А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010

 

349 

с    их    помощью    возможны    теоретические    обоснования    наиболее  

эффективных  путей  и  методов  эстетического  воспитания. 

В  предлагаемой  нами  педагогической  технологии  учебное  занятие 

рассматривается  как  единица  времени,  необходимая  для  проявления 

творческих способностей учащегося. Воспитательная функция занятия прямо 

пропорциональна  силе  идейно-эстетического  воздействия  преподавателя  на 

учащегося. 

Согласно  педагогической  технологии  эстетического  воспитания  на 

основе  изучения  предметов  гуманитарного  цикла,  весь  учебный  процесс,  с 

точки  зрения  его  эстетически  воспитывающих  возможностей  содержания, 

целесообразно рассматривать с трех основных позиций:  

–  эстетически  развивающих  возможностей  содержания  учебного 

процесса;  

–  эстетически  воспитывающих  возможностей  самой  организации 

учебного процесса; 

 –    деятельности  учащихся  и  эстетических  возможностей  деятельности 

педагога-организатора учебного процесса. 

Речь  должна  идти  не  об  анализе  одного  конкретного  занятия,  а  о 

выработке определенной позиции в подходе к содержанию любого занятия, о 

выработке  принципов,  руководствуясь  которыми,  преподаватель  мог  бы 

сделать  каждое  занятие  по  гуманитарному  предмету  эстетически 

воспитывающим и развивающим. 

Содержание  дисциплин  гуманитарного  цикла,  предусмотренное 

учебными  планами  для  изучения  в  колледже,  отвечает  востребованной  в 

обществе задаче формирования высокой эстетической культуры.  

Теоретическим  основанием  модели  является  факт  того,  что  на 

протяжении  трех  лет  обучения  в  колледже  учащиеся  изучают  дисциплины 

гуманитарного цикла, в содержании которых имеются большие возможности 

эстетического    воспитания;  необходимо  только  систематизировать 

эстетически  направленные  педагогические  возможности  дисциплин 

гуманитарного  цикла.  Вместе  с  тем  до  сих  пор  злободневными  остаются 

вопросы:  «Задумываемся  ли  мы  сегодня,  прогнозируя  будущее  ребенка,  о 

таком важнейшем критерии воспитательного идеала, как красота? Оцениваем 

ли  результаты  воспитательной  работы  с  позиции  того,  насколько  красивы 

наши дети внешне и внутренне?» [2.64].  

На рисунке 1 приведена разработанная нами педагогическая технология 

эстетического воспитания учащихся колледжа. 

 

 

 

 

 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Стычева О.А., Садыкова З.К. Педагогическая технология эстетического воспитания на основе...  

 

 

 

350 

 

 

 

Рисунок 1 - Педагогическая  технология формирования эстетической культуры 

учащегося колледжа 

 

Исходя  из  педагогической  технологии,  приведенной  на  рисунке  2, 

разработано  содержание  эстетического  воспитания  учащихся  колледжа 

предметами  гуманитарного  цикла.  Содержание  нами  понимается  как  система 

знаний,  умений  и  навыков,  эмоционально-ценностного  отношения  к 

окружающему,  в  процессе  которого  формируется  эстетическая  культура 

учащегося. 

Отбор  такого  содержания  должен  осуществляться  в  соответствии  с 

заданной  целью  на  основе  определения  детерминант,  т.е.  факторов, 

оказывающих  влияние  на  набор  структурных  компонентов  содержания 

образования.  

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Стычева О.А., Садыкова З.К. Педагогическая технология эстетического воспитания на основе...  

 

 

Цель: формирование эстетической культуры как основополагающего направления  

технологии эстетического воспитания учащихся колледжа 

 

Задачи:  определить  алгоритм  отбора  эстетического  содержания  предметов 

гуманитарного  цикла,  форм,  методов,  условий  эффективного  формирования 

эстетической  культуры  учащегося,  выявить  критерии,  показатели  уровня 

сформированности эстетической культуры 

 

Содержание воспитания 

 

Предметы 

гуманитарного 

цикла 

Факультативные 

курсы 

Опыт эстетической 

творческой деятельности – 

производственная

 

практика

 

Принципы, методы, формы организации системы эстетического воспитания 

 

Результаты:  эстетическая  культура  учащихся  –  сформированный  уровень  

потребности  в  полноценном  восприятии  и  правильном  понимании  прекрасного  в 

искусстве и действительности

. 

 

Педагогическая технология формирования эстетической 

культуры учащегося колледжа 

 

351 

 

При  отборе  содержания  эстетического  воспитания  мы  опирались  на 

исследования Э.Ф.Зеера [3. 54], адаптируя предлагаемые им положения к нашему 

предмету исследования: 

–  целевая  установка  на  развитие  эстетической  культуры  личности 

учащегося колледжа; 

–  опора на субъективный опыт учащихся колледжа; 

       –    интеграционное  единство  форм,  методов  и  средств  освоения  дисциплин 

гуманитарного цикла. 

Единицей  обучения  на  занятиях  гуманитарного  цикла  является,  как 

правило,  учебный  текст.  Следовательно,  необходимо  моделирование 

текстовой информации при изучении гуманитарных дисциплин в колледже. 

При  работе  с  нехудожественным  текстом  (на  занятиях  по  истории,  и 

культурологии) в зависимости от того, какая его сторона является предметом 

моделирования, предлагаем три вида моделей. 

Концептуальная  модель  предполагает  отражение  авторской  концепции, 

нравственно-эстетического  содержания  текста,  его  понятийного  поля  и 

причинно-следственных связей между ключевыми компонентами текста. 

Логико-грамматическая  модель  несет  информацию  о  логической 

структуре  текста  в  ее  тесной  взаимосвязи  с  особенностями  построения 

основных  композиционных  блоков.  Работая  с  данной  моделью  текстовой 

информации,  учащиеся  осваивают  элементы  логической  культуры, 

являющиеся,  по  нашему  убеждению,  атрибутивными  характеристиками 

культуры  мышления.  Следовательно,  в  данном  случае  мы  актуализируем 

эстетику мышления. 

Нравственно-эстетическая  модель  воплощает  идеалы  автора,  в  том 

числе  эстетические, актуализация которых в сознании учащихся становится 

основой формирования их нравственных представлений. 

Работа  с  художественным  текстом  (на  занятиях  языка  и  литературы) 

предполагает обращение к двум моделям. 

Яркие  в  эстетическом  отношении,  экспрессивные  художественные 

произведения  (языковые  явления)  делают  возможным  построение 

ассоциативной  модели,  которая  отражает  первичное  восприятие  учащимся-

читателем  текста.  Построение  такой  модели  является  начальным  этапом 

вхождения в эстетическую среду. 

Более  глубокий  взгляд  на  художественное  произведение  (языковое 

явление)  учащиеся  отражают  при  создании  концептуально-эстетической 

модели  текста,  в  которой  представлена  и  идейная  позиция  автора,  и  ее 

художественное  (языковое)  воплощение,  проявляющееся  в  подборе  средств 

языковой выразительности. 

Актуальность  применения  указанных  моделей  при  изучении  предметов 

гуманитарного цикла: 

 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Стычева О.А., Садыкова З.К. Педагогическая технология эстетического воспитания на основе...  

 

 

 

352 

-  способствует  формированию  у  учащихся  навыков  свободного 

ориентирования  в  информационном  пространстве,  умения  выявлять  в  нем 

главное; 

- оптимизирует усвоение информации; 

- развивает речемыслительные способности учащихся; 

- создает основу эстетического восприятия учебной информации. 

Такие  особенности  организации  учебного  процесса  (алгоритм  отбора  и 

конструирования  содержания,  типология заданий, моделирование текстовой 

информации)  предполагают  определенное  содержание  эстетического 

воспитания  учащихся.  В  таблице  1  приведено  содержание  эстетического 

воспитания учащихся колледжа предметами гуманитарного цикла. 

 

Таблица  1  –  Содержание  эстетического  воспитания  учащихся  колледжа  в 

процессе изучения дисциплин гуманитарного цикла 

 

Цель эстетического 

воспитания 

Содержание воспитательной 

работы по эстетическому 

воспитанию 

Методы и формы 

реализации 

1 курс 

-развитие интеллектуальных и 

эстетико-духовных свойств 

личности учащегося колледжа: 

эстетических потребностей, 

эстетических взглядов; 

- развитие эстетического вкуса 

учащихся; 

- развитие эмоционально-

чувственной сферы, 

эстетического восприятия 

Формирование 

нравственно-

эстетического  идеала  человека 

современного 

общества, 

основанного  на  взаимовлиянии 

эстетических  и  нравственных 

взаимодействий, 

ежедневно 

предстающих перед учащимися в 

разнообразных  материальных  и 

духовных формах 

 

- лекции; 

-эстетические беседы; 

- конференции; 

-гуманитарные олимпиады 

2 курс 

-формирование эстетического 

отношения к миру,  глубокое и 

гармоничное его восприятие и 

понимание; 

- развитие потребности в 

совершенствовании 

эстетической культуры 

выделение из опыта человеческой 

деятельности (содержание 

предметов гуманитарного цикла) 

эстетических приоритетов, их 

использование в опыте учебной 

деятельности 

- лекции; 

- диспуты; 

-эмоционально-смысловой 

анализ 

докладов, 

рефератов; 

-«литературный критик»; 

- конференции; 

-гуманитарные олимпиады 

3 курс 

- формирование эстетических 

убеждений; 

- формирование потребности в 

эстетической творческой 

деятельности 

построение не только учебной, но 

учебно-исследовательской 

и 

производственной 

(практика) 

деятельности 

на 

основе 

эстетических закономерностей; 

осознание  эстетического  смысла 

жизнедеятельности 

- лекции-полилоги; 

- дебаты; 

-эмоционально-смысловой 

анализ 

конкретных, 

текущих  событий,  фактов 

жизни; 

-составление вердиктов; 

- конференции; 

- инсценировки 

 

На  первом  курсе  на  материале  конкретного  содержания  дисциплин  

гуманитарного  цикла  развиваются  эстетические  потребности, расширяется 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Стычева О.А., Садыкова З.К. Педагогическая технология эстетического воспитания на основе...  

 

 

 

353 

кругозор    учащихся,  формируется    умение    ощущать    и    создавать    красоту  

окружающей  обстановки, предметов  труда  и  быта. 

На  втором  курсе  учащиеся  знакомятся  с  основными  эстетическими  

категориями 

(прекрасное, 

возвышенное, 

трагическое, 

комическое), 

проблемами    содержания    и    формы    в    искусстве,  с    выдающимися  

произведениями  литературы, кино, театра, музыки, живописи. 

Основная    цель    такого    подхода    к  воспитанию:    научить    учащихся  

умению  рассуждать  по  вопросам  культуры  речи, манер, одежды, убранства  

квартиры;    использовать    в    целях    эстетического    воспитания    учащихся  

экскурсии  в  музеи, на  спектакли. 

Если    на    первых    курсах    эстетическая        творческая    деятельность  

выражается  в  стремлении    познакомиться  с  произведениями  искусства 

(художественная  литература,  театр,  музыка,  ИЗО),  то    начиная    с    третьего  

курса    эстетическая    деятельность    становится      более    целенаправленной, 

охватывающей    все   сферы    эстетического    воспитания    (учебный    процесс, 

окружающая    среда,  природа,  общение,  искусство).  Формируется  

эстетическое    сознание    учащегося  (эстетическое    восприятие,  творческое  

воображение, вкус, образное  мышление), развиваются общие и  специальные 

способности,  эстетические    потребности    и    интересы.  У  учащихся  в  

определенной    степени  уже    развита    общая    художественная    культура, 

художественно-эстетический вкус, навыки  эстетической  деятельности. 

Содержание 

гуманитарных 

дисциплин, 

актуализируемое 

с 

использованием  предлагаемого  алгоритма,  обеспечивает  позитивную 

динамику  смысловой  сферы  личности,  которая  проявляется  в  изменении 

общей  направленности  уровня  эстетической  культуры  учащегося,  в 

расширении ценностно-смыслового пространства личности. 

 

ЛИТЕРАТУРА  

 

1.

 

Данюшенко В.С. Практические  работы  учащихся  с позиции педтехнологии //Педагогика. – №3. 

1993.– С.29-33. 

2.

 

Андреев В.И. Педагогика творческого саморазвития. – Казань, 2000. – 283с. – С.81. 

3.

 

Зеер Э.Ф. Психология  профессий. – Екатеринбург: Изд-во Урал. Гос.проф.-педаг. ун-та, 1977. –

244 с

. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

354 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

 

 

А.К.ҚҰРМАНБАЙ 

 

А.Ясауи атындағы ХҚТУ-нің аға оқытушысы 

 

ЭКОЛОГИЯЛЫҚ БІЛІМ БЕРУ МЕН ТӘРБИЕНІҢ МАҢЫЗЫ 

 

В статье рассмотрены вопросы о становлении экологического воспитания и о его влиянии на 

общество, социологические группы и на личность человека. 

 

The  ecological  education    problems  and  its  influence  on  the  society,  sociological  groups  and 

personality are considered  in the given article..  

 

 

Ел 

Президенті 

Н.Ә.Назарбаевтың 

«Қазақстан-2030» 

даму 

стратегиясында  халыққа  экологиялық  білім  беру  мәселесіне  айрықша  көңіл 

аударғаны баршамызға белгілі. 

  Қоршаған  табиғи  ортаны  қорғау  барысында,  білім  беру  мәселесінің 

өзектілігі  күннен  күнге  артып  келеді.    Экологиялық  тәрбиенің  қалыптасуы 

жалпы  қоғам  дамуына,  ондағы  әлеуметтік  топтардың,  жеке  тұлғаның 

санасында айрықша орын алуы азаматтық қоғам қалыптастыруға ерекше үлес 

қосады. 

  Экология  –  бұл  әлеуметтік  проблема.  Өндіріс  орындарының  күрт  арту 

кезеңінде,  ғылыми-техникалық  революцияның  дамуына  байланысты, 

қоршаған ортаны сақтау, қорғау және табиғи ресурстарды үнемді пайдалану 

қазіргі  күннің  өзекті  проблемаларының  бірі  болып  отыр.  Бұл  мәселелерге 

түсініксіздікпен  селсоқ  қарау  мен  техникалық  экологиялық  қате  саясаттар, 

қоршаған  ортаның  ластануына  және  жер  бетіндегі  организмдердің 

қалыптасқан  жағдайларына  негативті  әсерін  тигізеді.  Қордаланған  негізгі 

проблемаларды шешуде, табиғат пен адамзат қоғамының арасындағы қарым-

қатынастардың  орны  ерекше.  Бұл  қарым-қатынастардың  дұрыс  дамымауы 

адамзатқа  үлкен  қауіптер  туғызуы  мүмкін.  Табиғат  ресурстары  мен  өзіндік 

құны  арзан  қажетті  заттарды  алу,  экономикалық  пайда  табу  –  экологияны 

бұзудың негізгі себептерінің бірі. Түптеп келгенде, адамдар қазіргі уақытта өз 

іс-әрекеті  нәтижесінде  туындаған  апаттармен  арпалысып  жүр.  Әсіресе, 

адамзаттың қоршаған ортаға әсері мен оған деген орныққан көзқарастарының 

биосферада  қалыптасқан  тепе-теңдіктерді  сақтаудағы  орны  ерекше  болып 

отыр.  Егер  адамзат  қоғамы  биосфердағы  тіршілікті  сақтап  қалғысы  келсе, 

онда  олар  табиғат  байлықтарына  және  оларды  пайдалануға  деген 

көзқарастарын күрт өзгертуі қажет [1]. 

  Қазақстанда 

экологиялық 

жағдайдың 

қалыптасуы 

халықтың 

денсаулығына  әсер  етпей  қоймайды,  экономикалық  мағынаға  әкеледі, 

сондықтан экологиялық қауіпсіздік – мемлекет аймақтарының стратегиялық 

міндеттерінің  бірі,  ерекше  атап  көрсетсек,  экологиялық  қауіпсіздік  –  бұл 

халықтың  тұрмыс  жағдайының  тұрақтылығы  мен  қалыпты  өмір  сүруін 

қамтамасыз  ету.  Экологиялық  жағдайдың  нашарлау  себептерінің  бірі 

халықтың экологиялық білім деңгейінің төмендігі немесе жеткіліксіздігі. 

   

 

355 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Құрманбай А.К. Экологиялық білім беру мен тәрбиенің маңызы

 

 

 

  Осыған орай,  қоғам өміріндегі ең басты міндеттердің бірі  – табиғатты 

қорғау  мәселелерімен  жастарды  ғылым  негізінде  теориялық  және 

практикалық  біліммен  қаруландыру.  Бұл  үшін  экологиялық  білімнің  негізгі 

көздері  химия,  физика,  биология,  география,  астрономия  пәндері,  олардың 

бағдарламаларындағы  оқу  материалдарын  дәрістерде  терең  түсіндіріп, 

мектептен  тыс  экологиялық жұмыстарда  тиімді  қолдана  білуге  оқушыларды 

үйрету және дағдыландыру. 

  Көрсетілген  пәндер  бойынша  экологиялық  мәліметтерді  сол  пәндердің 

негізінде бағдарламаға енгізу қажет. Мысалы, география пәні бойынша: жерді 

қорғау,  тиімді  пайдалану,  орман-тоғайларды,  өсімдіктерді  қорғау,  оларды 

өрттен  сақтау,  өзен-көлдердің  ластануына  қарсы  күрес  жүргізу,  ауаның 

тазалығын  сақтау,  өндірістерді,  топырақ,  ауа  жағдайларын  есепке  алып 

тұрған жерлерде дұрыс орналастыруды қамтамасыз ету.  

  Арнайы  экологиялық  пәндерді  енгізумен  бірге,  дәстүрлі  пәндер  де, 

мазмұны  жөнінен  жердің  тұтастығы,  барлық  тіршілік  етушілердің  ортақ 

мекені жөніндегі идеяларымен толықтырылуы тиіс. 

  Экологиялық  білім  беру  мектепке  дейінгі  мекемелерден  бастау  алуы 

қажет.  Бұл  –  экологиялық  мазмұнға  құрылған  танымдық  негіздегі  амалдар 

мен ойындар, табиғатқа қамқорлық сипаттағы әдістер. Мұнан соң, бастапқы 

экологиялық  білім,  орта  мектептерді  қамтып,  стандартты  мәселелер  мен 

табиғатқа әсер ету модельдерін пайдалану арқылы жүзеге асады. Жоғары оқу 

орындарындағы экологиялық білім, іргелі ғылыми білімдерге сүйене отырып 

жүргізілуі  қажет  және  пәнаралық  байланыстар  орын  алуы  тиіс.  Сонымен 

қатар, жекелеп оқыту, икемді оқу жоспарлары мен арнайы бағдарламалар да 

қолданылады. 

  Экологиялық  білім  беру  жүйесіне  қойылатын  ортақ  талап  – 

оқушыларға,  студенттерге  берілетін  қоршаған  орта  туралы  білім,  олардың 

экологиялық  сауаттылығын  арттыруы,  табиғатты  тиімді  пайдалануға  дұрыс 

пікір  қалыптастыруы,  экологиялық  немқұрайдылығын  болдырмауға 

бағытталуы тиіс. 

  Қоршаған орта проблемаларына білім беру екі бағытты қамтиды: бірі – 

іргелі  және  қолданбалы  зерттеулер  жүргізетін  мамандар,  басшы  кадрлар 

даярлау, әр түрлі пәндердің мазмұнын экологияландыру; екіншісі – жағымсыз 

экологиялық  құбылыстарды  болдырмау  мақсатында  көпшілік  пікірлерін 

қалыптастыру.  Оқу  процесінің  логикасы,  қарапайым  экожүйеден  күрделіге 

өту  арқылы  сабақтастырылып,  тіршілікке  экологиялық  пікір  қалыптастыра 

жасалуы  қажет.  Қоршаған  ортаның  проблемаларына  сын  көзбен  қарап,  оны 

сақтай білуде жауапкершілік сезім тәрбиелеу – ең маңызды міндеттердің бірі. 

Қазіргі  техникалық  құралдарды  қолдану  мен  оқытуды  компьютерлендіру, 

оқытудың  жаңартылған  әдістерін,  пәнаралық  тәсілдерді,  ұжымдық  оқытуды 

ендіру,  ақпарат  жинақтау  орнын  құру  –  бағдарламада  негізгі  орын  алатын 

тұстары болып саналады.       

 

356 

А.Я с а у и   у н и в е р с и т е т і н і њ   х а б а р ш ы с ы,  №2-3, 2010 

 

Құрманбай А.К. Экологиялық білім беру мен тәрбиенің маңызы

 

 

 

 

  Экологиялық білім берудің мақсаты мен маңызы экологиялық сана мен 

мәдениетті  қалыптастыруда  жатыр.  Қазіргі  жағдайда,  экологиялық  білім 

беруді  басқаратын  ұйымдастырушының  қажеттілігі  анық  сезіліп  отыр. 

Осындай  ұйымдастырушылық  бағытты  үздіксіз  білім  беру  бағдарламасы 

атқара  алады.  Бағдарлама  білім  беру  процесіне  қатысатын  барлық 

субъектілердің  үйлесімді  жұмыс  істеуін  қамтамасыз  етеді  және  олардың 

әрқайсысы, кезеңіне сай қандай қызмет атқаратынын анықтап жәрдемдеседі.   

  Қоғамның  экологиялық  мәдениетiн  қалыптастырудың  негiзi  ретiнде 

экологиялық бiлiм берудi дамыту үшiн [2]:  

1.

 

Бiлiм  берудiң  барлық  деңгейiндегi  оқу  бағдарламаларына  экология 

және  тұрақты  даму  мәселелерiн  енгiзу  жолымен  үздiксiз  экологиялық  бiлiм 

берудiң жүйесiн қалыптастыру;  

2.

 

Мiндеттi  және  қосымша  бiлiм  беру  жүйесiнiң  барлық  деңгейi  үшiн 

экология  саласындағы  кадрларды  даярлау,  қайта  даярлау  және  олардың 

бiлiктiлiгiн арттыру;  

3.

 

Экологиялық бiлiм берудi мемлекеттiк қолдау қажет;  

4.

 

Табиғи  жүйелердiң  экологиялық  сыйымдылығы  мен  олардың 

тұрақтылық шектерiн айқындау;  

5.

 

Экологиялық  таза  және  pecуpc  үнемдейтiн  технологияларды, 

өндiрiстердi, шикiзаттың түрлерiн, материалдарды, өнiм мен жабдықты, оның 

iшiнде ауыл шаруашылығында, әзiрлеу;  

6.

 

Биологиялық әртүрлiлiктi, биоқауiпсiздiктiң ғылыми негiздерiн сақтау 

проблемасын зерделеу;  

7.

 

Климаттың ықтимал жаhандық және өңiрлiк өзгерiстерiн және табиғи 

орта үшiн оның салдарын зерттеу;  

8.

 

Экологиялық қатерлердi айқындаудың ғылыми негiздерiн әзiрлеу;  

9.

 

Ластанулардың  алдын  алу  мен  жоюдың,  қоршаған  ортаны  оңалту 

және  қауiптi  қалдықтарды  кәдеге  жаратудың  құралдары  мен  әдiстерiн 

әзiрлеу;  

10.

 

 Адамдардың  аурулары  мен  қоршаған  орта  сапасы  өзгерiстерiнiң 

арасындағы байланысты зерделеу;  

11.

 

 Қоршаған  ортаны  қорғау  саласындағы  жинақталған  бiлiмдi  жүйелеу 

және ғылыми зерттеулердi үйлестiру.  

Экологиялық  білім  беру  –  адамзат  қауымының,  қоғамның,  табиғаттың 

және  қоршаған  ортаның  үйлестігін  және  тиімді  пайдаланудың  жолдарын 

халыққа түсіндіру. 

Экологияның  негізгі  міндеттері  қатарына:  табиғатты  қорғау  заңдарын 

жетілдіру  және  оларды  бұлжытпай  орындау,  табиғи  ресурстарды  тиімді 

пайдалануда жауапкершілікті күшейту, қоршаған ортаның табиғаты мен адам 

денсаулығының  үйлестігін  арттыру,  үздіксіз  экологиялық  білім  беруді 

ұйымдастыруды тездету, елдегі экологиялық жағдайлар жайлы мәліметтердің 

халыққа жетуін қамтамасыз ету жатады. 

 

357 

жүктеу/скачать 5,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: