"Ғылым" деп адамның білім алуын, жүйелеу және тексеру бағытындағы кызметінің түрін айтамыз. Білімнің бәрі ғылыми білімге жатпайды, олардың жақсы тексерілгендері мен негізделгендері ғана жатады
§ 1.3. Қазіргі ғылым. Негізгі ұғымдар
жүктеу/скачать 20,16 Kb.
|
1 2
Байланысты:бөж,аудару
Қазіргі ғылымның бастауы Еуропада XV-XVII ғасырларда қаланды. ғылымда дүниенің, табиғаттың не екенін, оның қалай мүмкін болатыны туралы түсінік қалыптасқан кездеадам олармен қарым-қатынаста болуы керек. Ғылыми екені анық Дүниеге көзқарас қоғамда өзінің орнығуы мүмкін болғандықтан ғана бұл көзқарасты өзінен-өзі түсінікті нәрсе ретінде қабылдауға дайын. Демек, феодалдық өндірістік жүйенің жойылу кезеңінде қоғам, жаңа, ортағасырлықпен салыстырғанда, көзқарас ғылыммен мәні жағынан сәйкес келетін дүние, табиғат. Қазіргі ғылым көп жағынан айтарлықтай, түбегейлі ғасыр немесе жарты ғасыр бойы қалыптасқан ғылымнан ерекшеленеді артқа. Оның бүкіл келбеті мен қоғаммен қарым-қатынасының сипаты өзгерді. Қазіргі кезде таным саласына, пәніне және әдісіне байланысты Келесі ғылымдар бөлінеді: - табиғат туралы - табиғи; - қоғам туралы – гуманитарлық және әлеуметтік; - ойлау мен таным туралы – логика, гносеология және т.б. Жоғары бағыттардың және мамандықтардың классификаторында кәсіптік білім беруде келесі ғылымдар бөлінеді: -жаратылыстану-математика (механика, физика, химия, биология, топырақтану, география, геология, экология және т.б.); - гуманитарлық және әлеуметтік-экономикалық ғылымдар (мәдениеттану, теология, философия, филология, тіл білімі, өнер, тарих, психология, әлеуметтану, экономика, статистика, құқық және т.б.); - техникалық ғылымдар (машина жасау, сәулет, құрылыс, телекоммуникация, металлургия, электроника және т.б.); - ауыл шаруашылығы ғылымдары (агрономия, малтану, ветеринария, орман шаруашылығы бизнес және т.б.). Практикамен байланысына қарай ғылымдар іргелі болып бөлінеді (теориялық), олар объективті және негізгі заңдылықтарын түсіндіреді субъективті дүние және практикаға тікелей бағытталмаған және қолданбалы, техникалық, өндірістік және әлеуметтік-техникалық мәселелерді шешуге бағытталған. Практикаға қатысты білім жүйесі ретінде ғылымның келесілері бар Ерекше өзгешеліктері: - сипаттамалық – деректер мен фактілерді жинау және жинақтау. Осы функциядан (кезең) кез келген ғылым басталады, өйткені ол тек негізделуі мүмкін фактілік материалдардың үлкен көлемі. Мәселен, химия оның алдындағы алхимиктер жинақталған кезде ғана пайда болуы мүмкін. әртүрлі заттардың химиялық қасиеттері туралы орасан зор деректі материал; - түсіндірмелі - құбылыстар мен процестерді, олардың ішкі түсіндірмесі механизмдер; - жалпылау - заңдар мен заңдылықтарды тұжырымдау; көптеген бір-бірінен айырмашылығы бар нәрселерді жүйелеу және біріктіру құбылыстар мен фактілер. Классикалық мысалдарға жатады биологиялық түрлердің классификациясы К.Линней, эволюция теориясы Ч.Дарвин, мерзімді заң D.I. Менделеев; -болжамдық – ғылыми білім алға мүмкіндік береді бұрын белгісіз жаңа процестер мен құбылыстарды болжай алады. Мәселен, мысалы, «қосу қаламның ұшы» дәлдігімен Уран, Нептун, Плутон планеталары ашылды. секундтан кейін астрономдар Жердің кометамен соқтығысуы туралы есептей алады т.б.; - ғылымның нұсқаушы немесе нормативті қызметі - ғылыми білім, мысалы, мемлекеттік стандарттарды оңтайлы құруға мүмкіндік береді үшін міндетті болып табылатын белгілі бір өнімдер немесе технологиялар жұмыста, мектепте және т.б. жүктеу/скачать 20,16 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|
1 2