Ғылыми деректер базасы түсінігі
жүктеу/скачать 33,5 Kb.
|
№2-3 дәріс
|
Ғылыми деректер базасы түсінігі Ғылыми қызметтің тиімділігін бағалау үшін бірқатар ғылыми метрикалық көрсеткіштер қолданылады және бұл ғылымометриялық мәліметтерді алудың негізгі көздерінің бірі болып табылатын мәліметтер базасы. Ғылымометриялық мәліметтер базасы-бұл библиографиялық және дерексіз мәліметтер базасы, ғылыми жарияланымдардың дәйексөзін бақылау құралы. Сонымен қатар, бұл жеке ғалымдар мен зерттеу ұйымдарының қызметіне сұраныс, белсенділік және әсер ету индекстерінің жай-күйі мен динамикасын сипаттайтын статистиканы қалыптастыратын іздеу жүйесі. Негізгі ғылымометриялық көрсеткіштер Дәйексөз индексі-ғылыми әлемде қабылданған Ғылыми жұмыстың "маңыздылығы" шарасы. Дәйексөз индексінің шамасы жарияланымға сілтемелер санымен немесе басқа дереккөздердегі автордың тегімен анықталады. SCI бұл ең көп таралған ғылымометриялық көрсеткіштердің бірі. Әдетте, егер оның еңбектері жоғары импакт-факторлы журналдарда жарияланса, ғалымның үлкен дәйексөз индексі бар. 1960 жылы ғылыми ақпарат институты (ISI) ғылыми журналдарда жарияланған мақалаларға бірінші дәйексөз индексін енгізіп, "Science Citation Index (SCI)" сияқты дәйексөз индексінің негізін қалады, содан кейін оған әлеуметтік ғылымдар ("Social Sciences Citation Index", SSCI) және өнер ("art and Humanities Citation Index", AHCI) бойынша дәйексөз индекстерін қосады. Қазір бұл индекс толығымен Web of Science базасында ұсынылған және Thomson Reuters қолдайтын Web of Knowledge платформасының көптеген ресурстарының бірі болып табылады. Импакт-фактор - ғылыми журналдардың маңызды сипаттамасы. Оны 1960 жылдары Пенсильваниядағы (АҚШ) құрылымдық лингвист және ғылыми ақпарат институтының (ғылыми ақпарат институты, ISI) негізін қалаушы Евгений Гарфилд ұсынған. Бұл журналдағы мақалалардың салыстырмалы көрсеткіші. Журналдың Импакт-факторы белгілі бір кезеңдегі (әдетте 3 жыл) осы журналдағы мақалаларға сілтемелердің онда жарияланған мақалалар санына қатынасына тең. Жыл сайын ғылыми ақпарат институты (ISI) есептейді. Басылымның саны неғұрлым аз болса, әр дәйексөздің үлесі соғұрлым көп болады, бірақ оның ықтималдығы аз болады. Сондықтан жоғары импакт-факторға ең жақсы үміткер-бұл өте сирек шығатын журнал. Импакт-фактор-бұл журналдың орташа мақаласы келтірілген жиілікті анықтайтын және журналдың өнімділігі мен дәйексөзін, яғни ғылыми танымалдылығын бағалау арқылы журналдарда жарияланған жұмыстардың сапасын көрсететін шара. Хирша индексі (h-index) — бұл көрсеткішті Калифорния университетінің оқытушысы Сан-Диегодағы физика профессоры Хорхе Хирш 2005 жылы классикалық "дәйексөз индексіне"балама ретінде ұсынған. Критерий зерттеушінің жарияланымдарының санын және осы жарияланымдардың дәйексөздерін ескеруге негізделген. Яғни, ғалымның h индексі бар, егер оның N мақаласынан h әрқайсысы кемінде h рет келтірілсе. Web of Science, Scopus және RSCI библиографиялық және дерексіз мәліметтер базасы – бұл жарияланымдардың библиографиясы, жарияланымдарға аннотациялар және жарияланымдарда қолданылатын әдебиеттер тізімі өңделетін ғылыми жарияланымдар туралы мәліметтер базасы. Осы мәліметтер базасындағы ақпарат негізінде ғылымометриялық көрсеткіштер қалыптасады: Хирш индексі, дәйексөз индексі, Импакт-фактор. Ұйымның Web of Science басылымдары туралы мәліметтер U-Multirank, Round Ranking, US News, Global Institutional Profiles Project сияқты университеттердің халықаралық және отандық рейтингтерін құрастыруда қолданылады. Scopus деректері Times Higher Education немесе QS World University Rankings сияқты әлемдік университеттердің рейтингін құрастыруда қолданылады. Эксперт-РА, Интерфакс рейтингтік және ақпараттық-талдау агенттіктері Ресейлік ғылыми дәйексөздер индексінің (РИНЦ) көрсеткіштеріне сүйенеді. жүктеу/скачать 33,5 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|