одан кейін жинайды. Сонда жемістерінің дәмі сүйкімді болады. Жемістерінің жас күйінде кептірілген күйде пайдаланады. Жемістерін сары түсті, беті әжімделге, жылтыр, үстіңгі бетінде гүл тостағаншасының қалдығы, ішінде 2-7 орақ тәрізді жемістері бар. Дәмі ащы-қышқыл.
Химиялық құрамы. Жемістерінде β-каротиннің едәуір мөлшері эпоксид, крептоксантин және басқа каротиноидтар, дәрумендер Р, С, қанттар 8%-ға дейін, органикалық қышқылдар (алма, лимон, шарап), ащы және иілік заттар табылған. Спирт пен кетоқант L-сорбоза кездеседі. Тұқымдарында гликозид амигдалин және маайлар, ал жапырақтарында аскорбин қышқылы табылған.
Қолданылуы. Жемістері медицинада поливитаминді дәрі ретінде қолданылады. Жас жемістерінен дәруменді шырын алу үшін және ликер-арақ өндірісінде кеңінен қолданылады. Халық медицинасында тәбет ашатын қасиеті кеңінен қолданылады.
Білім алушының қолы _______Жасталапова Әсима
2021ж."4"қаңтар __________________________________________________________Кабулов.Б
(кәсіптік практиканың тікелей жетекшісі)
2021ж. "4" қаңтар
2. Білім алушы мадақтамалары мен жазалары
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
3. Кәсіпорыннан (ұйымнан) кәсіптік практика жетекшісінің қорытындылары
__________________________________________________________________
Кәсіпорыннан (ұйымнан) кәсіптік практика жетекшісінің қолы
_________________________________________
2021ж. "4"қаңтар
|
Техникалық және қауіпсіздік,орта
білімнен кейінгібілім беру
ұйымдары үшінкәсіптік
практиканы ұйымдастыру мен
өткізуқағидаларын және
практика базалары ретінде
кәсіпорындарды(ұйымдары)
айқындау қағидаларына
2-қосымша
|
Достарыңызбен бөлісу: |