Ғылыми таным деңгейлері Ғылыми таным әдетте екі негізгі деңгейге бөлінеді: эмпирикалық және теориялық
жүктеу/скачать 29,85 Kb.
|
Лекция №14-15. КАЗ Зерттеудің ғылыми әдістері
- Бұл бет үшін навигация:
- Индукция және шегерім
| Талдау және синтез
Талдау – бұл заттың құрамдас бөліктерге ыдырау процесіне негізделген әдіс. Ғалым талдау әдісін қолданған кезде зерттелетін объектіні ойша бөледі, яғни оның қандай бөліктерден тұратынын, оның қасиеттері мен белгілері қандай екенін анықтайды. Синтез дегеніміз – талдау кезінде алынған бөліктердің тұтас нәрсеге қосылуы. Синтезді қолдану нәтижесінде талдауды бір жүйеге қолдану нәтижесінде алынған білім біріктіріледі. Ғылыми шығармашылықтағы талдау және синтез әдістері бір-бірімен органикалық түрде байланысты және зерттелетін объектінің қасиеттері мен зерттеу мақсатына байланысты әр түрлі формада болуы мүмкін. Тікелей (эмпирикалық) талдау және синтез объектімен үстірт танысу сатысында қолданылады. Бұл жағдайда объектінің жекелеген бөліктерін бөліп алу, оның қасиеттерін анықтау, қарапайым өлшеу, жалпы бетінде жатқан тікелей берілген бекіту жүзеге асырылады. Құрылымдық-генетикалық талдау және синтез объектінің мәніне терең енуге мүмкіндік береді. Талдау мен синтездің бұл түрі күрделі құбылыста ондағы ең маңызды элементтерді, олардың объектінің барлық басқа жақтарына шешуші әсер ететін "жасушасын" бейнелейтін элементтерді оқшаулауды қажет етеді. Күрделі дамып келе жатқан объектілерді зерттеу үшін тарихи әдіс қолданылады. Ол қандай да бір зерттеу нысаны объектінің тарихы болатын жерде ғана қолданылады. Идеализация Бұл табиғатта жоқ, бірақ нақты әлемде прототиптері бар объектілер туралы ұғымдарды ойша құру. Идеализация әдісін қолдану барысында пайда болған ұғымдардың мысалдары – "идеал газ", "идеал ерітінді", "нүкте". Идеализация әдісі тек жаратылыстану ғылымдарында ғана емес, сонымен қатар қоғамдық пәндерде де кеңінен қолданылады. Индукция және шегерім Индукция – "жекеден" "жалпыға"дейінгі қорытынды, пайымдау. Фактілерден кейбір жалпы гипотезаға қорытынды жасау. Дедуктивті әдіс жалпыдан жекеге дейін пайымдау кезінде қорытынды жасауға негізделген. Яғни, пән туралы жаңа білім осы сыныптағы пәндердің қасиеттерін зерттеу арқылы алынады. жүктеу/скачать 29,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|