мақсаты – ақшалай қаражаттардың трансформациялану операциялар көлемін төмендету.
Миллер-Орр моделі ақшалай қаражаттардың жоғарғы шегіне жеткендегі уақытта өте
трансформациялану операциялары жақын күндердегі ақшалай қаражаттардың қозғалысын
интервалдары енгізіледі. Стоун моделінің графигі 6 суретте берілген.
күндердегі болжамды қалдықтарына тәуелді болады. Ақша қалдықтарын болжамдаудың 3
Сурет 2. Миллера – Орр моделі
432
1. Қалдықтардың кейінгі өсімі және (t + 7) мерзімінде Д нүктесіне жету
болжамданады. Осы жағдайда t уақытында (Q
в
–Q
*
) өлшемінде бағалы қағаздарды сатып
алу ұсынылады.
2.(Q
в
–Q
*
) өлшемінде С нүктесінен аспайтын деңгейге дейін қалдықтарды төмендету
қажет. Мұнда қалдықтарды басқару бойынша шаралар қолданылмайды. t уақытында
бағалы қағаздар сатып алынбайды.
3. (t + 7) мерзімінде В нүктесіне дейін ақша қалдықтарын төмендетуді болжамдау
көзделеді. Мұнда бағалы қағаздарды Q
*
өлшемінде В нүктесінде сатып алуды ұсынады. Q
өлшемінің мәндерін Миллер-Орр моделі бойынша анықтау қажет.
Сурет 3. Стоун моделі
Монте-Карло моделі. Бұл модельді 1980 жылы Лернер ұсынған. Бұл модель
иммитациялық модельдеу әдісіне негізделеді. Мұнда ақшалай қаражаттардың
қалдықтарының оптималды өлшемін бағалау үшін қолданы-луы мүмкін. Ақшалай
қаражаттар қалдығы екі көрсеткіштің функциясы ретінде қарастырылады: өткізу көлемі
мен ақшалай қаражаттар түсімі. Ақшалай қаражаттардың қалдығын модельдеу кезінде
Лернер келесі реттілікті анықтаған:
1. Ай сайынғы өнімді өткізу көлемдері және өнімді өткізуден түскен табыс
болжамданады.
2. Әр бір ай сайынғы өнімді өткізуден түскен табыс көлемі кездейсоқ өлшем ретінде
алынады. Өйткені өткізу көлемі математикалық кездейсоқ өлшемге тәуелді.
3. Кез келген айға бірдей болатын вариациялау коэффициенті енгізіледі. Мұнда оның
шамасы жуықтап 0,1 алынады.
4. Өткізу көлемдерінің стандарттық ауытқулары есептелінеді.
5. Келесі айдағы ақшалай қаражаттардың түсімі алдыңғы айдағы өткізу көлемдернің
ақшалай түрдегі 60% алынады.
6. Мүмкін өткізу көлемдерінің ай сайынғы ақшалай түсімдері тұрақты шығындармен
салыстырылады.
7. Ай сайынғы ақшалай қаражатқа қажеттілік анықталады. Әрбір ай сайынғы ақшалай
қаражаттардың қалдығы Q
в
мәнінің 90%-нан аспайды және төменгі шек Q
н
өлшемінің
10%-на дейін төмен болмайды.
Батыс елдерде қаржы ресурстарын басқару тиімділігіне кәсіпорын акцияларын
ұстаушыларының күтулері үлкен әсер етеді. Бұл фактор акцияларды ұстаушыларға
табысты қамтамасыз ететін кәсіпорынның минималды ұзақ мерзімді табыс нормасын
433
талап етеді және келесі кездерді назарына аударады: потенциалды дивидендтер және
капитал құнын жоғарылату мүмкіндіктер; бизнесте тәуекел элементі; акция ұстаушылары
басқа жерден салыстырмалы тәуекелді инвестициялардан ала алатын табыс
мөлшері.Акция ұстаушылардың көпшілігі өз қаражаттарын салған компания кездесетін
ағымдағы және потенциалды мәселелер туралы білмегендіктен, табыс бойынша олардың
сенімі әрқашан нақты емес және өте жоғары болады. Егер ұстаушылар қанағаттанбаса,
олар акцияларын сата алады.
Сала қаншалықты бәсекелесті болса, соншалықты оның акция ұстаушылырына
жабдықтар
мен
ғимараттарды
жаңарту
және
модерни-зациялау,
зерттеу,
компьютеризациялауға инвестициялар бойынша сұраныс көп болады. Бұл бағыттар
бойынша бір жыл не одан астам уақыттан соң инвестициядан тез табыс алынбайды. Бұдан
басқа, тұтынушылардың мінез-құлқы, технологиялар, кәсіпкерлік кезеңінің жиілілігі,
бәсекелестікпен байланысты сұраныстың белгісіздігі жиі табысты анықтау процесімен
бірге жүреді. Қаржы ресурстарын басқаруды жүргізуде есептесу үшін база ретінде
алынатын капитал құнын қалай анықтайтынын шешу қажет.
Достарыңызбен бөлісу: